Διαβάσαμε | H τριλογία βιβλίων "Ομιχλογέννητοι" του Brandon Sanderson

•

Το σημερινό άρθρο είναι το δεύτερο που κάνω σε βιβλία του Brandon Sanderson (το πρώτο ήταν για την τριλογία “The Reckoners” μέσω της προσωπικής μου σελίδας A World of Fantasy) και είμαι σίγουρος ότι δεν μπορώ να αποδώσω σωστά το “μέγεθος” του συγγραφέα. Είναι ο τρόπος της γραφής; Είναι η ατμόσφαιρα; Οι ήρωες; Δεν ξέρω ακριβώς. Μάλλον όλα μαζί. Ο Brandon Sanderson, λοιπόν, κατέχοντας τις θέσεις #3 στο audible.com και #2 στο Ranker.com, ο δημοφιλέστατος αυτός συγγραφέας της λογοτεχνίας του φανταστικού μας φέρνει το έπος, πραγματικά, “Ομιχλογεννητοι” (ή αν προτιμάτε Mistborn, αγγλιστί!)

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η σειρά βιβλίων “Ομιχλογέννητοι” αποτελείται από τρία βιβλία, τα οποία απαρτίζουν και το κύριο μέρος της σειράς. Έχουν κυκλοφορήσει επιπλέον βιβλία που είτε διαδραματίζονται στο μέλλον είτε είναι ανεξάρτητα, αλλά σχετικά, πάντα, με την αρχική τριάδα. Εμείς θα ασχοληθούμε για την ώρα με την αρχική τριλογία η οποία αποτελείται από τα Η “Υστατη Αυτοκρατορία”, “Το Πηγάδι Της Ανάληψης” και “Ο Ήρωας Των Αιώνων”. Όλα τα βιβλία κυκλοφορούν στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Φανταστικός Κόσμος, σε 2 τόμους για το κάθε βιβλίο. Η μετάφραση των βιβλίων είναι συμπαθητική, ενώ τα artworks των εξωφύλλων κυμαίνονται σε ένα άκρως ικανοποιητικό επίπεδο. Ένα κοινό χαρακτηριστικό και των τριών βιβλίων, είναι ότι πριν από κάθε κεφάλαιο έχει ένα μικρό κείμενο το οποίο στην αρχή δε βγάζει κανένα νόημα. Μετά νομίζεις ότι ξέρεις που το πάει και μάλιστα ότι σου κάνει σποιλερ και προς το τέλος συνειδητοποιείς ότι χωρίς αυτό το μικρό κείμενο δεν θα είχες καταλάβει τίποτα από όλη τη σειρά…

Artwork by Dominik Broniek

Πριν ξεκινήσουμε να μιλάμε για την πλοκή και για τους χαρακτήρες των βιβλίων, πρέπει να πούμε κάποια πράγματα για το σύστημα μαγείας που είναι το Α και το Ω της σειράς. Ο Sanderson επινόησε ένα ευφυές σύστημα μαγείας το οποίο, κάθε φορά που γίνεται αναφορά στα βιβλία, έβαζα το μυαλό μου σε είναι ειδικό mode για να μπορέσω να το παρακολουθήσω. Κάτι σαν τις slow motion σκηνές του Matrix ένα πράμα! Θα προσπαθήσω να δώσω μια εικόνα χωρίς να χαλάσω κάτι από τη μαγεία του. Οι κάτοικοι της Ύστατης αυτοκρατορίας είναι χωρισμένοι σε αριστοκράτες και σκάα. Οι αριστοκράτες είναι η άρχουσα τάξη και αυτή που είναι σε θέση εξουσίας, ενώ οι σκάα είναι οι κοινοί θνητοί που η ζωή τους δεν έχει σχεδόν καμία αξία και είναι οι σκλάβοι της Αυτοκρατορίας. Οι αριστοκράτες έχουν λάβει σαν δώρο, εξαιτίας της χιλιόχρονης αφοσίωσης τους, από τον Μέγα Εξουσιαστή (αυτοκράτορα), την δυνατότητα να εξελιχθούν σε Kραματομάντεις και να κληρονομήσουν αυτή την ικανότητα σε επόμενες γενιές. Τι είναι ο κραματομάντης θα μου πείτε! Είναι ένας άνθρωπος που έχει την δυνατότητα, καταπίνοντας και καίγοντας εσωτερικά κάποια μέταλλα σε σκόνη, να αποκτά συγκεκριμένες ικανότητες! Για παράδειγμα, όποιος χρησιμοποιεί σίδηρο, να μπορεί να έλκει οτιδήποτε μεταλλικό, κάποιος που καίει κασσίτερο να μπορεί να αυξάνει τις αισθήσεις του κατά πολύ, επίσης καίγοντας ψευδάργυρο ή ορείχαλκο να μπορεί να επηρεάζει τα συναισθήματα όσων είναι γύρω του και άλλα πολλά που δε θα αναφέρω για να μη σας χαλάσω την έκπληξη. Όσοι μπορούν να κάψουν ένα μόνο μέταλλο ονομάζονται Ομίχλιοι ενώ σπάνια εμφανίζεται κραματομάντης ο οποίος μπορεί να κάψει όλα τα κραματομαντικά μέταλλα μαζί και αυτός ονομάζεται Ομιχλογεννητος.

Υπάρχει και δεύτερη μορφή μαγείας στη σειρά η οποία είναι η Φερειχημεία. Αυτή η δύναμη ασκείται μονο από το λαό του Τερις, μια από τις κατακτήσεις του αυτοκράτορα και έχει να κάνει, με τα ίδια σχεδόν απότελεσματα, με την Κραματομαντεία αλλά με διαφορετικό τρόπο. Εδώ ο χρήστης δεν καίει μέταλλα αλλά αποθηκεύει στα μέταλλα αυτά ικανότητες που ο ίδιος έχει στερηθεί. Πώς γίνεται αυτό; Ένας Τερίσιος, λόγω χάρη, που θέλει να αυξήσει τη σωματική του δύναμη, θα πρέπει να περάσει κάποιο χρόνο εντελώς αποδυναμωμένος ώστε να μπορέσει να αποθηκεύσει τη δύναμη του σε ένα βραχιόλι από κασσίτερο και όταν εμφανιστεί η ανάγκη να το φορέσει και να αντλήσει από αυτό την δύναμη που χρειάζεται. Για αυτό όμως που είναι γνωστοί περισσότερο οι Φερειχημιστές είναι η δυνατότητα αποθήκευσης τεράστιου όγκου πληροφοριών και η ανάκτηση τους απλά φορώντας το κατάλληλο μέταλλο.

Ένα τρίτο σύστημα μαγείας που βλέπουμε είναι η Αιμαλουργία. Δεν θα μιλήσουμε πολύ εδώ γιατί τα σποιλερς είναι πολλά. Θα πούμε απλά ότι με τη χρήση μεταλλικών καρφιών, σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος, αποκτούνται ικανότητες παρόμοιες με αυτές που είπαμε παραπάνω. Τα πλάσματα που χρησιμοποιούν την Αιμαλουργια είναι οι Ιεροεξεταστές. Πλάσματα αποκρουστικά, χωρίς ίχνος συναισθημάτων, με μεταλλικά καρφιά στη θέση που κάποτε υπήρχαν μάτια. Ένα πανίσχυρο όργανο του Μεγάλου Εξουσιαστή για την επιβολή της τάξης.

Artwork by Djamila Knopf

Πάμε να πούμε δυο λόγια για το κάθε βιβλίο ξεχωριστά τώρα που μιλήσαμε για το σύστημα μαγειας. Το πρώτο βιβλίο, “Υστατη Αυτοκρατορία”, έχει μια μοναδική ατμόσφαιρα που θυμίζει έντονα post apocalyptic και steampunk, με όλη αυτή τη στάχτη και τη μαυρίλα κυριολεκτικά και μεταφορικά, χωρίς όμως να ανήκει ξεκάθαρα σε αυτήν την κατηγορία! Ίσως ο κόσμος που έχει πλάσει ο Brandon Sanderson βοηθά σε αυτό, αφού το κύριο χαρακτηριστικό του είναι οι σταχτοπτώσεις και οι ομίχλες. Ένα φαινόμενο κατά το οποίο στάχτη εκτοξεύεται από τα σταχτοβούνια και πέφτει από το ουρανό κατά τη διάρκεια της μέρας, ενώ οι ομίχλες βγαίνουν όταν πέσει ο ήλιος και τυλίγουν στο σκοτάδι σχεδόν τα πάντα. Το φαινόμενο αυτό εκτυλλίσεται σε όλη τη διάρκεια των βιβλίων με αυξανόμενη ένταση. Η ιστορία μας τρέχει, κατά κύριο λόγο, στη κεντρική αυτοκρατορία, όπου ο Μέγας Εξουσιαστής κυβερνά με σκληρότητα και χωρίς οίκτο. Το καντόνιο των Πόρων και της Ορθοδοξίας, όπως αναφέρονται, είναι επιφορτισμένα με την τήρηση της τάξης, με τους σκληρούς Ιεροεξεταστές να έχουν αυξημένες αρμοδιότητες, καθώς και το ελεύθερο να σκοτώσουν όποιον αντιτίθεται στα σχέδια του αυτοκράτορα. Ο συγγραφέας κάνει focus στο να μας εισάγει στον κόσμο αλλά και στο σύστημα μαγείας, το οποίο πιστέψτε με, δεν είναι και από τα πιο εύκολα! Επίσης, αν και έχει αρκετούς χαρακτήρες, μας αναπτύσει μόνο δύο από αυτούς, την Βιν και τον Κέλσιερ. Η πλοκή θυμίζει κάτι από Ocean's 11 (!) με κίνητρα The Gladiator! Μια συμμορία Ομίχλιων με αρχηγό τον Κέλσιερ, έναν Ομιχλογέννητο, έχει σκοπό την ανατροπή του αυτοκράτορα – Θεού (Μεγάλος Εξουσιαστής), με σκοπό να εκμεταλλευτούν τα τεράστια αποθέματα πολύτιμων μετάλλων που κρύβει το παλάτι του! Στην πορεία, ανακαλύπτοντας την Βιν, ακόμα μια Ομιχλογέννητη και εκπαιδεύοντας τη, η προσπάθεια αυτή αποκτά περισσότερο την αίσθηση της απελευθέρωσης από τον ζυγό του αυτοκράτορα! Έναν αυτοκράτορα που η ανατροπή του θα έρθει μέσα από πολύ προσπάθεια και θυσίες, ενώ παράλληλα θα πυροδοτήσει αλυσιδωτές αντιδράσεις και ερωτήματα τα οποία θα μας απασχολήσουν στο επόμενο βιβλίο. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αυτό το βιβλίο θα γνωρίσουμε και τους κάντρα, ένα από τα δύο διαφορετικά είδη, εκτός των ανθρώπων, που έχει δημιουργήσει ο συγγραφέας.

Το δεύτερο βιβλίο, “Το Πηγάδι Της Ανάληψης”, είναι ένα εντελώς άλλο βιβλίο! Ο συγγραφέας δίνει περισσότερο βάρος στην ανάπτυξη των χαρακτήρων, όλων των χαρακτήρων του βιβλίου και των σχέσεων τους, παρουσιάζοντας πτυχές τους που δεν είχαμε δει νωρίτερα. Ο Μέγας Εξουσιαστής έχει πλέον πέσει και η συμμορία αναλαμβάνει να στήσει ένα νέο βασίλειο, βάζοντας στο θρόνο έναν νέο αριστοκράτη, τον Έλεντ Βεντούρ, μόνο που αυτό το νέο βασίλειο το θέλουν και άλλοι, οι οποίοι έχουν μαζί τους μερικές χιλιάδες στρατό για να κάνουν σαφή τη διεκδίκηση τους, προς όλους! Έτσι έχουμε μια πολιορκία της πρωτεύουσας Λούθαντελ, της άλλοτε Ύστατης Αυτοκρατορίας. Τα γεγονότα κινούνται γύρω από αυτήν την πολιορκία, κυρίως, και στο τέλος έχουμε μια χορταστική μάχη, αλλά ακόμα μια ανατροπή, χαρακτηριστικό του Sanderson στο τέλος κάθε βιβλίου του, έτσι για ανταμοιβή για το αργό τέμπο του δεύτερου μέρους! Η πλοκή ισορροπεί ανάμεσα σε πολιτική ίντριγκα αλλά και σε ένα κυνήγι απαντήσεων για τα τόσα θέματα που έχουν γεννηθεί μετά την πτώση του Μεγάλου Εξουσιαστή, όπως η αλλαγή των φαινομένων των ομιχλών και των σταχτοπτώσεων. Οι απαντήσεις θα δοθούν αλλά μόνο για να γεννήσουν και άλλα ερωτήματα, πιο σημαντικά και θανάσιμα. Εδώ έχουμε επίσης μια εισαγωγή σε νέα πλάσματα της σειράς, τους Κολοσσούς!

Artwork by Marc Simonetti

Φτάνουμε αισίως στο τρίτο βιβλίο της σειράς, με τίτλο “Ο Ήρωας Των Αιώνων”. Αν το πρώτο ήταν καλό και το δεύτερο λιγότερο καλό, τότε το τρίτο σπάει την καθοδική πορεία του έργου και εκτινάσσεται στα ύψη! Ένα ακόμα διαφορετικό βιβλίο σε σχέση με τα υπόλοιπα. Εδώ η πλοκή τρέχει με γοργούς ρυθμούς, η δράση είναι καταιγιστική αλλά αυτό που κάνει το τρίτο βιβλίο να ξεχωρίζει είναι όλα αυτά τα συναισθήματα που σου γεννά το κάθε κεφάλαιο, η κάθε σελίδα. Σε αυτό το βιβλίο αλλάζουν πολλά, βλέπουμε ήρωες που στα προηγμένα δεν είχαμε συνηθίσει, τουλάχιστον όχι σε αυτό το ρόλο και με αυτή τη δυναμική. Μετά την πολιορκία της Λούθαντελ, η Νέα αυτοκρατορία που έχει δημιουργηθεί θα κάνει τα πάντα για να προσπαθήσει να σώσει τον κόσμο από την καταστροφή που έρχεται, καθώς οι σταχτοπτώσεις έχουν επιδεινωθεί, σεισμοί κάνουν την εμφάνιση τους, οι ομίχλες πλέον σκοτώνουν τους ανθρώπους που κυκλοφορούν μέσα τους και γενικά υπάρχει η αίσθηση ότι όλα τελειώνουν. Εδώ τα γεγονότα δεν τρέχουν γύρω από την Λουθαντελ, αλλά έχουμε ακόμα δύο πόλεις που γίνονται επίκεντρο των εξελίξεων. Την Φράντεξ και το Ουρτό. Όπως είναι φυσικό, γεγονότα εκτυλλίσονται και στην πρωτεύουσα και μάλιστα πολύ σημαντικά, αλλά όλη η δράση λαμβάνει χώρα σε αυτές τις δύο νέες πόλεις. Όλα τα συστήματα μαγείας, καθώς και τα πλάσματα που έχουμε κατά καιρούς δει στα βιβλία, εξηγούνται στο έπακρο όσο η ιστορία προχωρά. Οι ανατροπές φυσικά δεν λείπουν, αλλά και οι έντονες σκηνές επίσης. Μάλιστα σε μερικές στιγμές έπιασα τον εαυτό μου να πανηγυρίζει όπως τότε στην τρίτη ταινία του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, όταν οι αλογατάρηδες έκαναν charge στα όρκς έξω από τη Μίνας Τίριθ! Εδώ, όπως είπαμε προηγουμένως, τα κείμενα στην αρχή κάθε κεφαλαίου αποκτούν τεράστια σημασία και αξία για τη συνέχεια της ιστορίας. Όλα τα ερωτήματα έχουν μπει σε τροχιά να απαντηθούν, αλλά με ένα μαγικό τρόπο, ενώ πίστευες ότι κάτι έχεις καταλάβει, όλα ανατρέπονται! Όσο το τέλος του βιβλίου, αλλά και του κόσμου που αυτό περιγράφει, πλησιάζει, τόσο πιο δύσκολο γίνεται να το διαβάσεις, όχι γιατί ο συγγραφέας χρησιμοποιεί δύσκολη γλώσσα, αλλά γιατί τα δάκρυα στα μάτια σου από τη συγκίνηση και τις συγκλονιστικές αποκαλύψεις δεν σε αφήνουν να διαβάσεις καθαρά. Στις τελευταίες σελίδες αυτό το κουβάρι, που νόμιζες ότι έβλεπες μπροστά σου και δεν ήξερες από πού να το πιάσεις, λύνεται και σου δείχνει την ασύλληπτη ιδέα του Brandon Sanderson σε όλο της το μεγαλείο. Τέλος, το τελευταίο βιβλίο κλείνει αφήνοντας την αίσθηση ότι τίποτα δεν έχει τελειώσει και ότι πολύ σύντομα θα ξαναβρεθούμε στον υπέροχο κόσμο των Ομιχλογέννητων!

Μια εξαιρετική τριλογία λοιπόν, με την οποία θα περάσετε όμορφες αλλά και συγκλονιστικές στιγμές. Θα συναντήσετε πολύ δράση, αλλά και πολύ συναίσθημα. Θα βρείτε αξίες όπως η πίστη και η αφοσίωση να παίρνουν άλλες διαστάσεις και θα θαυμάσετε τις ιδέες του συγγραφέα, τόσο στο τρόπο γραφής, όσο και στο περιεχόμενο του. Ένα must have, λοιπόν, για κάθε λάτρη της λογοτεχνίας του φανταστικού και μια εξαιρετική προσθήκη για κάθε βιβλιοθήκη!