“Ο Κήπος”, μια ιστορία τρόμου.

Ο "Κήπος" είναι ένα σκοτεινό παραμύθι τρόμου και μαγείας. Φυτά με θαυμαστές ιδιότητες, φάρμακα αλλά και φαρμάκια, ανθίζουν στην ιστορία της Ναυσικάς και του Μάρκου, που η τύχη τούς ορίζει να ζήσουν στο ίδιο σπίτι σε διαφορετικές εποχές. Να ζήσουν σε ένα σπίτι όπου ο κήπος του φιλοξενεί μια γωνιά για τον Διάβολο...
Μια ιστορία για το σκοτάδι, τον φόβο και τον θάνατο.
Μια ιστορία για να τη διαβάσετε με το φως ανοιχτό...

Βρίσκομαι εδώ και κανένα 10λεπτο μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή, έχοντας εστιάσει πάνω στον κέρσορα που αναβοσβήνει στο κατάλευκο αρχείο Word. Η σημερινή είναι μια από εκείνες τις φορές που πραγματικά δυσκολεύομαι να ξεκινήσω να γράφω μια άποψη για ένα βιβλίο. Και αυτό συμβαίνει, συνήθως, όταν ενθουσιάζομαι με κάτι. Θέλω να είμαι ακριβής σε αυτά που γράφω, χωρίς υπερβολές και πάνω απ’ όλα με απόλυτο σεβασμό στον συγγραφέα και το ίδιο το βιβλίο.

Αχρείαστος ο παραπάνω πρόλογος, το καταλαβαίνω, αλλά με βοήθησε για να “πάρω μπροστά” και να αρχίσω να σας γράφω παρακάτω αυτά που ένιωσα διαβάζοντας το βιβλίο Ο Κήπος του Γιώργου Τσιρακίδη.

Ο Κήπος είναι η πρώτη λογοτεχνική απόπειρα του συγγραφέα. Πρόκειται για μια νουβέλα τρόμου (αν πρέπει να δώσουμε ένα αυστηρό ορισμό του βιβλίου) η οποία, μέσα στις σελίδες της, κρύβει πολλά άλλα στοιχεία, κυρίως όσον αφορά τους πρωταγωνιστές του βιβλίου. Πρόκειται, όπως είπαμε, για μια νουβέλα. Άρα, αυτό συνεπάγεται περιορισμένη έκταση για την ανάπτυξη μιας ιστορίας. Αυτή είναι η πρώτη σκέψη που έρχεται στο μυαλό του κάθε αναγνώστη που πιάνει να διαβάσει ένα μικρό βιβλίο. Θα είναι σωστά και επαρκώς αναπτυγμένο;

Ναι, στην περίπτωση μας, είναι! Και με το παραπάνω. Ο συγγραφέας καταφέρνει –κατ’ εμέ- με πολύ επιδέξιο τρόπο να σε βάλει αμέσως, αλλά όχι βιαστικά και άγαρμπα, στην υπόθεση του βιβλίου. Απόλαυσα το πόσο άμεσα και ομαλά με έκανε να βουτήξω στην ιστορία του, μόλις μετά τα πρώτα δύο απαραίτητα –ας τα χαρακτηρίσουμε ως ‘εισαγωγικά’- κεφάλαια του.

Η αμεσότητα και η ομαλότητα στην εξέλιξη της ιστορίας δεν θα ήταν φυσικό να συμβαίνει αν ο συγγραφέας δεν γνώριζε το πώς να χειριστεί τον λόγο. Ήταν ένα από τα σημεία του βιβλίου το οποίο με έκανε να το χαρώ ιδιαίτερα καθώς το διάβαζα. Σωστή γραφή, στρωτή, χωρίς να μπερδεύει και να αποπροσανατολίζει τον αναγνώστη. Με όμορφα δομημένες προτάσεις και με εξαιρετικό χειρισμό της γλώσσας, καταφέρνει να μεταδώσει το περιβάλλον, το κλίμα και τις εναλλαγές στην ένταση της ιστορίας, που επικρατούν στο μυθοπλαστικό περιβάλλον του βιβλίου.

Γιατί τονίζω την σημασία του χειρισμού της γλώσσας μέσα στο βιβλίο; Πολύ απλά, διότι η υπόθεση εξελίσσεται με αλληλένδετες χρονικές εναλλαγές στο παρελθόν και στο παρόν, ακολουθώντας τους δυο κεντρικούς ήρωες μας, της Ναυσικάς και του Μάρκου. Αυτό το δίπολο παρόν-παρελθόν, το οποίο κινείται ανάμεσα στην σημερινή εποχή και στην εποχή μετά την λήξη του εμφυλίου πολέμου του 1946-1949, είναι άψογα δοσμένο και τοποθετημένο μέσα στις σελίδες του βιβλίου. Οι δύο διαφορετικές ιστορίες του, ακολουθώντας τον κάθε πρωταγωνιστικό χαρακτήρα, η κάθε μία από την δικό της χρονικό πλαίσιο, δένουν αρμονικά και αναδεικνύουν το σασπένς και την αγωνία, καθώς η υπόθεση προχωράει. Πραγματικά, επειδή έχουμε δει αντίστοιχα παραδείγματα στο παρελθόν, ο αναγνώστης του βιβλίου δεν πρόκειται να μπερδευτεί ούτε για μια στιγμή καθώς διαβάζει, ούτε και θα χρειαστεί να κάνει αυτά τα πισωγυρίσματα που πολλές φορές αναγκαζόμαστε να κάνουμε για να ξαναπάρουμε πάλι την υπόθεση από εκεί που την ‘χάσαμε’ μέσα σε δύστροπες αφηγήσεις.

Τολμώ να πω σε αυτό το σημείο, και θα ήθελα πραγματικά να παραδεχτώ την κίνηση του αυτή, ότι ο συγγραφέας έπαιξε πολύ έξυπνα από την αρχή του βιβλίου με μια αναφορά που για μένα ήταν ‘κίνηση ματ’ στο να μου πυροδοτήσει κατευθείαν το ενδιαφέρον για την συνέχεια. Υπάρχει ένας κήπος, όπως μας λέει το βιβλίο, και κάθε κήπος βρίσκεται σε ένα σπίτι. Τόσο ο Μάρκος του παρόντος, όσο και η Ναυσικά του παρελθόντος, την πρώτη φορά που μπαίνουν σε αυτό, έρχονται σε επαφή με έναν πίνακα σε κάποιο τοίχο. Έναν παράξενο πίνακα, που δύσκολα θα έβρισκε κάποιος σε ένα επαρχιακό σπίτι της ελληνικής επικράτειας.

Ειλικρινά, όταν οι πρωταγωνιστές σου αντικρίζουν το ‘Σάββατο των Μαγισσών’ του Φρανθίσκο Γκόγια, σε έναν από τους τοίχους αυτού του σπιτιού, με την απόκοσμη, μυστηριακή αύρα που αποπνέει, λόγω της παγανιστικής/μαγικής τελετής που απεικονίζει, δεν αρχίζεις να κάνεις σκέψεις για αυτό που επρόκειτο να ακολουθήσει στα επόμενα κεφάλαια; Ένα αντικείμενο το οποίο αποτελεί μια λεπτομέρεια στο βιβλίο μεν, αλλά λειτουργεί τόσο καταλυτικά δε.

Το βιβλίο χαρακτηρίζεται ως ένα σκοτεινό παραμύθι. Εδώ θα έρθω λίγο και θα διαφωνήσω με τον χαρακτηρισμό αυτό. Δεν έχει κανένα από εκείνα τα στοιχεία που θα μπορούσαν να το κατατάξουν στην κατηγορία του παραμυθιού, έστω και ως σκοτεινό για ενήλικες. Τουλάχιστον αυτή είναι η προσωπική μου άποψη για το βιβλίο, που σχημάτισα κατά την ανάγνωσή του. Μην περιμένετε να διαβάσετε κάτι που μπορεί να κινείται στο ύφος των σκοτεινών παραμυθιών του Clive Barker με το ‘Ο Κλέφτης του Πάντοτε’ ή του Neil Gaiman με το ‘Σπίτι στην Ομίχλη’. Όχι, όχι… Αυτό το βιβλίο είναι ένα αρκετά ‘σκληρό’ βιβλίο, με διάσπαρτες στιγμές φρίκης, έντασης και αγωνίας. Με σκηνές που καθώς θα διαβάζεις θα σε κάνουν να χαμηλώσεις το βλέμμα πάνω από τις σελίδες του και ίσως να ‘σφιχτείς’ λιγάκι με τις περιγραφές κάποιων εξ αυτών, ειδικά από τα μέσα του βιβλίου και μετά. Με σασπένς το οποίο αυξάνεται προοδευτικά με κάθε παρακάτω σελίδα την οποία ο αναγνώστης διαβάζει. Είναι ένα βιβλίο το οποίο κινείται στα πλαίσια του μεταφυσικού τρόμου, χρησιμοποιεί έντονα αποκρυφιστικά στοιχεία, καθώς και ανατριχιαστικές μαγικές ιεροτελεστίες. Όλα αυτά έρχεται ο τρόμος (έστω και υπαινικτικά σε σημεία) να τα δέσει μεταξύ τους και να τα κάνει μια σοκαριστική, σε στιγμές, εξιστόρηση ενός ανοσιουργήματος. Και ένας κήπος... Ένας αθώος φαινομενικά κήπος υπό το φως της ημέρας, αλλά όταν το σκοτάδι πέσει...

Χμμ, σας ξεγέλασε το εξώφυλλο του βιβλίου, ε; Και μένα!

Μιας και το βιβλίο έχει τον τίτλο Ο Κήπος είναι φυσικό να υπάρχουν κάπου εκεί στην ιστορία μας και τα φυτά. Φυτά και βότανα για διάφορες χρήσεις, που με τις ιδιότητες τους προορίζονται τόσο για φαρμακευτικούς, όσο και σκοτεινά μαγικούς, σκοπούς. Ο συγγραφέας έκανε έρευνα πάνω στις απόκρυφες ιδιότητες κάποιων φυτών, αλλά και την θέση που κατέχουν στην λαογραφία και τις δεισιδαιμονίες που χαρακτηρίζουν κάποια από αυτά. Γαιδουράγκαθα, νυχτολούλουδα, κουφοξυλιές, απήγανοι και φυσικά ο μανδραγόρας, αυτή η ρίζα του κακού της εσωτερικής παράδοσης και του μυστικισμού. Κανένα λοιπόν από τα φυτά που χρησιμοποιούνται στο βιβλίο δεν αναφέρεται τυχαία, χωρίς σκοπό. Όλα παίζουν τον ρόλο τους, όλα είναι επιλεγμένα σωστά για να εξυπηρετήσουν την ιστορία.

Θα μπορούσα να αναπτύξω περισσότερο το αποκρυφιστικό κλίμα, που ο συγγραφέας επέλεξε να χρησιμοποιήσει στο βιβλίο, αλλά πραγματικά δεν μπορώ να το κάνω μιας και θα αποτελέσει spoiler στην ιστορία του. Κάθε τι, είναι σημαντικό στοιχείο. Οπότε, ας προχωρήσω λιγάκι με τους δύο πρωταγωνιστικούς μας χαρακτήρες, τον Μάρκο και την Ναυσικά.

Πέρα από την περίεργη κατάσταση στην οποία και οι δυο τους βρίσκονται μέσα σε αυτό το κοινό, έστω και χρονικά διαφορετικό, πλαίσιο της ιστορίας μας και οι δυο τους έχουν να αντιμετωπίσουν, ο καθένας από την πλευρά του και λόγω της εποχής τους, δυσκολίες στην προσωπική τους ζωή. Έτσι, έχουμε τον Μάρκο του σήμερα, έναν νέο άνδρα, παιδί της μεγαλούπολης, έχοντας να αντιμετωπίσει μια ερωτική απογοήτευση η οποία τον κάνει να αναζητήσει την απομόνωση που θα τον οδηγήσει στο να τα βρει με τον εαυτό του. Από την άλλη, η Ναυσικά του χθες, μια νεαρή κοπέλα, που έχει να αντιμετωπίσει την σκληρότητα του πολέμου και την απώλεια των αγαπημένων της ανθρώπων. Και οι δυο, από την πλευρά του ο καθένας, έχουν να αντιμετωπίσουν τους προσωπικούς τους δαίμονες. Μια προσπάθεια προσέγγισης του εσωτερικού κόσμου και της ψυχοσύνθεσης των πρωταγωνιστών μας, μέσα σε αυτό το σκοτεινό περιβάλλον στο οποίο καλούνται να κινηθούν και να υπάρξουν.

Μέσα στο βιβλίο, εκτός από τους πρωταγωνιστικούς χαρακτήρες, υπάρχουν φυσικά και κάποιοι ακόμα χαρακτήρες που είναι απόλυτα βασικοί στην ιστορία μας και αλληλεπιδρούν με αυτούς. Ο καθένας, εξυπηρετώντας τον σκοπό, με τον ρόλο που του έχει ανατεθεί σε αυτό το σκοτεινό σκηνικό. Το μόνο που παρατήρησα, και θέλω να το καταθέσω ως το αρνητικό κομμάτι της υπόθεσης, είναι ότι θα ήθελα να τους γνωρίσω λιγάκι παραπάνω, τους σκοπούς και το υπόβαθρο των πράξεων τους μέσα στην ιστορία. Γιατί κάποια από τα σκηνικά που περιγράφονται συνέβησαν και που οφείλεται αυτό; Το βιβλίο στηρίζεται σε μια πολύ καλή ιδεά και είμαι σίγουρος ότι αν κυκλοφορούσε υπό την μορφή μυθιστορήματος θα του έδινε τον αέρα που χρειάζεται για να ξεδιπλώσει το σκοτεινό υπόβαθρό του. Βέβαια, δεν με ενόχλησε και τόσο είναι η αλήθεια. Πρόκειται για μια νουβέλα, οπότε θεωρώ ότι λόγω της περιορισμένης έκτασης της, ο συγγραφέας κατάφερε, έστω και έτσι, να δομήσει όλα τα στοιχεία και τις πτυχές της ιστορίας του και να μας τα παρουσιάσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, εργαλειοποιώντας ανθρώπους και καταστάσεις με απώτερο στόχο την δημιουργία και το χτίσιμο του κλίματος.

Κλείνοντας το άρθρο αυτό, για το βιβλίο Ο Κήπος, έχω να πω ότι με άφησε απόλυτα ικανοποιημένο κατά την ανάγνωση του. Να σας πω την αλήθεια, το βιβλίο το διάβασα σε δυο δόσεις. Κάπου στην σελίδα 40, έπρεπε να φύγω για κάποια δουλειά εκτός σπιτιού. Ναι, καλά καταλάβατε, το βιβλίο με έκανε να το σκεφτόμαι μέχρι να επιστρέψω και να το συνεχίσω από εκεί που το είχα αφήσει (φυσικά το τελείωσα απνευστί). Η σκοτεινή του ιστορία με καλούσε για να την ολοκληρώσω. Ο Γιώργος Τσιρακίδης κατάφερε, με την πρώτη του αυτή συγγραφική προσπάθεια, να δώσει το στίγμα του! Πρόκειται για έναν εξαιρετικά ταλαντούχο νέο συγγραφέα, μια δυνατή πένα που θα μας απασχολήσει σίγουρα στο μέλλον. Μέχρι τότε, διαβάστε αυτό το βιβλίο και είμαι σίγουρος ότι θα νιώσετε και εσείς την αύρα που αποπνέει η εξαιρετική γραφή του...