Μυστικές Διαδρομές: Ανεξήγητα φαινόμενα στην Ελλάδα

Βρισκόμαστε στις αρχές της νέας χιλιετίας, πίσω στο μακρινό πλέον 2001, σε μια περίοδο που τα παράξενα φαινόμενα και τα άλυτα μυστήρια έχουν πυροδοτήσει το ενδιαφέρον του κοινού, έχουν εξάψει την φαντασία αναγνωστών και τηλεθεατών. Ήδη, αρκετά χρόνια πιο πριν, περιοδικά, βιβλία, εκπομπές στην τηλεόραση και το ραδιόφωνο, θα δημιουργήσουν ένα τεράστιο κύμα ενδιαφέροντος για όλα αυτά τα θέματα που άπτονται του χώρου του ανεξήγητου.

Μόλις λίγα χρόνια νωρίτερα, το 1995, οι λίγο μεγαλύτεροι θα το θυμάστε σίγουρα, τα τηλεοπτικά δίκτυα σε όλο τον κόσμο είχαν ως πρώτο θέμα τους, όπως φυσικά και εδώ στην Ελλάδα, την αποκάλυψη του φιλμ που έδειχνε την εξέταση του εξωγήινου πλάσματος που είχε βρεθεί στα συντρίμμια ενός εξωγήινου σκάφους στη περίφημη και πασίγνωστη πλέον περιοχή του Roswell. Μια ερασιτεχνική λήψη που υποτίθεται πως είχε τραβηχτεί μέσα σε απόρρητα εργαστήρια, κατά την ώρα που ειδικοί αφαιρούσαν τα όργανα του ενός από τα εξωγήινα πλάσματα, προς εξέταση. Τότε αποτελούσε ένα νέο στοιχείο στην φαρέτρα των ουφολόγων και των πάσης φύσεως συνωμοσιολόγων, το οποίο είχε προκαλέσει φρενίτιδα σε παγκόσμιο επίπεδο. Σήμερα αυτό το αφήγημα της “εξωγήινης αυτοψίας” έχει προ πολλού καταρριφθεί, απ' ότι λένε, μιας και αποδείχτηκε πως επρόκειτο για ένα 17λεπτο φιλμ τραβηγμένο σε κάποιο ειδικά διαμορφωμένο διαμέρισμα του Λονδίνου.

Ένα άλλο στοιχείο το οποίο προέκυψε από την ποπ κουλτούρα της δεκαετίας του ’90, το οποίο μέχρι και σήμερα έχει αφήσει αναλλοίωτο το στίγμα του, είναι φυσικά η τηλεοπτική σειρά The X- Files. Τι να πρωτοπούμε για αυτή την τόσο αγαπητή και ιδιαίτερη σειρά που κατάφερε να καθηλώσει στις οθόνες των τηλεοράσεων εκατομμύρια τηλεθεατών σε όλο τον κόσμο, φέρνοντας τους σε επαφή με μια ποικιλία θεματολογιών, η οποία εναλλασσόταν σε κάθε επεισόδιο, από μια ευρεία γκάμα προερχόμενη από τον χώρο του μεταφυσικού, του παράξενου και του ανεξήγητου. Μια σειρά σταθμός, με εξαιρετικούς πρωταγωνιστές, αλλά και εξίσου εκπληκτικούς χαρακτήρες που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στα επεισόδια, αποτελώντας το αντικείμενο της έρευνας των πρακτόρων Mulder και Scully και όλα αυτά δεμένα μέσα σε μια εξαιρετική παραγωγή και ασύλληπτη ατμόσφαιρα που καταφέρνει ακόμα και σήμερα να ερεθίζει το ενδιαφέρον των τηλεθεατών.

Διαφημιστικό του Alpha για τις Μυστικές Διαδρομές

Γιατί κάνω όμως όλον αυτό τον πρόλογο, θα μου πείτε. Ήθελα, πριν σας εισάγω στο θέμα του σημερινού άρθρου, να κάνω αυτή την μικρή, την ελάχιστη αναδρομή σε εκείνη την εποχή, προσπαθώντας να σας βάλω στο κλίμα της...

Το 2001 και συγκεκριμένα στις 5 Φεβρουαρίου, προβάλλεται από την συχνότητα του Alpha μια νέα τηλεοπτική σειρά. Ο τίτλος αυτής ήταν Μυστικές Διαδρομές και όλοι καταλαβαίνουμε που μας οδηγεί, αυτονόητα. Επρόκειτο για μυθοπλασία βασισμένη σε μαρτυρίες και γεγονότα από τον χώρο της αναζήτησης και της συνωμοσιολογίας. Ήταν μια προσπάθεια για μια τηλεοπτική σειρά που θα ασχολούνταν με όλα αυτά τα θέματα που προαναφέραμε στην εισαγωγή που σας έκανα. Η σειρά Μυστικές Διαδρομές βαθιά επηρεασμένη από το κλίμα και τον ενθουσιασμό, θα μπορούσαμε να πούμε, εκείνης της εποχής, ήταν μια φιλόδοξη παραγωγή η οποία όμως δεν κατάφερε να ολοκληρώσει τον μικρό, έστω, κύκλο επεισοδίων της, μιας και διακόπηκε ξαφνικά. Έτσι από τα 13 επεισόδια που αρχικώς ήταν να προβληθούν από την συχνότητα του τηλεοπτικού σταθμού Alpha, είδαμε μόνο τα 8 από αυτά.  Δυστυχώς ακόμα και από αυτά τα 8 επεισόδια που τελικά προβλήθηκαν, σήμερα μπορεί κανείς να βρει και να παρακολουθήσει μόνο τα 6 πρώτα, τα οποία μπορεί να αναζητήσει στο Youtube.

Ας τα βάλουμε όμως σε μια σειρά τα πράγματα. Παραγωγός των Μυστικών Διαδρομών ήταν ο Παναγιώτης Πετρόπουλος και υπεύθυνοι για την σκηνοθεσία οι Αντώνης Κόκκινος και Στέλλα Μανωλά. Το σενάριο της σειράς επιμελήθηκαν οι Μάρκος Παπαϊωάννου (ο οποίος είχε και την γενική ιδέα) και ο Παναγιώτης Πασχίδης. Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους συναντάμε τους Νίκο Ψαρρά, Ελισάβετ Μουτάφη και Μαρίνο Δεσύλλα καθώς και μια πλειάδα γνωστών ηθοποιών που πήραν μέρος στα γυρίσματα της σειράς.

Ξεκινώντας να μιλάμε για τις Μυστικές Διαδρομές, η υπόθεση έχει -σε γενικές γραμμές- ως εξής: Ο Άρης (Νίκος Ψαρράς) είναι δημοσιογράφος και δουλεύει στον ίδιο τηλεοπτικό σταθμό με την Νίκη (Ελισάβετ Μουτάφη) η οποία είναι υπεύθυνη αρχείου. Η παρέα της τριάδας των πρωταγωνιστών συμπληρώνεται με τον Ματθαίο (Μαρίνος Δεσύλλας), ένας ελεύθερος επαγγελματίας που ασχολείται με το διαδίκτυο και τις νέες τεχνολογίες. Και τους τρεις, πέραν της φιλίας, τους συνδέει η αγάπη τους για το άγνωστο, το μυστήριο και το ανεξήγητο. Έτσι με κάθε ευκαιρία που προκύπτει, πολλές φορές μέσα από ειδησεογραφικές πηγές και ανάγκες για ρεπορτάζ, λόγω και της επαγγελματικής ιδιότητας του Άρη, η τριάδα των πρωταγωνιστών θα θελήσει να εξερευνήσει και να ξεδιαλύνει υποθέσεις που καταφέρνουν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον τους, ρίχνοντας φως στο μυστήριο της σκοτεινής πλευράς των υποθέσεων που παραμένει αθέατη για το ευρύ κοινό.

Μέσα στην σπηλιά του Νταβέλη, επεισόδιο "Φαινόμενο"

Αν λάβουμε ως ορθή την σειρά των επεισοδίων, όπως προβλήθηκαν τότε από τον τηλεοπτικό σταθμό του Alpha, οι Μυστικές Διαδρομές ξεκινούν την πορεία τους με το επεισόδιο “Φαινόμενο”, με ένα δυνατό θέμα για το οποίο πολλά έχουν ειπωθεί και γραφτεί όλα αυτά τα χρόνια και δεν είναι άλλο από το μυστηριώδες σπήλαιο των Αμώμων ή όπως αλλιώς ξέρουμε όλοι μας ως Σπηλιά του Νταβέλη. Ένα πολυ καλό εισαγωγικό επεισόδιο που καταφέρνει να βάλει τον τηλεθεατή απευθείας στην φιλοσοφία και την ατμόσφαιρα της σειράς. 

Όλες βέβαια οι περιπτώσεις με τις οποίες καταπιάνονται οι σεναριογράφοι της σειράς έχουν ένα κοινό στοιχείο και αυτό είναι ότι η εμφάνιση των παράξενων φαινομένων και υποθέσεων που θα μας απασχολήσουν λαμβάνουν χώρα στον ελλαδικό χώρο. Στα επεισόδια όλα τα γεγονότα διαδραματίζονται τόσο στην περιοχή των Αθηνών όσο και στην ευρύτερη ελληνική επαρχία, με μερικά πολύ ιδιαίτερα και ενδιαφέροντα θέματα που λίγο ή πολύ έχουν απασχολήσει το ευρύ κοινό και σίγουρα μπορεί να έχουν αποτελέσει αντικείμενο συζητήσεων για κάποιους από εσάς εκεί έξω. Οι εμφανίσεις αγνώστων ιπτάμενων αντικειμένων και οι άνδρες με τα μαύρα, η υπόγεια μυστική Αθήνα, τα ιδιαίτερα εκείνα μέρη που παρουσιάζουν έντονο μεταφυσικό ενδιαφέρον, τα άυλα όντα και ο πνευματισμός (αν και δεν κατάφερα να βρω το συγκεκριμένο επεισόδιο), οι χωροχρονικές μεταβολές, είναι μερικά από τα φαινόμενα που απασχολούν τα μέλη της ομάδας των πρωταγωνιστών της σειράς.

Θα μου πείτε, μιλάμε δηλαδή για τα ελληνικά… X-Files; Θα μπορούσατε να το πείτε και έτσι. Σίγουρα δεν πλησιάζει ούτε κατά διάνοια την υπερπαραγωγή των The X-Files, αλλά αποτελεί παρόλα αυτά μια αξιόλογη και τίμια προσπάθεια. Ας μην είμαστε άδικοι όμως, οι Μυστικές Διαδρομές καταφέρνουν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον στηριζόμενες σε ένα πολύ ιδιαίτερο και αμφιλεγόμενο κεντρικό σεναριακό θέμα για την ελληνική τηλεοπτική μυθοπλασία. Φυσικά όλο αυτό το εγχείρημα, σαν μια κλασσική τακτική των εκάστοτε τηλεοπτικών παραγωγών, έρχεται να το βοηθήσει μια πλειάδα από γνωστούς ηθοποιούς που συμμετείχαν στα γυρίσματα όπως οι Στέλιος Μάϊνας, Στράτος Τζώρτζογλου, Ηλίας Λογοθέτης, Μαργαρίτα Βαρλάμου, Γιάννης Μποσταντζόγλου, Γιώτα Μηλίτση, Δημήτρης Τζουμάκης, Αλέξανδρος Μπουρδούμης και πολλοί ακόμη.

Ο Καθηγητής και ο Ματθαίος

Επηρρεασμένοι, σίγουρα, από την παγκόσμια επιτυχία των X-Files και την αύξηση του ενδιαφέροντος του κόσμου για αντίστοιχα θέματα, βλέπουμε ότι οι Μυστικές Διαδρομές είναι μάλλον η πρώτη σειρά, της οποίας η δομή στηρίζεται τόσο ξεκάθαρα σε αυτά τα θέματα. Αυτή την φορά δεν έχουμε ειδικούς πράκτορες, αλλά μια παρέα νέων ανθρώπων που γοητεύεται από το μυστήριο και θέλει να βρει απαντήσεις στα ερωτήματα που την απασχολούν. Και πολύ σωστά οι σεναριογράφοι έπραξαν και χρησιμοποίησαν νέους ανθρώπους, ανθρώπους της διπλανής πόρτας στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, μιας και οι φιγούρες αντίστοιχων “Μώλντερ και Σκάλι”, όσο και αν μας άρεσαν στα X-Files, τόσο παράταιροι και ξένοι θα φάνταζαν ενταγμένοι σε μια ελληνική πραγματικότητα. Νέοι άνθρωποι, λοιπόν, εργαζόμενοι οι δύο εξ αυτών σε τηλεοπτικό σταθμό, γεγονός το οποίο αποτελεί εκπληκτική πηγή πληροφορίων και αφορμή για τις έρευνές τους και μια σχέση του Ματθαίου, του τρίτου της παρέας, με την τεχνολογία και το ανερχόμενο ακόμα τότε διαδίκτυο (στην σειρά το ίντερνετ φαντάζει, ακόμα και στα 2001, σαν το απόλυτο εργαλείο στα χέρια όσων το διέθεταν). Ειδικά με την φιγούρα του Ματθαίου είμαι σίγουρος ότι πρέπει να ταυτίστηκαν αρκετοί tech geeks και λάτρεις των ανεξήγητων φαινομένων της εποχής!

Στη σεναριακή δομή των Μυστικών Διαδρομών έρχεται να προστεθεί ακόμα ένα ενδιαφέρον στοιχείο. Παρατηρούμε πως και σε αυτή την περίπτωση, όπως άλλωστε συμβαίνει σε τέτοιου είδους σειρές και ταινίες, αρωγός στην προσπάθεια των τριών πρωταγωνιστών της σειράς στο κυνήγι του μυστηρίου, εμφανίζονται να είναι κάποιοι άνθρωποι που στέκονται δίπλα τους και τους βοηθούν, παρέχοντας τους πολύτιμες πληροφορίες που συμβάλλουν στην εξέλιξη των ερευνών τους. Είτε πρόκειται για την “ψυχρή” και ξεκάθαρη λογική της επιστήμης και της αναλυτικής διαδικασίας των δεδομένων που παρέχονται για κάθε φαινόμενο που ζητά απαντήσεις, είτε για διοχέτευση πληροφοριών που θεωρούνται απόρρητες και “εκ των έσω”, βοηθώντας την παρέα των τριών “ερευνητών” να προχωρήσει ένα βήμα παρακάτω στις αναζητήσεις της, οι άνθρωποι αυτοί παίζουν σημαντικό ρόλο, ο καθένας για τους δικούς του λόγους.

Για παράδειγμα ο Καθηγητής (Ηλίας Λογοθέτης), τον οποίο ο Ματθαίος συμβουλεύεται όποτε θεωρεί πως η ανάγκη το απαιτεί, είναι η ψύχραιμη και προσγειωμένη προσέγγιση της λογικής και του ορθολογισμού, που αφού τροφοδοτήσει με τις σχετικές πληροφορίες, όσο και αν μπορεί να είναι τραβηγμένες για έναν άνθρωπο της επιστήμης, στο τέλος θα δώσει τις απαντήσεις και τις τοποθετήσεις του πάνω στο θέμα. Από την άλλη πλευρά έχουμε τον φίλο του Άρη, τον άνθρωπο που εργάζεται για λογαριασμό της Υπηρεσίας (Δημήτρης Τζουμάκης). Σε αυτόν, λοιπόν, ο Άρης καταφεύγει όταν θέλει να πάρει απαντήσεις, στοιχεία και δεδομένα για τα διάφορα και παράξενα που τυχαίνουν στις αναζητήσεις της παρέας. Ο σύνδεσμος του αυτός τον διοχετεύει με πληροφορίες, είναι ο άνθρωπος που ξέρει πολλά. Παρόλα αυτά διατηρεί επιφυλάξεις για κάποια ζητήματα αλλά δεν απορρίπτει και πιθανά ενδεχόμενα. Όπως είναι φυσικό, ποτέ δεν μαθαίνουμε περισσότερα στοιχεία για την λειτουργία και την δομή της συγκεκριμένης Υπηρεσίας, ποιος είναι ο ρόλος της, οι σκοποί της και που ενδεχομένως υπάγεται.

Ο τύπος της Υπηρεσίας και ο Άρης

Θεωρώ πως οι σεναριογράφοι έπαιξαν πολύ έξυπνα με αυτό το δίπολο χαρακτήρων (Καθηγητής – άνθρωπος της Υπηρεσίας), θέλοντας να μην δώσουν μια μονόπλευρη και εύκολη ή επιθυμητή διάσταση σε κάθε περίπτωση φαινομένου με το οποίο παρουσιάζεται στη σειρά. Ήταν μια προσπάθεια τους να παρεμβάλλουν στο γεγονός ότι υπάρχουν μεν περίεργα και ανεξήγητα φαινόμενα που συμβαίνουν δίπλα μας χωρίς εμείς να το αντιλαμβανόμαστε, αλλά από την άλλη να αντιπαραθέσουν και μια πιο εκλογικευμένη εξήγηση τους (ή έστω πιθανή εξήγησή τους) στηριζόμενοι σε επιστημονικά γεγονότα και δεδομένα. Η αντιπαράθεση των στοιχείων, που λειτουργούν αρμονικά ακόμα και αν αυτά παρουσιάζουν μια διαφορετική οπτική, είναι αυτή που δένει τα δεδομένα και βοηθάει στο να προχωρήσει η έρευνα, πατώντας πάνω σε όλες τις παραμέτρους.

Προσωπικά, αυτό ήταν ένα από τα στοιχεία που μου άρεσαν στην σειρά, μιας και καταφέρνει να βάλει τον τηλεθεατή σε μια λογική και αναλυτική σειρά σκέψεων σχετικά με το τι είναι πραγματικότητα, τι μπορεί να ισχύει και τι όχι, τι είναι όλο αυτό που εμείς θεωρούμε μυστήριο και ανεξήγητο.

Δυστυχως δεν μπόρεσα να βρω περισσότερες πληροφορίες για την σειρά στην αναζήτηση μου στο διαδίκτυο. Φαίνεται ότι, λόγω της διακοπής της παραγωγής, οι Μυστικές Διαδρομές μπήκαν στο χρονοντούλαπο και παρέμειναν εκεί παρέα με τα ανεξήγητα φαινόμενα που ασχολήθηκαν. Όπως προείπα, όποιος θελήσει να την αναζητήσει στο Youtube θα καταφέρει να παρακολουθήσει τα 6 από τα 8 επεισόδια που προβλήθηκαν. Τα υπόλοιπα, δυστυχώς, όσο και αν έψαξα, δεν μπόρεσα να τα εντοπίσω σε καμία γωνιά του διαδικτύου.

Σκηνή από το επεισόδιο “Ορεινή Αρκαδία”

Οι Μυστικές Διαδρομές αν και έκαναν την εμφάνιση τους στις αρχές των 00s, παρόλα αυτά φέρουν έντονο το “άρωμα” και την αύρα της δεκαετίας που προηγήθηκε. Μια τολμηρή προσπάθεια, για τα ελληνικά δεδομένα και τηλεοπτικά γούστα, που δυστυχώς δεν κατόρθωσε να ορθοποδήσει και να ολοκληρώσει τον κύκλο της. Δεν είναι η πρώτη φορά που στην ελληνική τηλεόραση βλέπουμε ένα τέτοιο εγχείρημα μιας και έχει επαναληφθεί στο παρελθόν, όπως το 1995 με την σειρά “Μαγική Νύχτα” του Δημήτρη Παναγιωτάτου (θα μιλήσουμε άλλη φορά όμως για τη συγκεκριμένη σειρά!), θεωρώ όμως, αν δεν με απατά η μνήμη μου και δεν μου έχει ξεφύγει κάποια πληροφορία, πως οι Μυστικές Διαδρομές είναι και η τελευταία αντίστοιχη τηλεοπτική παραγωγή που είδαμε στην ελληνική τηλεόραση.

Καταλαβαίνω πως όλα αυτά τα θέματα που αποτέλεσαν την σεναριακή βάση των Μυστικών Διαδρομών, είχαν κορυφωθεί μέχρι ενός σημείου (περίπου στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας) έως ότου άρχισε και η σταδιακή πτώση του ενδιαφέροντος και των μέσων που φιλοξενούσαν εκπομπές με αντίστοιχη θεματολογία (η ελληνική κοινωνία είχε να επιλύσει σημαντικότερα, ζωτικής σημασίας πλέον προβλήματα!). Ευελπιστώ όμως κάποια στιγμή η ελληνική τηλεοπτική μυθοπλασία να ασχοληθεί ξανά με θέματα φαντασίας, τρόμου και επιστημονικής φαντασίας. Μια διαφορετική πρόταση μέσα στο χάος των τηλεοπτικών παραγωγών που κατακλύζουν την ελληνική τηλεόραση σήμερα.