Comics | Ο μισανθρωπικός τρόμος του "Nameless"
Όχι, πίσω από αυτή την πόρτα δεν βρίσκεται το επόμενο τεύχος του Berserk.
Θα ήθελα να ξεκινήσω αυτό το κείμενο με μία μεγάλη εξομολόγηση, μετά την οποία κάποιοι από εσάς θα κλείσετε το browser tab σας.
Δεν μου αρέσει ο Grant Morrison.
Καθόλου. Βρίσκω ότι είναι πολύ δήθεν, υπερεκτιμημένος και σε καμία περίπτωση τόσο έξυπνος όσο ο ίδιος νομίζει ότι είναι.
“Μα, Γιώργο, τότε γιατί γράφεις άρθρο για ένα κόμικ του Morrison;”
Γιατί όταν δεν μας αρέσει κάτι δεν είναι επειδή είναι κακό. Τα κακά πράγματα συνήθως μας είναι αδιάφορα. Όταν κάτι δεν μας αρέσει, συνήθως ξέρουμε ότι θα μπορούσε να είναι πολύ καλύτερο από ό,τι είναι.
Κάπως έτσι νιώθω λοιπόν για τον κύριο Morrison. Αλλά αρκετά με τις εισαγωγές!
Το Nameless είναι μια μίνι σειρά έξι τευχών που κυκλοφόρησε το 2015. Είναι ένα κόμικ τρόμου επιστημονικής φαντασίας από μια περίοδο εκεί στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας που έβγαιναν καταπληκτικά κόμικ τρόμου (Wytches, Southern Cross, The Wake είναι άλλα παραδείγματα) και είναι από τα καλύτερα της εποχής εκείνης.
Σύμφωνα με τον ίδιο τον Morrison, είναι ένα κόμικ μέσω του οποίου ήθελε να εκφράσει την πραγματική του άποψη για το ανθρώπινο είδος, η οποία… δεν είναι η καλύτερη. Επίσης, επειδή είναι ο Grant Morrison και είναι πειραγμένος, έχει βάλει μέσα πολλά στοιχεία αυτού που αγγλιστί αποκαλούμε “occult”, κάρτες ταρώ, γλώσσα του Ενόχ, θεότητες των Μάγια και πόσα άλλα παράξενα έχει ανακατέψει ο Σκοτσέζος φίλος μας σε μία ιστορία, αλλά με κάποιον ιδιαίτερο τρόπο δένουν όλα μαζί.
Τι είναι όμως το Nameless; Η ιστορία του είναι φαινομενικά απλή, ένα διαστημόπλοιο με δεκατρείς αστροναύτες ταξιδεύει στο διάστημα με ένα σκοπό: να αποτρέψει τον αστεροειδή Xibalba από το να προσκρουστεί με τη Γη. Πιθανότατα μόλις σκεφτήκατε ότι αυτό το έχουμε δει και αλλού. Αλλά πως θα φανεί αν σας πω ότι αυτοί οι αστροναύτες είναι επίσης και μυστικιστές; Αυτό είναι αν μη τι άλλο ένα ασυνήθιστο twist. Το αναφέρει μάλιστα ένας από τους χαρακτήρες μέσα στην ιστορία σαν “Ο Εξορκιστής συναντά το Απόλλων 13”.
Παρ’ τα, Armageddon, ούτε ο Grant Morrison δεν σε σέβεται!
Ο ένας από αυτούς δεν έχει καν όνομα, γιατί σύμφωνα με τα λεγόμενά του όσοι ξέρουν το όνομά σου έχουν δύναμη πάνω σου, και αυτόν ακολουθεί η ιστορία του κόμικ κυρίως. Όπως ήδη καταλάβατε, από αυτόν τον παράξενο πρωταγωνιστή παίρνει και το όνομά του όλο το κόμικ.
Επίτηδες δεν θέλω να αναφέρω πολλά για την ιστορία του Nameless γιατί
α) προφανώς spoilers, και είναι μια ιστορία που πραγματικά πρέπει να βιώσετε μόνοι σας αλλα και γιατί…
β) τα μισά από όσα συμβαίνουν άμα σας πω, θα με περάσετε για τρελό.
Αυτό όμως είναι κάτι που ο Morrison κάνει επίτηδες σε αυτή την ιστορία. Γενικότερα οι ιστορίες του είναι φτιαγμένες για να κάνουν τον αναγνώστη να μπερδευτεί, να προβληματιστεί και έπειτα να ψάξει μόνος του για να καταλάβει καλύτερα τι διάολο διάβασε. Κάποιες φορές βέβαια μπορεί κάποιος να τα κάνει όλα αυτά και πάλι να μην καταλάβει τίποτα, γιατί είπαμε, ο Morrison είναι λίγο βλαμμένος.
Κάτι που θα πρέπει να αναφέρω όπως και δήποτε είναι ότι το Nameless δεν είναι για όλους. Βασικά δεν ξέρω καν αν είναι για πολλούς, και όχι μόνο λόγω της παράξενης ιστορίας του. Βλέπετε, το κόμικ αυτό περιέχει πάρα πολλές σκηνές βίας. Από την πρώτη πρώτη του σελίδα μάλιστα. Όχι απλές σκηνές βίας, αλλά κάποιες από τις χειρότερες σκηνές βίας που μπορεί να φανταστεί ανθρώπινο μυαλό. Ναι, αυτή ακριβώς. Ω, ναι, και αυτή. Πλάκα κάνετε; Κυρίως αυτή! Ούτε για τη βία θέλω να πω πολλά πράγματα, για λόγους που φαντάζομαι πως είναι προφανείς.
Αν μπορώ όμως να πω κάτι είναι πως το Nameless είναι μια ιστορία που θα μπορούσε να υπάρχει μόνο στα κόμικ, γιατί χρησιμοποιεί το μέσο που ονομάζουμε κόμικ τέλεια. Τα πάνελς σε κάθε σελίδα δεν είναι ποτέ στην ίδια θέση, αλλά είναι σκόρπια απο εδώ και από εκεί, αποσπασματικά, όπως οι σκέψεις του μπερδεμένου, ανώνυμου ήρωά μας. Και σαν να μην έφτανε αυτό, επειδή ο Morrison είναι βλαμμένος αλλά κάποιες φορές είναι υπέροχα βλαμμένος, κάποια από τα πάνελ έχουν τη μορφή γραμμάτων (φράσεων; ανάθεμα και αν ξέρω) από τη γλώσσα του Ενόχ και συνήθως η σημασία του γράμματος αποτελεί προοικονομία για γεγονότα σε μελλοντικά τεύχη!
Είπαμε, υπέροχα βλαμμένος.
Γενικότερα, ο τρόπος διήγησης του Nameless θα δοκιμάσει την υπομονή σας. Θα σας θυμήσει πολύ David Lynch (ούτε αυτός μου αρέσει) στο πως χρησιμοποιεί τη λογική των ονείρων, όπου δεν ξέρουμε τι είναι αληθινό και τι δεν είναι, αλλά και την αλληλουχία γεγονότων που δεν τα συνδέει κάποια συγκεκριμένη λογική. Κάποιοι έχουν αναφερθεί στο Nameless ως η καταγραφή ενός εφιάλτη, και η αλήθεια είναι ότι συμφωνώ πολύ με την προσέγγιση αυτή.
Κάτι άλλο που κάνει το Nameless και αποτελεί από τις αγαπημένες μου μορφές διήγησης είναι αυτό που αποκαλούμε “Αναξιόπιστος Αφηγητής”. Την ιστορία του κόμικ μας την διηγείται ο ίδιος ο Ανώνυμος, ο ήρωας της ιστορίας μας αλλά ούτε αυτός καταλαβαίνει ακριβώς τι του γίνεται, ούτε μπορεί να το ερμηνεύσει σωστά. Εμείς όμως το βιώνουμε μέσα από τα μάτια του το ότι του συμβαίνει, και άρα είμαστε και εμείς τόσο αβοήθητοι να καταλάβουμε τι συμβαίνει, πρωταρχικά. Ευτυχώς εμείς έχουμε κάτι που ο ανώνυμος δεν έχει, τη δυνατότητα να ξαναδιαβάσουμε συγκεκριμένα πάνελ ή ολόκληρες σελίδες, και να δέσουμε τα γεγονότα καλύτερα μεταξύ τους. Όπως επίσης και να κάνουμε ένα γρήγορο Google search για να μάθουμε τι διάολο σημαίνουν όλα αυτά τα σύμβολα Ενόχ (για παραπάνω λεπτομέρειες από όσες θα χρειαστείτε στη ζωή σας όλη, μπορείτε να διαβάσετε αυτό εδώ το blog post)
Αυτό δεν ξέρω αν το έκανε επίτηδες.
Οπότε αν διαβάσετε το κόμικ και κάποια στιγμή νιώσετε τελείως χαμένοι, μην ανησυχείτε, είναι μέρος του σχεδίου. Σκεφτείτε το σαν ένα παζλ ή έναν γρίφο που πρέπει να λύσετε. Κάτι τέτοια τρικ πάντα τα έβρισκα πολύ διασκεδαστικά, αλλά ακόμα και χωρίς αυτά η ιστορία του Nameless είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Κλασσικά, δεν είναι τόσο έξυπνη όσο νομίζει ο Grant Morrison, δεν αποτελεί κάποια σπουδή πάνω στο τι κάνει τον άνθρωπο αυτό που είναι ή δεν μας εξηγεί γιατί είμαστε τόσο… προβληματικοί κάποιες φορές, αλλά δείχνει όντως το πως οι άνθρωποι είναι κάποιες φορές ικανοί για το χειρότερο, αλλά και πως η αυτοθυσία είναι ίσως το μεγαλύτερο προσόν μας.
Δεν θα μπορούσα να μιλήσω για το Nameless και να μην αναφερθώ στο σκίτσο του, που είναι καταπληκτικό. Ο Chris Burnham μεταφέρει καταπληκτικά την μοναξιά του διαστήματος αλλά και το πόσο μικρός είναι ο άνθρωπος και τα δημιουργήματά του μπροστά στο μέγεθος του σύμπαντος. Θα έλεγα πως το διάστημα είναι ο τέλειος χώρος για κοσμικό τρόμο, γιατί που αλλού νιώθουμε τόσο μικροί; Παρομοιως, τα κυκλώπια δημιουργήματα μη ανθρώπινων ονότητων είναι από τα χαρακτηριστικά του κοσμικού τρόμου, και εδώ μεταφέρονται καταπληκτικά μέσω του σκίτσου του Nameless.
Αντί επιλόγου, θα σας μιλήσω λίγο για έναν νέο φίλο μας, τον Oumuamua. Τι είναι αυτός ο φίλος μας που εμφανίστηκε ξαφνικά στο ηλιακό μας σύστημα; Καλή ερώτηση, η αλήθεια ειναι ότι δεν ξέρει ακόμα κανείς. Ήρθε, έφυγε και το μόνο που ξέρουμε είναι τι δεν είναι. Δεν είναι κομήτης, δεν είναι αστεροειδής, πιθανότατα δεν είναι δημιούργημα εξωγήινων. Τι διάολο είναι και ποιος είναι ο σκοπός του, τι ρόλο παίζει στο σύμπαν; Υπάρχουν και άλλα σαν αυτόν;
Ίσως μια μέρα να μάθουμε. Ίσως θα ήταν καλύτερα να μην μάθουμε.