Ταινίες | Eternals vs Shang-Chi: Το μυστικό της επιτυχίας!

Ταινίες | Eternals vs Shang-Chi: Το μυστικό της επιτυχίας!

Στο παρόν άρθρο θα εξετάσω δύο ταινίες της Marvel, που βγήκαν πρόσφατα. Η μία με ενθουσίασε (Shang-Chi), η άλλη με απογοήτευσε (Eternals). Παρακάτω θα αναλύσω τους λόγους. Το άρθρο θα βγει μεγάλο, οπότε οπλιστείτε με υπομονή και μην παραπονιέστε...

Θα φτάσουμε στο στρουμφοχωριό, καλά μου στρουμφάκια!

ETERNALS

Αυτή την ταινία πήγα να τη δω χωρίς προσδοκίες αλλά και χωρίς καμία πληροφόρηση. Δεν είδα κάποιο τρέιλερ, δε διάβασα κανένα κόμικ, δεν ήθελα να ξέρω τίποτα που θα μου χαλούσε τη θέαση ή θα επηρέαζε την κρίση μου. Συνηθισμένος στα καλούδια της Μάρβελ, με τους καλοχτισμένους χαρακτήρες, την ενδιαφέρουσα και συνήθως πρωτότυπη πλοκή, τίποτα δε με είχε προετοιμάσει για την απογοήτευση που θα ακολουθούσε. Φταίω εγώ; Κρίνω υποκειμενικά. Θαρρώ πως όχι. Γι' αυτό δε θα πω “η ταινία δε μου άρεσε”, όπως συνηθίζω, αλλά “η ταινία δεν ήταν καλή”. Και θα εξηγήσω. Προφανώς θα υπάρξουν πολλά spoilers, αλλά θα προειδοποιώ κάθε φορά, ώστε να μπορεί άφοβα να διαβάζει κάποιος το spoiler-free κείμενο.

1. Ξεκινάει με infodump

Για όσους δεν είναι συνηθισμένοι με την ορολογία, ο όρος infodump σημαίνει καταιγισμός από πληροφορίες. Από εκεί κατάλαβα πως κάτι δεν πάει καλά. Η ταινία μου πέταξε ονόματα και καταστάσεις σε ένα αναδυόμενο κείμενο σε μαύρη οθόνη. Ονόματα και καταστάσεις για τα οποία είχε άπειρες ευκαιρίες να μιλήσει εντός της ταινίας. Έδειξε όμως ανασφάλεια από την πρώτη στιγμή. Επίσης, απειρία. Διότι infodump σημαίνει προσπάθεια να προλάβεις κάθε απορία του θεατή για τα γύρω γύρω της ταινίας. Αποτέλεσμα; Καμία, μα καμία σχέση με μυστήριο. Καθώς παρακολουθούσα την ταινία, συνειδητοποίησα πόσο μου έλειψε. Αν τα στοιχεία παρουσιάζονταν κλιμακωτά και με μυστήριο (ποιοι είναι οι πρωταγωνιστές μας, ποια είναι τα τέρατα που τους κυνηγάνε κλπ.) θα υπήρχε πολύ περισσότερο ενδιαφέρον. Spoiler comment: δε χρειάζεται να μας πει κάποιος εξαρχής ότι ο Δημιουργός είναι Ο Άρισεμ, ότι τα Deviants θέλουν να εξαφανίσουν τη νοήμονα ζωή (αλήθεια, επιτρέπεται να μας δίνεται μια πληροφορία από παντογνώστη αφηγητή και μετά να αποδεικνύεται ψέμα; Κουτοπονηρία μυρίζομαι...), ότι η Αία ηγείται των Eternals (στο εξής θα τους αποκαλώ Αιώνιους) και ποια είναι η αποστολή. Θα τα δούμε, δε βιαζόμαστε.

2. Χαοτική πλοκή

Η ταινία αυτή δεν ήξερε τι ήθελε να είναι. Περιπέτεια; Ταινία με κυνήγι τεράτων; Επική φαντασία; Ιστορική-κοινωνική, με μηνύματα για την ανθρώπινη φύση; Πολύ μπέρδεμα. Ήταν λίγο απ’ όλα και τίποτα απ’ όλα αυτά. Όπως είπε ο αδερφός μου, που την είδαμε μαζί, “Ωραία, ας φτιάξουμε μια κρέπα με ζαμπόν, τυρί, μερέντα, ψάρι και μουστάρδα, καλά θα πάει”. Εννοείται πως δεν πήγε. Spoiler: Τα Deviants δεν έκαναν τίποτα πραγματικά στην πλοκή. Δεν αποδείχτηκαν απειλή για την εξαφάνιση των ανθρώπων και ήταν αξιόμαχοι εχθροί μόνο όπου ήθελε η πλοκή, απλώς για να έχουν οι Αιώνιοι κάτι να ασχολούνται.

3. Πάρα πολλοί νέοι πρωταγωνιστές

Οι πρωταγωνιστές μας, οι Αιώνιοι, δεν είχαν παρουσιαστεί από πριν. Τους έβλεπες πρώτη φορά εκείνη τη στιγμή. Και ήταν πάρα πολλοί. Δεν είχαν αρκετό χρόνο να παρουσιαστούν σε μία ταινία, η οποία μάλιστα είχε το βάρος και τριών τουλάχιστον πλοκών. Ο καθένας θα ήθελε ίσως δική του ταινία για είσοδο (ίσως και σε ζεύγη ή τριάδες, δεν ξέρω) και μετά την ταινία με το σύνολό τους. Τα πάντα έγιναν πολύ βιαστικά. Φανταστείτε τις ταινίες Avengers με το βάρος του να πρέπει να παρουσιάσεις κάθε χαρακτήρα για πρώτη φορά στο έργο αυτό. Είναι ένα εγχείρημα καταδικασμένο σε αποτυχία. Η μοναδική περίπτωση να πετύχαινε θα ήταν ένα character driven story, με ελαφριά πλοκή, η οποία θα καθοριζόταν κυρίως από τις αποφάσεις των χαρακτήρων. Όμως όχι. Spoiler: χαρακτηριστικό είναι το σημείο που η Θένα αποκτά την παράξενη, εκφυλιστική ασθένεια (που ήταν πολύ ενδιαφέρουσα, ομολογώ) και παρακαλάει να κρατήσει τις αναμνήσεις της. Εκεί θα έπρεπε να συγκινηθώ και να ζητάω μαζί της να τις διατηρήσει. Ναι, αλλά ΔΕΝ ΕΙΧΑ ΔΕΙ αναμνήσεις της. Δεν είχα βιώσει τίποτα. Η περίπτωση να χαθούν οι αναμνήσεις της μου φαινόταν ρεαλιστική λύση, χωρίς να αναρωτιέμαι. Μάλιστα θα έλυνε και πολλά πρακτικά προβλήματα.

4. Οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές

Οι περισσότεροι ηθοποιοί έπαιξαν πολύ μέτρια. Δε φαινόταν να υπάρχει χημεία. Προσπαθούσα να καταλάβω αν το βλέπω υποκειμενικά. Δεν το βλέπω έτσι όμως. Είχα, από την αρχή μέχρι το τέλος, τη διάθεση να τους συμπαθήσω και να ταυτιστώ μαζί τους. Αδύνατον. Ενώ γύρω τους συνέβαιναν τα πάντα, έμεναν ανέκφραστοι, παγεροί, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Στις περισσότερες σκηνές είχα 8-10 άτομα να κοιτάζουν ανέκφραστα, σαν απαθείς θεατές, χωρίς να εξελίσσονται και παίρνοντας συνεχώς ανόητες αποφάσεις. Δυστυχώς δεν έχω άλλο τρόπο να τις χαρακτηρίσω, καθότι στερούνταν λογικής και συνέπειας. Spoiler: στη σκηνή κατά την καταδίωξη στο Λονδίνο, οι Αιώνιοι κάθονται και μιλάνε χαλαρά και ήρεμα ενώ ένα Deviant έχει μόλις πέσει στο νερό, απ’ όπου ήρθε. Δεν έχει φανεί αν η ζημιά ήταν θανάσιμη, όμως οι Αιώνιοι χαλαρώνουν αυτόματα. Δε νοιάζονται για τους τραυματίες, για τους νεκρούς. Δε θρηνούν, δεν εμπλέκονται συναισθηματικά. Απλώς μιλάνε.

5. Η κοσμοπλασία

Υποτίθεται πως υπήρχε κάποιο μυστήριο, παρά τα όσα είπα στην αρχή. Στη μέση υπάρχει μια ανατροπή στην κοσμοπλασία, προερχόμενη από την υπέρτατη οντότητα του σύμπαντος. Κι ενώ έχει ένα πολύ καλό βασικό στοιχείο, την Ανάδυση των Ουράνιων, όλο το υπόλοιπο είναι εντελώς ανούσιο. Μοιάζει λες και ο Θεός έφτιαξε τα πάντα με ένα εντελώς παράλογο σχέδιο και προσπαθεί έπειτα να μαζέψει τα ασυμμάζευτα, προκειμένου να υπάρχει πλοκή.

Ως στοιχείο της κοσμοπλασίας φυσικά αναφέρω και τη φύση των Αιώνιων. Δεν ξέρουμε τι τους κάνει Αιώνιους (αν και δίνεται μια υποτυπώδης εξήγηση). Από τη μία μοιάζουν τόσο με ανθρώπους, που μπλέκονται με το ανθρώπινο γένος κι εκφράζουν απλές ανθρώπινες ανάγκες, από την άλλη είναι άτρωτοι και παντοδύναμοι. Αλλά όχι. Δεν υπάρχει κανόνας ή όριο στο πώς ή πότε αντέχουν, νικάνε ή χάνουν. Αυτό συμβαίνει μόνο όποτε συμφέρει την πλοκή. Spoiler: Ακόμα και μέσα στην ίδια σκηνή, ο Αιώνιος Γκιλγκαμές πολεμά με ένα τέρας και το χτυπά συστηματικά με τον ίδιο τρόπο. Στην αρχή δεν το σκοτώνει αλλά μετά το σκοτώνει χωρίς να κάνει κάτι καινούριο, έξυπνο ή δυνατότερο. Το ίδιο κι όταν χάνει και πεθαίνει. Ενώ αντέχει τις επιθέσεις, ξαφνικά δεν τις αντέχει. Ενώ αποφεύγει τις δυνάμεις του τέρατος, ξαφνικά δεν μπορεί.

6. Τα Τέρατα 

Αποκαλούνται Deviants. Συγχωρήστε με, δε θυμάμαι τον ελληνικό όρο (κι ας είδα την ταινία μόλις προχτές). Είχαν έναν ρόλο τόσο δευτερεύοντα, που καταντούσε αστείο. Συγκεκριμένα, από την πρώτη τους εμφάνιση κιόλας φαίνονται υποδεέστερα των Αιώνιων, οι οποίοι τα νικάνε με συνοπτικές διαδικασίες, χωρίς γρατζουνιά. Η αλήθεια είναι πως φαίνονται πολύ δυνατά και μάλιστα ανθεκτικά. Όμως στην ουσία απλώς ανοίγουν το στόμα και γρυλίζουν, χωρίς να προσπαθούν να κάνουν σοβαρή ζημιά. Όταν δέχονταν χτύπημα, δεν καταλάβαινα πότε ήταν σοβαρό, θανάσιμο ή απλώς ένα χτύπημα. Δεν έβλεπα πτώμα ή κάποιον τρομερό τραυματισμό στο CGI. Συνήθως οι Αιώνιοι το πετούσαν στο νερό και επανέρχονταν αμέσως στην κουβέντα τους, χωρίς να ανησυχούν για το αν ζει ή αν πέθανε, ενώ πριν ένα λεπτό είχε δεχτεί τα ίδια ακριβώς χτυπήματα και επέζησε. Γενικώς, οι μάχες στερούνταν λογικής και νοήματος. Κι αυτό είναι κρίμα, το θεωρώ πραγματική σπατάλη εφέ. Spoiler: ενώ η αρχική αποστολή φαινομενικά ήταν να νικήσουν τα Deviants (έτσι μας λέει ο παντογνώστης μας), κάποιοι Αιώνιοι (Νύμφη, Φάστος) δεν έχουν ιδιότητες σχετικές με αυτό. Και δεν αναρωτιούνται καν γιατί τις έχουν ή πού εξυπηρετούν. Απλώς το καταπίνουν αμάσητο και συνεχίζουν.

7. Η διαφορετικότητα

Υπάρχει μια διαφορετικότητα ενδιαφέρουσα, η οποία όμως δεν εξυπηρετεί πραγματικά κάτι. Θα ήθελα να τη δω να διαδραματίζει κάποιο ρόλο αλλά δυστυχώς επιτελεί τη φτηνή υπηρεσία του να παρακαλέσει κάθε είδους θεατές να ταυτιστούν. Αυτό μου δείχνει φτωχό στήσιμο. Λέμε ναι στη διαφορετικότητα αλλά σε μια ταινία χρειάζεται κι ένα βάθος. Εδώ μείναμε μόνο στην επιφάνεια. Spoiler: Η Νύμφη μοιάζει με παιδί. Ε και; Πέρα από τα προσωπικά της προβλήματα (διότι ένα πλάσμα φτιαγμένο για να επιτελέσει μια αιώνια αποστολή ερωτεύεται σαν θνητό), δε βλέπουμε κατανόηση των αδύναμων. Η ίδια της η ιδιότητα, που επιτελεί έναν από τους σοβαρότερους ρόλους (γεννά τη μυθολογία στην ουσία), θα μπορούσε να έρχεται μετά από το δέσιμο με τους αδύναμους θνητούς, μιας και η ίδια είναι μικρόσωμη και λιγότερη πολεμική/δυνατή από τους άλλους.

8. Η αποστολή

Οι Αιώνιοι, για τους οποίους δεν καταλαβαίνουμε πραγματικά τι είναι, πώς σκέφτονται, ποια είναι τα όριά τους, πώς επιβιώνουν και όλα τα υπόλοιπα, έχουν μια αποστολή. Ενδιαφέρον σημείο αποτελεί η φύση της, όπως και το πώς θα τη φέρουν σε πέρας. Πάλι μένουμε μόνο στην επιφάνεια. Ακόμα και στον διαχωρισμό τους στη νοοτροπία και τις ιδέες, δεν υπάρχει ένα γιατί. Απλώς ο καθένας παίρνει τον δρόμο του και πρέπει να ερευνήσουμε εμείς το γιατί, χωρίς στοιχεία. Spoiler: αν υπήρχε πραγματική ανάγκη να βοηθήσουν την ανθρωπότητα, θα φαινόταν στις σκηνές. Ο Φάστος θα έπρεπε να βλέπει σκηνές με την αμηχανία των ανθρώπων να δαμάσουν τη φύση και να επιβιώσουν και να βρίσκει λύσεις ακριβείς και σχετικές. Για τη Νύμφη είπα παραπάνω. Η Κίρκη θα έπρεπε να δίνει άλλου τύπου λύσεις, όπως το να φτιάξει το πρώτο φράγμα ή να οριοθετήσει τα πρώτα χωράφια, σε μια σκηνή με διαμάχες γαιοκτημόνων. Δε χρησιμεύει καθόλου σαν ένα ακόμα εργατικό χέρι, κι ας μοιάζει καθοδηγητικό προς τους ανθρώπους. Στην ουσία δεν έδειχναν να ξέρουν και οι ίδιοι οι Αιώνιοι τον ρόλο τους. Είναι θεοί που βρίσκουν υπεράνθρωπες λύσεις ή είναι απλώς δυνατοί άνθρωποι, που ζούνε σαν άνθρωποι;

9. Το τέλος

Στις τελευταίες σκηνές της ταινίας, το παράδοξο όλων των πλοκών έρχεται στην επιφάνεια. Οι μισοί πρωταγωνιστές δεν έχουν πραγματικό λόγο ύπαρξης. Τα τέρατα, που για κάποιον λόγο έχουν θέση σε αυτή την τελευταία πράξη, απλώς συνεχίζουν τη δουλειά τους, όποια κι αν είναι αυτή, παρότι ο κόσμος γύρω τους καταστρέφεται. Στην ουσία δε μας νοιάζουν, απλώς θέλουμε κάποιος να τα αποτελειώσει, για να δούμε την υπόλοιπη ταινία. Spoiler: το Master Deviant δε νοιάζεται που υψώνεται ένα τερατώδες χέρι πίσω του. Απλώς για κάποιο λόγο μονομαχεί με την Θένα, λες κι έχει προσωπικά μαζί της, αντί να ακολουθήσει τα όποια ένστικτά του. (Αλήθεια, γιατί αλλάξαν τα ένστικτα των Deviants και πλέον κυνηγάνε Αιώνιους κι όχι απλώς ανθρώπους; Τι ρωτάω...)

Τι θα έκανα εγώ

Η όλη κριτική μου ίσως να ήταν στείρα αν δεν είχα αντιπροτάσεις. Θεωρώντας πως κατάλαβα τι πήγε στραβά, θα επιχειρήσω να δώσω λύσεις:

1. Κανένα infodump. Η πληροφορία θα δινόταν αργά και σταδιακά, με το μυστήριο να κάνει την πλοκή όλο και πιο ενδιαφέρουσα καθώς αυτή κυλά. Αν οι δημιουργοί της θέλουν να προλάβουν τον θεατή και μετά να του αλλάξουν τη ροή της πλοκής κατά το δοκούν, τότε χάνεται το παιχνίδι.

2. Η ταινία (μιας και δε γίνεται ο κάθε πρωταγωνιστής να έχει την ταινία του) θα έπρεπε να έχει σπάσει σε τρία μέρη. Όλα θα είχαν τον χρόνο και το νόημά τους. Η πρώτη ταινία θα ήταν εισαγωγή στους πρωταγωνιστές και στην αποστολή, η εξοικείωση με τον καθένα τους, το χτίσιμο της επαφής τους με τον ανθρώπινο κόσμο και τα ενδεχόμενα λάθη και διαφωνίες τους. Τα τέρατα θα ήταν ένα στοιχείο δευτερεύον για την πρώτη ταινία, καθώς θα υπήρχαν μεν αλλά το πρόβλημα θα ήταν ο ίδιος ο ανθρώπινος πολιτισμός και πώς η δύναμη των Αιώνιων κατάφερε να τους επιτρέψει να επιβιώσουν (ο μύθος του Προμηθέα σε μια νέα, σύγχρονη εκδοχή). Spoiler end: στην τελευταία σκηνή η Αία εμφανίζεται μετά τη Βαβυλώνα στον Ίκαρο και του λέει “Έχω να σου πω κάτι πολύ σημαντικό” κι εκεί μένει ο θεατής με την αγωνία.

- Η δεύτερη ταινία θα ήταν κλασική ταινία με κυνήγι τεράτων. Οι συνδυασμένες προσπάθειες των Αιωνίων έχουν φέρει εξέλιξη και πρόοδο στον ανθρώπινο πολιτισμό, έχουν χτιστεί οι σχέσεις και ξαφνικά έρχονται οι Deviants και τα καταστρέφουν όλα. Εκεί πραγματικά οι Αιώνιοι νιώθουν πως ο κόπος χρόνων χάνεται και οι άνθρωποι, με κάποιους απ’ τους οποίους έχουν χτίσει σχέσεις ζωής, σκοτώνονται βίαια κι αλύπητα. Έχουν σοβαρά κίνητρα να σκοτώσουν τα τέρατα και το πράγμα γίνεται προσωπικό. Spoiler end: στην τελευταία σκηνή, όπου το Master Deviant έχει απορροφήσει δυνάμεις και εξελιχθεί, γίνεται ο σχεδόν ανίκητος κακός μας. Με συνδυασμένες προσπάθειες καταφέρνουν να το νικήσουν, αλλά πριν πεθάνει τους λέει πως όσα ξέρουν για τον Δημιουργό και την αποστολή τους είναι ένα ψέμα. Πάλι αγωνία για την επόμενη ταινία.

- Η τρίτη ταινία θα ήταν δυστοπική καταστροφή. Με την αντίστροφη μέτρηση εναντίον τους, θα έψαχναν τρόπο να επιτύχουν τον σκοπό τους, αλλάζοντας ριζικά τις βαθιές σχέσεις που έχουν χτιστεί στις προηγούμενες ταινίες. Η κάθε σύγκρουση ανάμεσα σε χαρακτήρες θα είχε περισσότερο βάθος έτσι.

3. Ακόμα και σε μία ενιαία ταινία, ήταν θέμα κακής εκτέλεσης στις περισσότερες περιπτώσεις. Spoiler: ο πρώτος θάνατος ανθρώπου από Deviant ανέδειξε την κακή ηθοποιία και σκηνοθεσία. Τον άνθρωπο δεν τον θρήνησε καλά καλά ούτε ο γιος του. Οι Αιώνιοι έδειξαν πλήρη αδιαφορία για την ανθρώπινη απώλεια, κάτι που ρίζωσε μέσα μου και δε με έπειθε καμία μετέπειτα προσπάθεια. Αν πραγματικά νοιάζονταν, τότε αυτή η πρώτη εμφάνισή τους θα έπρεπε να έχει το στοιχείο του θρήνου, του “τι δεν κάναμε σωστά και του “πώς θα παρηγορήσουμε πραγματικά τους ανθρώπους”.

4. Το κλασικό μοτίβο της Μάρβελ να φτιάχνει σκηνές ή στιγμιότυπα χιούμορ, σε αυτή την ταινία έφτασε στο απροχώρητο. Δεν ταιριάζει το χιούμορ σε μια πλοκή που έρχεται το τέλος του κόσμου. Ειδικά όταν οι πρωταγωνιστές έχουν χάσει δικούς τους, έχουν μια αποστολή να επιτελέσουν ή έχουν χάσει τον προσανατολισμό τους, σε σημείο που τα βάζουν με την ίδια τους τη φύση (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό). Αντί για φτηνό χιούμορ που διώχνει την ένταση, θα ήθελε μια πιο σοβαρή προσέγγιση και μικρά σημεία με χιούμορ, όπου τους παίρνει.

5. Η διαφορετικότητα θα έπρεπε να παίζει κάποιον ρόλο, όπως και οι δυνάμεις των χαρακτήρων. Είναι σαν να κάνουν καπρίτσια ή προσπαθούν να διαλαλήσουν τη χρησιμότητά τους, αντί να έρχονται κοντά στους ανθρώπους, να βλέπουμε την ανάγκη και την έυρεση λύσεων, το συναισθηματικό δέσιμο που τους οδηγεί στις τελικές αποφάσεις. Spoiler: η Μάκαρι θα έπρεπε να έχει επαφή με άτομα με ιδιαιτερότητες. Ίσως ακόμα και να βλέπαμε να έχει δική της κοινότητα ή σχολή. Ο Φάστος θα έπρεπε να βασίζεται στην ανάγκη των ανθρώπων και να τους λύνει πραγματικά προβλήματα. Η σκηνή που οραματίζεται ατμομηχανή και τελικά φτιάχνει άροτρο είναι ενδεικτική του πώς αντιμετωπίζουν οι δημιουργοί τις ιδιότητες των Αιώνιων. Η ιδιότητα του Ντρούιγκ, αντί να παρουσιάζεται σαν απαγορευμένη (τότε γιατί τον έχετε; ), θα έπρεπε να έχει νόημα. Να οδηγεί σε έναν σκοπό, τη μακροημέρευση του είδους. Ακόμα και η εμμονική φύση του θα έβγαζε νόημα αν ήταν για χάρη της όποιας αποστολής. Η ικανότητα της Sprite θα έπρεπε να έρχεται αμέσως μετά από σκηνές όπου οι άνθρωποι θα έδειχναν πραγματική απορία και υπαρξιακή αγωνία, ώστε να τους καθησυχάζει και να τους καθοδηγεί, όχι απλώς για σόου σε μαζώξεις και πανηγύρια. Ο σεξουαλικός προσανατολισμός του Φάστος ίσως θα έπρεπε να έρχεται μαζί με περισσότερη κατανόηση προς τους non-straight ανθρώπους, κάτι που οι υπόλοιποι Αιώνιοι δε θα καταλάβαιναν και θα πάσχιζε να τους το εξηγήσει.

6. Spoiler: Η τελική απάντηση του Άρισεμ (που θα προτιμούσα να είναι ΤΟ Άρισεμ και όχι Ο Άρισεμ), δείχνει μια φοβερά επιδερμική θέαση και κρίση των πραγμάτων, που δεν προσιδιάζει σε Ανώτατη και Πάνσοφη Οντότητα, αλλά σε μια κατώτερη μορφή νοημοσύνης. Δεν πείθει. Θα έπρεπε να είναι μια φιγούρα με δυνάμεις καθοδήγησης αλλά και να αποτρέπει τις αποκλίσεις. Εδώ είδα να κάνει το ένα λάθος μετά το άλλο.

Συνολικά, μια ταινία δεν αρκεί να έχει ωραία πλάνα και διαφορετικότητα. Ούτε κοινωνικά, οικολογικά μηνύματα και χιούμορ. Αυτά είναι το αλατοπίπερο και είναι πολύ καλό να υπάρχουν, σε σωστή δοσολογία όμως. Αν τα εφέ και οι μεγάλες ιδέες έχουν τόσο μεγάλη διαφορά με την κακή ηθοποιία, τις χειρότερες σκηνοθετικές ιδέες και την ακόμα χειρότερη σεναριακή δομή, τότε η απογοήτευση είναι αναπόφευκτη.

SHANG-CHI

Αυτή η ταινία συνολικά μου άφησε πολύ καλές εντυπώσεις. Ήξερε τι ήθελε να πει, ήξερε τι ήθελε να πετύχει. Κατάφερε να κερδίσει το ενδιαφέρον μου χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια. Συγκεκριμένα:

1. Ξεκινάει με κοσμοπλασία και μυστήριο.

Αντί να μου πετάξει κατάμουτρα το πού βρήκε ο ανταγωνιστής μας τα 10 δαχτυλίδια (σαν ένας άλλος Άρχοντας των Δαχτυλιδιών μοιάζει, τέλος πάντων), αφήνει ένα “Λένε πως βρήκε τα δαχτυλίδια μέσα σε έναν κρατήρα ή πως τα έκλεψε από έναν τάφο”. Αυτό στα κινέζικα, με απαλή παραδοσιακή μουσική από πίσω. Ταυτόχρονα, βλέπουμε μια σκηνή αρχαίας μάχης στην Κίνα όπου το κεντρικό πρόσωπο δρα, αντί να μιλάει. Τα CGI έρχονται να προσθέσουν στη σκηνή, αντί να την πνίξουν. Τα δέκα δαχτυλίδια μένουν ένα μυστήριο για εμένα, που ως λάτρης του είδους, κρατάω τη σκέψη μέχρι το τέλος... Spoiler: η τελική εξήγηση προχωράει την πλοκή ακόμα παραπέρα και η ταινία κατάφερε να το κρατήσει για μετά. Ε ναι.

2. Πολύ συγκεκριμένη, δομημένη πλοκή

Ο πρωταγωνιστής μας παρουσιάζεται σε δύο φάσεις. Παιδάκι, με τη μητέρα του, σε μια σκηνή απλή αλλά καλοδουλεμένη, με πολύ καλή ηθοποιία. Μετά ενήλικος, με ένα κενό ενδιάμεσα που πάλι διεγείρει την περιέργεια. Πώς κατέληξε να παρκάρει αμάξια; Τι συνέβη στη μητέρα του; Ερωτήσεις που δεν αφήνουν τον θεατή να ηρεμήσει. Spoiler: Οι απαντήσεις έρχονται σταδιακά και κομματιαστά, όπως πρέπει. Το μυστήριο είναι ένα γλυκό που τρως σε μικρές μπουκιές. Η μία είναι το ποιος είναι ο πατέρας του. Η άλλη ότι η μητέρα του πέθανε. Η τρίτη το γιατί κάνει τα πάντα ο πατέρας του. Η τέταρτη το ποιος τον κατευθύνει. Η πέμπτη το ποια είναι τα Ten Rings. Και η καθεμία εξελίσσει ανάλογα την πλοκή.

3. Οι πρωταγωνιστές

Η σκηνή με την Κέιτι που δείχνει τρελούτσικη, παρορμητική και αντίθετη με τον Σον (Shaun), χτίζει τη δυναμική της σχέσης τους χωρίς να χρειάζονται περαιτέρω διευκρινίσεις. Το χιούμορ, τα κοινωνικά μηνύματα και η συμπάθεια προς τους χαρακτήρες έρχονται αβίαστα, χωρίς να μας τα τρίψει στη μούρη η ίδια η ταινία. Spoiler: Η σκηνή με τον Σον όπου παραδέχεται ότι σκότωσε τον αρχηγό του Iron Gang δείχνει μια ευαίσθητη πλευρά του που σπάνια τολμάνει να δείξει μια ταινία. Ξέρετε κάτι; Ο ανταγωνιστής μας αγαπάει τη γυναίκα του και την άκουσε να τον καλεί για βοήθεια. Ξέρετε και κάτι άλλο; Ο πρωταγωνιστής μας τελικά δεν είναι το καλό παιδί. Είναι επαγγελματίας δολοφόνος.

4. Οι υπόλοιποι πρωταγωνιστές (ή έστω βασικά πρόσωπα)

Ο καθένας έχει τον χώρο και τον χρόνο του. Παρουσιάζονται τη στιγμή που πρέπει, χωρίς να κλέβουν ο ένας το spotlight του άλλου, είναι πλήρως διακριτοί μεταξύ τους και στην αρχή δίνουν διαφορετική εντύπωση. Βασικά, ψέματα. Δεν μπορώ να περιγράψω ακριβώς πότε αλλάζουν πλευρά και γίνονται από ανταγωνιστές πρωταγωνιστές και το αντίθετο, διότι δεν υπάρχει μοτίβο. Ο κάθε χαρακτήρας έχει ένα δικό του, μοναδικό character arc που χτίζεται με αριστοτεχνικό τρόπο. Spoiler: η αδερφή του Σον μας ξαφνιάζει με τις επιλογές της, δεν καταλαβαίνω τι θέλει μέχρι να διαλέξει πλευρά. Ο τύπος με τη μεταλλική λεπίδα στο χέρι δείχνει εξέλιξη χαρακτήρα ενώ δε χρειάζεται.

5. Η κοσμοπλασία

Ενώ εξαρχής ο ανταγωνιστής έχει κατακτήσει τον κόσμο κι έχει δύναμη, μας παρουσιάζει τον θρύλο του χωριού Τα-Λο, το οποίο τραβάει απότομα το ενδιαφέρον. Δυνάμεις μυστικισμού, χωριό κρυμμένο σε ένα δάσος που έχει μαγικές δυνάμεις και τα δέντρα μετακινούνται; Ε τι άλλο να ζητήσει κανείς από κοσμοπλασία; Καθώς περικυκλώνουν τα δέντρα το αυτοκίνητο, με έχει περικυκλώσει η κοσμοπλασία. Εκεί μάλιστα φαίνονται και τα όρια του Ten Rings (Wenwu). Η δύναμη του Great Protector (Δράκου του Τα-λο) φανερώνεται και δείχνει, εν μέσω εντυπωσιακής χορογραφίας, πώς η αισθητική μπορεί να εξελίσσει την πλοκή αντί να την καθυστερεί. Γενικώς, από θέμα αισθητικής η ταινία συγκρίνεται με πολύ λίγες. Spoiler: η ιδέα του μαγικού χωριού που στέκεται αιώνιος φύλακας του κόσμου μας ενάντια σε μια υπέρτατη σκοτεινή δύναμη, χρησιμοποιώντας τη δύναμη του Μεγάλου Προστάτη-Δράκου είναι υπέροχη. Και η χρήση των τεχνικών και όπλων με βάση τον Δράκο είναι φανταστικά. Α, ξέχασα να αναφέρω τη θεία του Σον. Δευτερεύων χαρακτήρας αλλά έχει σημασία τελικά, όπως κάθε χαρακτήρας.

6. Τα τέρατα / Οι συμμορίες

Φυσικά, ο κακός πρέπει να έχει τη στρατιά του. Οι συμμορίες που είναι υπό τον έλεγχό του αποτελούνται από ανώνυμους λακέδες αλλά και από ένα πρόσωπο έχει προσωπικότητα κι, ενώ θα μπορούσε να είναι απλώς ένας ακόμα κακός, έχει το δικό του Character Arc. Επίσης, η συμμορία Iron Gang εμφανίζεται μόνο για λίγο, στη μέση της ταινίας, για να δώσει νόημα στην εσωτερική διαμάχη του θεατή και στην τραγικότητα του Wenwu ως ήρωα. Spoiler: στο μέσο μόνον της ταινίας μαθαίνουμε ποιος είναι ο πραγματικός κακός. Μέχρι τότε νομίζαμε πως ο Wenwu δρούσε για το συμφέρον του, εξουσία και δύναμη. Μεταμορφώνεται από ανταγωνιστή σε έναν τραγικό ήρωα, που έχει πέσει σε πλάνη και κάνει τα λάθος πράγματα για τους σωστούς λόγους. Βασικά περίμενε. Είναι σωστοί; Το δίλημμα έχει βάθος και θέλει συζήτηση. Κι αυτό δίνει πόντους στην ταινία.

7. Η διαφορετικότητα

Ενώ το στερεότυπο της Κινέζας που ζει σε έναν κόσμο ανάμεσα στο τώρα και στο τότε υπάρχει αρχικά, μετά τη σκηνή της με την παραδοσιακή οικογένεια (η οποία είναι ρεαλιστικότατη, μου θύμισε τις γιαγιάδες στο χωριό μου) δείχνει πως η Κέιτι είναι Αμερικανάκι. Δεν καταλαβαίνει κινέζικα σχεδόν. Πουφ, πάει το στερεότυπο! Είναι γυναίκα, παρορμητική, με πηγαίο χιούμορ και κλέβει την παράσταση σε πολλές σκηνές. Ταυτόχρονα, είναι ένας απλός άνθρωπος. Ο θεατής ταυτίζεται με τις ερωτήσεις και τις αντιδράσεις της αβίαστα. Επίσης, είναι γυναίκα που όχι απλά ξέρει να παρκάρει αλλά το έχει κάνει επάγγελμα και είναι και φοβερή. Άντε γεια!

8. Η αποστολή

Καταλαβαίνω σταδιακά τι ακριβώς θέλει να πετύχει ο ανταγωνιστής. Επίσης, καταλαβαίνω τι θέλουν και οι πρωταγωνιστές, όταν κάποια στιγμή κατά τη μέση της ταινίας βρίσκουν τον σκοπό τους. Με ενδιαφέρουν και τα δύο. Spoiler: Το χωριό Τα-Λο είναι υπέροχο, παραμυθένιο. Με τρόμαξε η ιδέα πως θα καταστραφεί. Οπότε ταυτίζομαι με τον σκοπό των πρωταγωνιστών. Αλλά σκεφτείτε λίγο τον σκοπό του ανταγωνιστή: έχει ζήσει τόσο πολύ (κάποια στιγμή αποκαλεί τον γηραιό του χωριού “Young man”, και υποκλίνομαι) νικώντας συνεχώς και κάποια στιγμή υπερνικιέται από τη δύναμη της αγάπης. Δεν είναι επόμενο να αποζητά την αγαπημένη του; Και αυτό δίνει νέα διάσταση στον πραγματικό κακό μας, που χτίζει μια ψευδαίσθηση με βάση την πιο μύχια επιθυμία του Wenwu. Δεν είναι απλά ένα κακό δρακουλίνι που θα έρθει να μας φάει. Είναι μια εξωπραγματική οντότητα, με κατανόηση της ανθρώπινης φύσης και τη δύναμη να παίξει μαζί της, χωρίς να διστάσει να πατήσει τα πιο ευαίσθητα κουμπιά της. Σχέδιο villain, χειροκροτήστε!

9. Το τέλος

Έχουμε μια κλασική ταινία της Μάρβελ. Φυσικά και θέλω την κοσμοπλασία, το χτίσιμο των χαρακτήρων, το χιούμορ και όλα τα υπόλοιπα, αλλά στην τελευταία σκηνή η ταινία απλά σέβεται τον εαυτό της. Spoiler: Η Κέιτι φυσικά θα νικήσει τον κακό με ένα βέλος ενώ έμαθε να στοχεύει σε μια μέρα. Προς υπεράσπισή της, μας έχει δοθεί η πληροφορία πως παρκάρει φοβερά κι έχει πολύ καλή αίσθηση του χώρου και του στόχου. Ο πρωταγωνιστής μας φυσικά και θα υπερβεί τις δυνάμεις του και, ωσάν άλλος Ναρούτο, θα πάρει την υπέρτατη δύναμη, θα την κάνει δική του και θα διαλύσει το υπέρτατο κακό με ένα χτύπημα. Αυτό η Κέιτι αναφέρει σαν Kamehameha, όπως θα κάναμε κι εμείς - μόνο που εκείνη το έζησε κιόλας. Αντιπαραβάλλετέ το, παρακαλώ, με την άβολη συζήτηση των Αιώνιων για τους Avengers, που προσπαθούν να μας θυμίσουν ότι ανήκουν στο ίδιο σύμπαν κι έχετε τη διαφορά ποιότητας ανάμεσα στα δύο.

Να γιατί το Eternals απέτυχε, ενώ το Shang-Chi πέτυχε. Δε φτάνει το ακριβοπληρωμένο καστ και τα εφέ για να έχεις μια καλή ταινία. Θυμίστε μου ποιον ηθοποιό του Shang-Chi γνωρίζατε. Να σας πω εγώ; Τον τρελούτσικο Εγγλέζο ηθοποιό, τον οποίο αναγνώρισα αμέσως από το Tuck Everlasting, που έχει έναν παρόμοιο ρόλο. End of story.