Εκδηλώσεις | Είναι οι παρουσιάσεις βιβλίων τελικά μια "τραγική ιστορία"; Παρουσίαση της Ανθολογίας Διηγημάτων Φαντασίας -Ίσως-

Εκδηλώσεις | Είναι οι παρουσιάσεις βιβλίων τελικά μια "τραγική ιστορία"; Παρουσίαση της Ανθολογίας Διηγημάτων Φαντασίας -Ίσως-


Την Δευτέρα, στις 5 Ιουλίου 2021, έλαβε χώρα στον κήπο του Νομισματικού Μουσείου Αθηνών η παρουσίαση της Ανθολογίας Διηγημάτων Φαντασίας «Ίσως». Εγώ παρευρέθηκα στην εκδήλωση και είμαι εδώ για να σας περιγράψω αυτήν την μοναδική εμπειρία!

Την παρουσίαση ξεκίνησε με μια μικρή ομιλία ο Γιάννης Κοροβέσης, ο εκπρόσωπος των Εκδόσεων Οξύ και της Brainfood Εκδοτικής στην εκδήλωση. Σημείωσε πως η Ανθολογία «Ίσως» αποτελεί την πρώτη συνεργασία της Brainfood Εκδοτικής και των Εκδόσεων Οξύ με την Α.Λ.Ε.Φ. (Αθηναϊκή Λέσχη Επιστημονικής Φαντασίας). Τόνισε επίσης πως είναι περήφανοι και ευχαριστούν την Α.Λ.Ε.Φ. για την παροχή των συγκεκριμένων διηγημάτων. Τέλος, ο κ. Κοροβέσης ανέφερε την επιθυμία του να συνεχιστεί η συνεργασία τους και ο κόσμος να αγκαλιάσει την Ανθολογία έτσι ώστε να συνεχιστεί αυτή η κοινή προσπάθεια προκειμένου να αναβαθμιστεί το είδος του φανταστικού στη χώρα μας.

Μετά τον κ. Κοροβέση τον λόγο πήρε η κ. Αντωνία Κατσαβού, πρόεδρος της Α.Λ.Ε.Φ., η οποία έκανε μια αναδρομή στην ιστορία της Λέσχης, από την ίδρυσή της το 1998. Μίλησε για τα ιδρυτικά μέλη, τα λογοτεχνικά εργαστήρια και τα έργα της Λέσχης που έχουν εκδοθεί όλα αυτά τα χρόνια.

Η κ. Κατσαβού στη συνέχεια έδωσε τον λόγο στην κ. Βάσω Χρήστου, τη γενική γραμματέα και διοργανώτρια του εργαστηρίου της Αθηναϊκής Λέσχης. Η κ. Χρήστου μίλησε για την ιστορία και το ξεκίνημα του λογοτεχνικού εργαστηρίου, αλλά και για τη δημοτικότητά του λίγα μόλις χρόνια μετά την ίδρυσή του. Μίλησε επίσης για την πρόταση των Εκδόσεων Οξύ, το 2019, για έκδοση μιας νέας ανθολογίας, από την οποία προέκυψε το «Ίσως».

Αφού τελείωσαν τον λόγο τους οι εκπρόσωποι της Αθηναϊκής Λέσχης, η διαδικασία συνέχισε με τους δύο βασικούς ομιλητές, τον κ. Βασίλη Μπαμπούρη και τον κ. Δημήτρη Βανέλλη. Ο πρώτος με έναν κωμικό τρόπο εξήγησε γιατί οι παρουσιάσεις βιβλίων είναι, σύμφωνα με τον ίδιο, «μια τραγική ιστορία».

Μου άρεσε πολύ αυτή η προσέγγιση του κ. Μπαμπούρη, καθώς παρουσίασε με έναν ευγενικό και συνάμα ειλικρινή τρόπο την κατάσταση των παρουσιάσεων σήμερα. Έκανε λόγο για ομιλητές που δεν έχουν διαβάσει το βιβλίο, για τη σημασία του σκοπού μιας παρουσίασης, ο οποίος κυρίως είναι το κοινό να αγοράσει το βιβλίο, για ομιλητές που εγκωμιάζουν υπερβολικά το παρουσιαζόμενο βιβλίο αλλά και για τη δυσκολία του να παρουσιάσεις ένα βιβλίο χωρίς να κάνεις spoilers. Ο ίδιος ανέφερε πως προσπάθησε μαζί με τον κ. Βανέλλη να κάνει την παρουσίαση αυτή πρωτότυπη.

Αν με ρωτήσετε, θα σας πω ότι πράγματι η παρουσίαση του «Ίσως» ήταν πρωτότυπη, για λόγους που θα δούμε στη συνέχεια.

Ο κ. Μπαμπούρης μίλησε για τα στοιχεία που κάνουν ένα διήγημα ποιοτικό και ξεχωριστό, όπως και για τον τρόπο με τον οποίο τα λογοτεχνικά εργαστήρια της Α.Λ.Ε.Φ. προάγουν αυτόν τον σκοπό.

Τέλος, ο κ. Βανέλλης ξεκαθάρισε πως τα διηγήματα στη συλλογή δεν ανήκουν μόνο στο είδος της επιστημονικής φαντασίας, αλλά και σε εκείνο της φαντασίας και του τρόμου.


Από αριστερά προς τα δεξιά: Αντωνία Κατσαβού, Βασίλης Μπαμπούρης, Δημήτρης Βανέλλης, Βάσω Χρήστου

Έχοντας πλέον τελειώσει την εισαγωγή, οι δύο βασικοί ομιλητές μίλησαν για τα διηγήματα που συμπεριλαμβάνονται στην ανθολογία του «Ίσως». Πιστεύω πως παρουσίασαν το κάθε διήγημα με έναν ξεχωριστό τρόπο, δίνοντας όσα στοιχεία χρειάζονταν για την πλοκή του χωρίς να κάνουν κάποιο spoiler. Επίσης, μπορώ να πω ότι δεν δίστασαν να τοποθετηθούν και προσωπικά για το κάθε διήγημα. Κάποια τους άρεσαν περισσότερο, κάποια λιγότερο, κάποια ήταν για αυτούς πιο δύσκολα ενώ άλλα πιο εύπεπτα.

Θα σας κάνω, λοιπόν, μια πολύ σύντομη παρουσίαση της πλοκής του κάθε διηγήματος, έτσι ώστε να καταλάβετε τι περιλαμβάνει η ανθολογία «Ίσως». Εδώ πρέπει να σημειώσω πως αυτά που πρόκειται να γράψω βασίζονται στα λεγόμενα των κυρίων Μπαμπούρη και Βανέλλη, προσωπικά δεν έχω διαβάσει (ακόμα) την ανθολογία.

Το πρώτο διήγημα είναι του Γιάννη Παπαδόπουλου, με τίτλο «Νύχτα στον κήπο πίσω από τον ναό». Πρόκειται για έναν ιδιαίτερο τίτλο κατ’ εμέ, που εξηγείται εν μέρει από την πλοκή του διηγήματος. Το συγκεκριμένο κείμενο είναι ένα πετυχημένο πάντρεμα της Αρχαίας Ελλάδας με την επιστημονική φαντασία, το οποίο σύμφωνα με τους ομιλητές σπάει τους τετριμμένους κανόνες του είδους του και παρουσιάζει κάτι πρωτότυπο.

Το δεύτερο διήγημα είναι γραμμένο από την Κιάρα Καλουντζή και έχει τίτλο «Το αγιόκλημα στα μαλλιά της». Είναι μια steampunk ιστορία στην οποία κεντρικό ρόλο έχει ο έρωτας, με τον ρομαντισμό και τη νοσταλγία να διαχέονται στην ατμόσφαιρα. Αυτά, σε συνδυασμό με την ενδιαφέρουσα ποιητική γλώσσα που χρησιμοποιείται, φτιάχνουν ένα πολύ όμορφο αποτέλεσμα.

Στον Γρηγόρη Φεϊζατίδη ανήκει το τρίτο διήγημα, που ονομάζεται «Ανάμεσα του Αγιαννιού και του αγίου Χαραλάμπους». Εδώ το κλίμα αλλάζει καθώς μπαίνουμε στα νερά του τρόμου, με τα στοιχεία που κυριαρχούν να είναι η ελληνική επαρχιακή λαογραφία και η «χωριάτικη» χροιά. Έχει προσεγμένο ύφος, ενώ αφήνει τον αναγνώστη να υποθέσει το τέλος από τη μέση, κάτι που δεν στερεί τίποτα από το έργο χάρη στην άψογη σκηνοθεσία του.

Η Χριστίνα Μαλαπέτσα υπογράφει το τέταρτο διήγημα, με τίτλο «Κ 475», μια ιστορία καθαρής επιστημονικής φαντασίας. Πραγματεύεται το θέμα της τεχνητής νοημοσύνης και έχει βασικό άξονά του τη μουσική, με τη συγγραφέα να γράφει ποιητικά για μια διαφορετικού είδους αγάπη. Σύμφωνα με τους ομιλητές, αργεί κανείς να μπει στο νόημα της ιστορίας.

Ο Αντώνης Πάσχος στο πέμπτο διήγημα της Ανθολογίας, «Το πεύκο του Kjiv», βάζει τον αναγνώστη σε βαθειά νερά. Είναι μια ιστορία στην οποία ξεχωρίζουν η φωνή και το ύφος, δεν χαρίζεται στον αναγνώστη και φτάνει στο τέλος της με μια επιδέξια σπειροειδή προσέγγιση. Το θέμα είναι οι αναγκαίες θυσίες, ενώ το μόνο που μπόρεσαν να μας πουν οι ομιλητές σχετικά με την πλοκή, είναι ότι πρόκειται για ένα έργο με περίεργα όντα και ανθρώπους εισβολείς σε ξένο πλανήτη.

«Οι χειριστές» του Κώστα Χαρίτου είναι το έκτο στη σειρά διήγημα. Βαδίζουμε ξανά στα νερά της καθαρής επιστημονικής φαντασίας, σε μια ιστορία που έχει να κάνει με τον χρόνο, αλλά όχι με το ταξίδι σε αυτόν, όπως συνηθίζεται στο είδος. Θέμα του είναι η ευθύνη του ανθρώπου, με την ευρύτερη έννοια, και η εξουσία. Οι ομιλητές ανέφεραν χαρακτηριστικά πως ήταν αρκετά προβληματισμένοι μετά το τέλος του.

Ο Βίκτωρ Ψευτάκης έχει γράψει το έβδομο διήγημα, «Ο Γητευτής των Μονοπατιών». Πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον steampunk παραμύθι στο ναζιστικό Βερολίνο του μεσοπολέμου, που θέτει ερωτήματα για τον έρωτα και την ελευθερία, αλλά και για τις θυσίες που είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε προκειμένου να τα αποκτήσουμε. Το πρωτότυπο αυτό διήγημα διέπεται από προσωπικό ύφος, γλαφυρότητα, λυρική αφήγηση και βίαιη ερωτική γλώσσα, η οποία εισάγεται στο κείμενο αβίαστα, χωρίς να χαλάει το κλίμα του.

Το όγδοο διήγημα, «Ό,τι απομένει», έχει γραφτεί από τον Ηφαιστίωνα Χριστόπουλο. Εδώ έχουμε για άλλη μια φορά καθαρή επιστημονική φαντασία, καθώς η ιστορία τοποθετείται σε μια άγρια δυστοπία με σκληρές περιγραφές. Βρισκόμαστε σε έναν διχασμένο κόσμο, στον οποίον το θέμα είναι η αναζήτηση της παρηγορητικής αγάπης.

Ο Ντίνος Χατζηγιώργης συμμετέχει στην ανθολογία με το ένατο διήγημα, «Νοσταλγοί της ζωής». Πρόκειται για το δεύτερο διήγημα της Ανθολογίας που διαδραματίζεται σε καθαρά ελληνικό χώρο, πιθανότατα σε μια ελληνική επαρχία. Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι, πως δεν αναφέρονται λεπτομέρειες που να μας βοηθούν να το τοποθετήσουμε χρονικά. Ο κ. Βανέλλης ανέφερε πως προσωπικά το τοποθετεί στην δεκαετία του 1950-1960. Είναι μια ιστορία τρόμου με τέρατα και διαφορετικά όντα, που συνδυάζει την «παλιομοδίτικη» ατμόσφαιρα με τα σύγχρονα στοιχεία τρόμου.

Το δέκατο διήγημα είναι της Αταλάντης Ευριπίδου και έχει τίτλο «Φλεγόφθαλμη». Εδώ έχουμε ένα fantasy φεμινιστικό παραμύθι, τα κεφάλαια του οποίου έχουν πάρει τα ονόματά τους από κάρτες tarot, οι οποίες από ό,τι κατάλαβα διέπουν όλη την ιστορία. Τοποθετείται σε μελλοντικό χρόνο, ενώ χαρακτηρίζεται από μια λυρικότητα χωρίς μελό.

Η Δήμητρα Νικολαϊδου σφραγίζει την ανθολογία με το ενδέκατο  και τελευταίο διήγημα, «Η Αγία Σάγκα και η Μουσική του Κόσμου». Η ιστορία της χαρακτηρίζεται από ένα τρίπτυχο τρόμου, επιστημονικής φαντασίας και μυστηρίου, με το τελευταίο στοιχείο να λειτουργεί ως μέσο για να δει ο αναγνώστης την πραγματική ιδέα. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι η μείξη πραγματικού διαλόγου και σκέψεων, που ενδέχεται να μην συμβαίνουν ποτέ στην πραγματικότητα.


Ο κόσμος αρχίζει να συγκεντρώνεται για την παρουσίαση...

Μετά από την συμπυκνωμένη παρουσίαση των διηγημάτων της Ανθολογίας, ακολούθησε ένας επίλογος που χαρακτηρίζει το έργο στο σύνολό του. Οι δύο ομιλητές ανέφεραν την ανερχόμενη τάση του «ελληνικού φανταστικού» όπως φαίνεται από τα διηγήματα του Φεϊζατίδη και του Χατζηγιώργη, ενώ δήλωσαν πως υπάρχει σε όλα τα διηγήματα ένα στάνταρ επίπεδο γραφής, το οποίο είναι αποτέλεσμα της πολυετούς επεξεργασίας τους. Όπως είπαν, η ποιότητα αυτή κατακτήθηκε από την Ανθολογία και συγκεκριμένα από την Α.Λ.Ε.Φ., με τη συμβολή των λογοτεχνικών της εργαστηρίων.

Αναφέρθηκε επίσης ότι πλέον το εξωτερικό προσέχει το ελληνικό φανταστικό, πράγμα που αποδεικνύεται κι από τη μετάφραση της προηγούμενης ανθολογίας της Α.Λ.Ε.Φ., «α2525», που κυκλοφόρησε το 2017 και έχει μεταφραστεί στα αγγλικά, στα ιταλικά και σύντομα στα ιαπωνικά. Οι κυρίες Κατσαβού και Χρήστου μίλησαν επίσης για τις συνεργασίες της Α.Λ.Ε.Φ. με συλλόγους του εξωτερικού.

Μετά από αυτά, έγινε ένας διάλογος ανάμεσα στο κοινό και τους ομιλητές, βασισμένος σε ερωτήσεις που διατυπώθηκαν.

Είχαμε και τη δυνατότητα να μιλήσουμε με μερικούς από τους συγγραφείς που βρίσκονταν εκεί, ευκαιρία που δεν έχασα. Μίλησα με τους Γιάννη Παπαδόπουλο, Κώστα Χαρίτο και Ηφαιστίωνα Χριστόπουλο. Ήταν και οι τρεις τους πολύ φιλικοί και προσεγγίσιμοι. Πρόλαβα να κάνω κάποιες ερωτήσεις στον κ. Χαρίτο και στον κ. Παπαδόπουλο, στις οποίες απάντησαν πολύ πρόθυμα, δυστυχώς όμως δεν πρόλαβα τον κ. Χριστόπουλο. Μίλησα επίσης με την κ. Κατσαβού, η οποία ήταν πολύ ευχάριστη συνομιλήτρια.

Συνολικά, μπορώ να πω ότι η παρουσίαση της Ανθολογίας «Ίσως» ήταν μια πολύ όμορφη και ξεχωριστή εμπειρία, που διήρκησε αρκετή ώρα χωρίς να κουράσει. Οι ομιλητές ήταν παθιασμένοι, μιλούσαν με σεβασμό για τα διηγήματα και για τη δουλειά της Α.Λ.Ε.Φ. γενικότερα, ενώ παράλληλα διατηρούσαν ένα φιλικό και πρόσχαρο κλίμα. Με αυτά τα στοιχεία θεωρώ πως οι ομιλητές πέτυχαν τον στόχο τους, να κάνουν δηλαδή την παρουσίαση πρωτότυπη.

 Θα χαρώ πολύ να πάω στην παρουσίαση του επόμενου έργου της Α.Λ.Ε.Φ.