Συνέντευξη | O Θανάσης Πετρόπουλος και ο βουκολικός τρόμος του 'Μυστήρια Πράματα'

•

Όσοι ακολουθείτε τον γράφοντα γνωρίζετε την αγάπη μου για το κόμικ και ειδικά για τα κόμικ τρόμου, ενώ με χαρά βλέπω προσπάθειες από αξιόλογους Έλληνες καλλιτέχνες στον χώρο.

Το κόμικ Μυστήρια Πράματα ήταν για μένα μια σπουδαία ανακάλυψη. Δεν είχα ιδέα ποιος είναι ο Θανάσης Πετρόπουλος, μα κάτι ο κόκκινος τράγος με την πανσέληνο στο εξώφυλλο, κάτι οι έμπιστες εκδόσεις Jemma με έκαναν να πάρω τον πρώτο τόμο (ο δεύτερος κυκλοφορεί ήδη) και να γίνω απευθείας θαυμαστής.

Οι ήρωες του Θανάση είναι ερευνητές που περιηγούνται στην ελληνική ύπαιθρο μιας περασμένης εποχής, κυνηγώντας πλάσματα των παραδόσεων μας, όπως βρικόλακες, στοιχειά κλπ. Έχει κάτι από Νικόλαο Πολίτη και από X-Files. Ο Θανάσης αντλεί από το πλούσιο υλικό της λαογραφίας μας για να μας δώσει ιστορίες ανατριχιαστικές, που αγγίζουν τον τρόμο, χωρίς να ξεχνάει το βιτριολικό χιούμορ των δύο συμπαθή χαρακτήρων του.

Πρόσφατα κυκλοφόρησε ο δεύτερος τόμος με τον υπότιτλο “Λύκοι της Ζήρειας”, όπου καταπιάνεται με το αγαπημένο τέρας του γράφοντος: τον λυκάνθρωπο. Το μεράκι του δημιουργού φαίνεται σε κάθε σελίδα του, σχετικά, μικρού τόμου, όπου δεν υπάρχει ούτε ένα αχρείαστο πάνελ. Χρησιμοποιείται λεξιλόγιο της εποχής, χωρίς να γίνεται ποτέ υπερβολικό. Οι ιστορίες του θα μπορούσαν να διαβαστούν από αγγλόφωνο κοινό, όμως είναι τέτοια η θεματολογία του που έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στους Έλληνες. Αυτό γιατί όταν γυρνάς τις σελίδες και βλέπεις τα καντηλάκια στο νεκροταφείο, τότε εσένα σου φαίνονται να τρεμοπαίζουν, ενώ όταν οι ήρωες κάθονται στο καφενείο του χωριού, εσύ μυρίζεις τον ελληνικό καφέ και ακούς το θρόϊσμα από τα φύλλα του πλάτανου.

Ο Θανάσης Πετρόπουλος όταν δεν σχεδιάζει κόμικ παίζει στο θέατρο και στο σινεμά. Ίσως τον είδατε στην ταινία Όντως Φιλιούνται; (2016) όπου και βραβεύτηκε ως πρωτοεμφανιζόμενος ηθοποιός στις Νύχτες Πρεμιέρας του 2017. Πέρα από τα Μυστήρια Πράματα έχει κυκλοφορήσει τα κόμικ Πλασματικά Νούμερα (2013) για το οποίο και βραβεύτηκε με το Comicdom Fan Award το 2014, το Καμμένα Βούρλα (2015) και το συνεργατικό Προτελευταίοι (2015)  και Προτελευταίοι Ξανά (2016) με τον καλό του φίλο Αντώνη Βαβαγιάννη (Κουραφέλκυθρα), ενώ έχει συμμετάσχει σε πολλές ανθολογίες και εκθέσεις. Πάμε να τον γνωρίσουμε;

•

Θανάση να σε καλωσορίσω στην ΛΕΦΑΛΟΚ. Η πρώτη ερώτηση που μου έρχεται στο μυαλό είναι πως προέκυψε το Μυστήρια Πράματα και από πού άντλησες έμπνευση.

Καλώς σας βρήκα κι ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση!

Τα Μυστήρια Πράματα είναι το αποτέλεσμα μιας ιδέας που είχα για πάρα πολλά χρόνια στο μυαλό μου, από τότε που άκουσα τις ιστορίες της γιαγιάς μου ως παιδί και όταν τελικά διάβασα για πρώτη φορά τις Παραδόσεις του Νικόλαου Πολίτη ως έφηβος τη δεκαετία του '90. Ήταν μια αποκάλυψη για μένα, σαν να είχα ξεθάψει έναν χαμένο θησαυρό. Έχοντας στο μυαλό μου τις περιπέτειες του δίδυμου Σέρλοκ Χόλμς και Δρ.Γουότσον του Α.Κ.Ντόυλ –συγκεκριμένα το Σκυλί των Μπάσκερβιλ- καθώς και  εκείνη την περίοδο πολύ φρέσκα τα κομικς του M. Mignola με τον Hellboy και τη σειρά X-Files του Κ.Κάρτερ μου ήρθε η ιδέα δυο ερευνητών υπερφυσικών πλασμάτων στην Ελλάδα του 19ου αιώνα με ιστορίες βασισμένες στην ελληνική λαογραφία. Σκέφτηκα μα πώς και δεν έχει γίνει ΗΔΗ αυτό;; Η αρχική ιδέα ήταν ένας από τους δυο πρωταγωνιστές να είναι ο ίδιος ο Ν. Πολίτης ο οποίος όχι μόνο συλλέγει λαϊκές διηγήσεις αλλά τις ζει πριν τις γράψει – αυτό που παρέμεινε είναι η μορφή του ως Φιλήμων Καρτέρης. Το αποτέλεσμα άργησε λιγουλάκι αλλά τελικά ξεκίνησε να δημοσιεύεται διαδικτυακά το 2018 στην πλατφόρμα του Socomic και εκδόθηκε για πρώτη φορά το 2019 από τη Jemma Press..

Ο λεγόμενος “βουκολικός τρόμος” είναι κάτι που πρωτοστατεί στο κόμικ. Θεωρείς ότι είναι ένα είδος που λείπει από την χώρα μας;

Σίγουρα είναι ένα είδος ανεκμετάλλευτο σε μεγάλο βαθμό και αυτό είναι περίεργο γιατί η ελληνική λαογραφία αποτελεί πραγματικά αστείρευτη πηγή έμπνευσης. Τα τελευταία χρόνια βέβαια παρατηρώ ένα γενικότερο ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο είδος σε λογοτεχνία, ταινίες και κόμικς πράγμα το οποίο με χαροποιεί ιδιαίτερα πρώτα απ' όλα γιατί είμαι τρελός και παλαβός με αυτό.

Οι περιπέτειες των Νίκολσον και Καρτέρη είναι πάντα αυτοτελείς. Έχεις σκεφτεί να γράψεις μια μεγάλη ιστορία σε συνέχειες ή προτιμάς αυτό το φορμάτ; Θα σε ενδιέφερε να μεταφέρεις τα Μυστήρια Πράματα στην λογοτεχνία;

Η αρχική ιδέα για το φορμάτ των Μυστήριων Πραμάτων ήταν κάτι παρόμοιο με το φορμάτ του Hellboy –μικρές έως μεσαίες αυτοτελείς ιστορίες αλλά και παράλληλα ένα μεγαλύτερο story ark το οποίο θα έχει να κάνει κυρίως με το παρελθόν των δυο πρωταγωνιστών. Μέχρι στιγμής έχω ασχοληθεί μόνο με το πρώτο αλλά μαγειρεύω και το δεύτερο. Νομίζω ότι η μεταφορά των Μυστήριων Πραμάτων στη λογοτεχνία –αν γινόταν ποτέ- δε θα μπορούσε να γίνει από εμένα σε καμία περίπτωση. Η συγγραφή είναι μια τέχνη που απαιτεί συγκεκριμένες δεξιότητες, υπομονή και προσήλωση -πράγματα τα οποία εγώ έχω σε ιδιαίτερα μεγάλη έλλειψη.

Γνωρίζω ότι, πέρα από το χρώμα, όλα τα υπόλοιπα τα σχεδιάζεις στο χέρι. Για πιο λόγο προτιμάς αυτό τον “παραδοσιακό” τρόπο σε σχέση με την όποια ευκολία θα πρόσφερε μια ψηφιακή σχεδίαση;

Ένας πολύ σημαντικός λόγος είναι ότι είμαι εντελώς άχρηστος όταν έχω να κάνω με νέες τεχνολογίες και για εμένα ακόμα το σχέδιο στο χέρι αποτελεί την εύκολη λύση και όχι τη δύσκολη. Ένας άλλος σημαντικός λόγος είναι ότι θεωρώ ότι ένα κόμικ όπως τα Μυστήρια Πράματα είναι πολύ πιο ταιριαστό να δημιουργείται με τον παλιό παραδοσιακό τρόπο, με το χαρτί, το μολύβι και το μελάνι. Παρεμπιπτόντως λατρεύω την υφή της ακουαρέλας, τη μυρωδιά του χαρτιού , του μολυβιού και τα λερωμένα δάχτυλα –πολύ δύσκολα θα τα άλλαζα.

Ποια είναι τα αγαπημένα σου κόμικ από Έλληνες και ποια από ξενόγλωσσα;

Τώρα μας βάζεις δύσκολα γιατί πραγματικά έχω πολλά –πάρα πολλά. Θα αναφέρω μόνο κάποια ενδεικτικά γιατί αλλιώς θα χρειαστώ τουλάχιστον έναν τόμο. Θα πω την Τσιγγάνικη Ορχήστρα και το Μαύρο Είδωλο της Αφροδίτης του Γ. Καλαϊτζή, τον Ισοβίτη του Αρκά, τα KOMIKS του Στάθη, την Χωματερή του Λέανδρου, τα Κουραφέλκυθρα του φίλου μου του Αντώνη, το Hard Rock του Tasmar, τα Κουλούρια του Τόμεκ, το ΓΡΑ-ΓΡΟΥ του Τάσου Ζαφειριάδη κ του Θανάση Πέτρου, το Φιλ Πωτ του Παναγιώτη Μητσομπόνου, τις Νύφες του Δράκουλα του Γιάννη Ρουμπούλια και του Αβραάμ Κάουα, το Homo Sapiens του Δημήτρη Καμμένου, τη Γυναίκα με τα τραπουλόχαρτα και γενικά ό,τι σχεδιάζει η  Αλέξια Οθωναίου, το 1800 του Θανάση Καραμπάλιου, το Working Dead του Πάνου Ζάχαρη, τις 3 SISTERSς της Έφης Θεοδωροπούλου, την τριλογία του Νυχτερίδα του Πέτρου Χριστούλια, το ΣΠΑΛΤΣ του Σταύρου Ντίλιου και Γαβριήλ Παγώνη, το Μανιφέστο του Ηλία Κυριαζή, τα Trinkets του Μάικ Διαλυνά, τη Μαύρη Φουστανέλα του Χρήστου Σταμπουλή, το TRUE STORY της Δήμητρας Αδαμοπούλου, τα Feathers του Έκτορα, το MONSIEUR CHARLATAN της Αγγελικής Σαλαμαλίκη, το YESTERNOW του Σπύρου Δερβενιώτη, το INTRA MUROS του Τ. Ζαφειριάδη και Π. Χριστούλια, τους Ληστές του Γιώργου Γούση και Γιάννη Ράγκου, το Μαρμελάδα Κεράσι του Παν-Παν, τον Δεξιοτέχνη του Σταύρου Κιουτσιούκη, το Χωριό του Αποστόλη Ιωάννου, το ΦΕΣΤΙΒΑΛ, το ΤΣΟΝΤΟΚΟΜΙΚ  και έχω ακόμα πολλά ελληνικά που ξεχνάω...  Από ξενόγλωσσα τις ιστορίες με τα παπιά του Carl Barks και του Don Rosa, τα PEANUTS, το CALVIN AND HOBBES, τη MAFALDA, όλα του GOSCINNY, του MORRIS, του HUGO PRATT, όλα του ALTAN, του EDIKA, του REISER, του R.CRUMB, του TRONDHEIM, τα TEN-TEN, τα CONAN του Buscema, το BONE, το PREACHER, τα SIN CITY, τα WOLVERINE, BATMAN YEAR ONE και το DARK KNIGHT RETURNS του Miller, το LONG HALLOWEEN, τα LONE WOLF AND CUB, το AKIRA, τα JOHN CONSTANTINE-HELLBLAZER του Ennis, το FROM HELL του Moore, τα HELLBOY και GOTHAN BY GASLIGHT του Mignola, το AMERICAN SPLENDOR του HARVEY PEKAR, το TOO MUCH COFEE-MAN, όλα τα DUNGEON, το LE CHAT, το PERSEPOLIS της SATRAPI, το MAUS, το GUS του Blain, όλα του Joann Sfar και σταματάω κάπου εδώ γιατί θα πέσει το σάιτ.

Διαβάζεις ελληνικά βιβλία τρόμου/φαντασίας; Θεωρείς πως η ελληνική λογοτεχνία του φανταστικού έχει καλές προτάσεις;

Αν εξαιρέσεις τα λαογραφικά βιβλία που διαβάζω συνέχεια ως μελέτη για τα Μυστήρια Πράματα, ακόμα προσπαθώ να τελειώσω τα άπαντα του Λάβκραφτ και του Πόε. Έχω ένα θέμα συγκέντρωσης τα τελευταία χρόνια το οποίο δε μου επιτρέπει να διαβάσω όπως παλιά. Συγκεκριμένα τα περισσότερα βιβλία που καταφέρνω να τελειώσω είναι στις διακοπές οπότε αυτό με καθυστερεί σημαντικά και οι σωροί αδιάβαστων βιβλίων συσσωρεύονται χρόνο με το χρόνο. Το τελευταίο όμως που πραγματικά ευχαριστήθηκα ήταν το Παγανιστικές Δοξασίες της Θεσσαλικής επαρχίας του Χρυσόστομου Τσαπραϊλη –αληθινό διαμαντάκι.

Ποια είναι η γνώμη σου για τους εκδοτικούς οίκους στην Ελλάδα και τις επιλογές που κάνουν; Έχει ελπίδα ένας νέος κομίστας που θέλει να δει το έργο του σε έντυπη μορφή; Τι συμβουλές θα έδινες;

Υπάρχουν στην Ελλάδα εκδοτικοί οίκοι μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού οι οποίοι πιστεύουν τους Έλληνες δημιουργούς κομικς – αλλά όσοι υπάρχουν τους πιστεύουν πολύ. Ένα από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα είναι η Jemma Press του Λευτέρη Σταυριανού ο οποίος θεωρώ ότι έχει στηρίξει την ελληνική κόμικ σκηνή όσο ελάχιστοι και δεν το λέω απλώς επειδή εκδίδει τις ιστορίες μου –το λέω πρώτα απ΄όλα σαν αναγνώστης. Όσο υπάρχουν νέοι κομίστες που έχουν ωραίες ιστορίες να διηγηθούν, θα υπάρχουν και κάποιοι που θα θέλουν να τις εκδώσουν. Η ιστορία είναι για μένα το ζητούμενο. Αυτή είναι η κινητήριος δύναμη –αν υπάρχει αυτή και είναι ενδιαφέρουσα, δε μπορείς να χάσεις. Πάντα θα υπάρχει κοινό που θα θέλει να διαβάσει μια καλή ιστορία. Εκτός από τους εκδοτικούς οίκους όμως ας μην ξεχνάμε τις αυτοεκδόσεις των ελληνικών κόμικς που πραγματικά βρίσκονται  σε πολύ υψηλό επίπεδο και μας έχουν δώσει τα τελευταία χρόνια κόμικς που θα ζήλευαν ακόμα και οι μεγάλοι εκδοτικοί.

Πόσο καιρό σου πήρε να τελειώσεις κάθε τόμο από τα Μυστήρια Πράματα; Ποια διαδικασία από όλη την σχεδίαση είναι πιο αρεστή σε σένα και ποια πιο κουραστική;

Αν ξεκινήσουμε να μετράμε από τότε που μου ήρθε η πρώτη ιδέα τότε θα πω περίπου στα 30 χρονάκια. Αν μετράμε το χρόνο που χρειάστηκε να σχεδιαστεί ο κάθε τόμος θα πω γύρω στους 8-9 μήνες – ναι, ξέρω δεν είμαι και το πιο γρήγορο πιστόλι. Απολαμβάνω πολύ τη διαδικασία σύλληψης της ιστορίας που προκύπτει από έναν δαιδαλώδη συνδυασμό μελέτης λαογραφικών βιβλίων, ταινιών τρόμου και τυχαίων επιφοιτήσεων. Η πιο κουραστική είναι προφανώς η εκτέλεση της ιστορίας και η αποτύπωσή της στο χαρτί. Στην περίπτωσή μου όμως παραμένει συναρπαστική καθώς – παρότι έχω στο νου τον σκελετό της ιστορίας- ποτέ δεν ξέρω πως ακριβώς θα εξελιχθεί παρά μόνο όταν έχω πιάσει στο χέρι το μολύβι.

Τι άλλο έχεις στα σκαριά; Κάποια συνέχεια για τα Μυστήρια Πράματα ή κάτι διαφορετικό;

Μέσα στην πανδημία του 2020 ξεκίνησα μια καινούρια κομικ-στριπ σειρά, τα Ζουλάπια, με πρωταγωνιστές τον Βλάση, μια καταθλιπτική αλεπού, τον Αργύρη, έναν κυνικό λαγό και τη Μαργαρίτα, μια αισιόδοξη σκατζοχοιρίνα –σκοπεύω να συνεχίσω με αυτή την παρέα. Τα Μυστήρια Πράματα θα συνεχίσουν κι αυτά ακάθεκτα, έχω ήδη στο μυαλό μου 3-4 διαφορετικά Μυστήρια σενάρια . Επίσης υπάρχουν ιδέες για κόμικς που μάλλον θα χρειαστεί να ζήσω μέχρι τα 150 για να τα υλοποιήσω.

Μίλησε μας λίγο σχετικά με το θέατρο και το σινεμά. Πως προέκυψε; Πως βλέπεις την ανταπόκριση του ελληνικού κοινού;

Με το θέατρο ξεκίνησα να ασχολούμαι ως φοιτητής σε διάφορες Πανεπιστημιακές θεατρικές ομάδες και αυτό ήταν – κόλλησα το μικρόβιο. Με το που πήρα το πτυχίο μου μπήκα στη Δραματική Σχολή κι από τότε ασχολήθηκα με αυτό και τις ταινίες οι οποίες είναι η αληθινή μου αδυναμία. Δυστυχώς αναγκάζομαι για οικονομικούς λόγους να κάνω και συμβατική δουλειά αλλά δεν πρόκειται να κρεμάσω τα παπούτσια μου. Η ανταπόκριση του κοινού ήταν πάντα θερμή, λόγος να πάρω έμπνευση, κουράγιο και δύναμη να συνεχίσω –και αυτό σκοπεύω να κάνω.

Το κόμικ ή η ηθοποιία είναι πιο κοντά σου; Ποιο σου αρέσει να κάνεις λίγο περισσότερο;

Θα έλεγα πως είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσω ένα από τα δυο –είναι δυο διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους απολαμβάνω να εκφράζομαι. Το κόμικ είναι κάτι πολύ πιο προσωπικό αλλά και αναπόφευκτα πιο μοναχικό - η ηθοποιία από την άλλη είναι ένα περισσότερο ομαδικό σπορ κι εγώ ένας πολύ κοινωνικός άνθρωπος κι αυτός είναι από τους πολλούς λόγους που τη λατρεύω. Πραγματικά όμως δε γίνεται να διαλέξω. Κάθε ένα από τα δύο με ταξιδεύει σε μοναδικά μονοπάτια.

Βλέπουμε πως το ελληνικό σινεμά “παραπατάει” όλα αυτά τα χρόνια με ελάχιστες ετήσιες παραγωγές. Ποια είναι η άποψη σου σε αυτό το θέμα;

Το ελληνικό σινεμά θα συνεχίσει να παραπατάει όπως γενικότερα ο χώρος της τέχνης όσο ζούμε σε μια χώρα που οι άνθρωποι που ασχολούνται με αυτήν σε όλες της τις μορφές -ηθοποιοί, σκηνοθέτες, χορευτές, μουσικοί, συγγραφείς, σκιτσογράφοι κτλ – αντιμετωπίζονται από το Κράτος ως  χομπίστες και όχι ως επαγγελματίες.  Ειδικά η περίοδος της πανδημίας με τα θέατρα και τα σινεμά κλειστά έδειξε ότι δεν στηρίζονται και δεν υπολογίζονται ως απαραίτητα κομμάτια της κοινωνίας. Δεν είμαι από αυτούς που θεωρούν ότι η τέχνη θα σώσει τον κόσμο -αυτό θα το κάνουν οι συλλογικοί αγώνες - πιστεύω όμως ότι τον κάνει καλύτερο, ομορφότερο και πιο υποφερτό, εκπαιδεύει, προβληματίζει, ψυχαγωγεί, εμπνέει, γιατρεύει, λυτρώνει. Είναι απαραίτητη. Και οι άνθρωποι που την υπηρετούν θα έπρεπε να μπορούν να ζήσουν από αυτήν. Όχι να μετατραπεί σε χόμπι πλουσίων.

Θανάση να σε ευχαριστήσω θερμά, να σου ευχηθώ καλή επιτυχία σε ότι και αν κάνεις και εύχομαι να δούμε πολλές περιπέτειες ακόμα από τους ήρωες σου.

Εγώ ευχαριστώ και πάλι για την πρόσκληση και την ευκαιρία!

•