Συνέντευξη | Eξερευνούμε τις "Αφώτιστες Περιοχές" με τον συγγραφέα Βασίλη Γιαννάκη

Συνέντευξη | Eξερευνούμε τις "Αφώτιστες Περιοχές" με τον συγγραφέα Βασίλη Γιαννάκη

Η πρώτη μου επαφή με τα βιβλία του Βασίλη ήταν μέσα από το 'Η Νύχτα που Έβρεξε Μαχαίρια', μια φολκλορική ιστορία υπερφυσικού τρόμου, με ένα συμπαθή χαρακτήρα για πρωταγωνιστή και μια ανατριχιαστική κλιμάκωση. Την αγάπησα και από τότε αποφάσισα να ακολουθώ τον συγκεκριμένο συγγραφέα. Ο Βασίλης έχει συμμετάσχει σε πολλές συλλογές, έχει κυκλοφορήσει άλλα δυο βιβλία ('Η Ματωμένη Μαρία' και 'Μυστικοί εφιάλτες και μικροί φόβοι'), ενώ συχνά αρθογραφεί στο διαδίκτυο. Είναι λάτρης της λογοτεχνίας και του σινεμά τρόμου, κάτι που φαίνεται ξεκάθαρα στις ιστορίες του.

Οι 'Αφώτιστες Περιοχές' από εκδόσεις '24 Γράμματα', είναι η καινούργια συλλογή του που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Πρόκειται για πέντε ιστορίες υπερφυσικού τρόμου που θα ικανοποιήσουν και με το παραπάνω τους φαν του είδους. Οι ήρωες του μου βγάζουν πάντα μια μοναξιά, με τον κόσμο που τους περιβάλλει να είναι ψυχρός και απόμακρος, έτοιμος να τους καταπιεί. 

Οι μεγάλες ιστορίες του βιβλίου είναι αυτές που θα αρέσουν περισσότερο μια και δίνει χρόνο για να μάθουμε τους χαρακτήρες και η πλοκή χτίζεται με σταθερό ρυθμό. Με χαρά είδα πως η ιστορία με τον τίτλο '666 KHz' αναφέρεται στο μυστήριο των αριθμητικών σταθμών για το οποίο είχαμε μιλήσει εδώ.

Ωστόσο ξεχώρισα μια ιστορία-σφηνάκι, που μπορεί να περάσει και απαρατήρητη, όμως εμένα μου 'έκατσε'. Ο λόγος για 'Το Κανάλι', μια αλληγορική ιστορία για την ζωές των απλών ανθρώπων που είναι γεμάτη πάθος και αγανάκτηση και με έβαλε σε σκέψεις. Δεν είναι τυχαίο πως ο συγγραφέας είναι επηρεασμένος από την οικονομική κρίση που γονάτισε την χώρα. Παρόμοιο δριμύ κατηγορώ ασκεί και στην άλλη μικρή ιστορία του βιβλίου, το 'Εργατικό Κόστος'. Ας μας πει όμως περισσότερα ο συγγραφέας στην πολύ ενδιαφέρον συνέντευξη που μας παραχώρησε.

Θα βρείτε τις 'Αφώτιστες Περιοχές' εδώ καθώς και στα βιβλιοπωλεία.
Οι λάτρεις της λογοτεχνίας φαντασίας και τρόμου δεν πρέπει να το προσπεράσουν.

 

Simple divider png 5 » PNG Image

Γεια σου Βασίλη και καλώς ήρθες στην Λέσχη μας. Ας ξεκινήσουμε με τα τυπικά. Τι ήταν αυτό που σε ώθησε να κάτσεις σε μια καρέκλα και να ξεκινήσεις το γράψιμο;

Καλώς σας βρήκα και χαίρομαι που η Λογοτεχνία του Φανταστικού έχει βρει τέτοια ανταπόκριση ώστε να αποτελέσει θεμέλιο για τη συγκρότηση τόσο όμορφων ομάδων. Τον καιρό που άρχισα να καταπιάνομαι με το γράψιμο, ούτε καν τολμούσα να ονειρευτώ ότι θα ερχόταν κάποτε ο καιρός που τα αγαπημένα μου λογοτεχνικά είδη θα αποτελούσαν θεμέλιο για την ίδρυση λεσχών, για τη διοργάνωση φεστιβάλ και δρώμενων, όπως επίσης και για τη δημιουργία ιστοσελίδων που είναι αφιερωμένες εξολοκλήρου σε αυτά. Έγραφα για το συρτάρι μου και για τους φίλους μου, δίχως να έχω την απαίτηση από τον εαυτό μου να βγάλω παραέξω τα κείμενα αυτά. Θεωρούσα –εσφαλμένα όπως αποδείχτηκε- ότι η εγχώρια λογοτεχνία αυτού του τύπου δεν θα ενδιέφερε ποτέ τους εκδότες. Όταν άρχισα να αντιλαμβάνομαι ότι κάτι αρχίζει να αλλάζει στο εκδοτικό σκηνικό, αποφάσισα να δοκιμάσω την τύχη κάποιων κειμένων απ’ όσα είχα έτοιμα. Το έναυσμα όμως για την ενασχόλησή μου με τις τρομαχτικές ιστορίες, είχε δοθεί πολλά χρόνια πιο πριν, όταν κατά τη διάρκεια της εφηβείας μου αντάλλασσα τέτοιου τύπου αφηγήσεις με φίλους, στην παραλία, κατά τη διάρκεια των διακοπών. Τότε ήταν που συνειδητοποίησα ότι η πρόκληση τρόμου, όπως και το χιούμορ, απαιτεί μεγάλη προσπάθεια προκειμένου να επιφέρει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Το γεγονός αυτό, αποτελούσε για μένα μια γοητευτική πρόκληση.

Το βιβλίο περιέχει πέντε ιστορίες, κάποιες από τις οποίες είχες γράψει χρόνια πριν. Συνάντησες δυσκολίες σχετικά με την έκδοση;

Ναι και όχι. Στην αρχή είχα δώσει προτεραιότητα στα δύο μυθιστορήματά που έχουν κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις ΟΣΤΡΙΑ, ενώ περίμενα παράλληλα να συγκεντρώσω έναν επαρκή αριθμό ιστοριών που να τοποθετούνται σε μεγαλουπόλεις. Επιπλέον ήθελα να κάνω κάτι σαν «συλλογή νουβελών», ωστόσο δεν είχα καταλήξει ως προς τη σύνθεσή της. Στο σημείο ήταν που έπαιξαν καταλυτικό ρόλο οι beta readers, τους οποίους ευχαριστώ στο τέλος του βιβλίου. Τέλος, επιδίωξα αυτή τη φορά να κάνω πολύ σχολαστική έρευνα σχετικά με την εκδοτική όπου θα κατέληγα και θεωρώ ότι ο κόπος μου ανταμείφθηκε, όταν ο κος Δαμιανός και τα 24 Γράμματα μου έδωσαν το πράσινο φως.

Έγραψες πέντε ιστορίες υπερφυσικού τρόμου. Ποια είναι η αγαπημένη σου και για ποιο λόγο; Θα έγραφες άλλο είδος, όπως επιστημονική ή ηρωική φαντασία;

Είναι σαν να με ρωτάς ποιο από τα δάχτυλα του χεριού μου προτιμώ περισσότερο –γιατί πέντε είναι και αυτά. Όσοι καταπιανόμαστε με τη συγγραφή, προτιμούμε να γράφουμε αυτά που θέλουμε να διαβάσουμε και σαν αναγνώστες, επομένως χρειαζόμαστε και την άποψη τρίτων ως προς το τι είναι αντικειμενικά καλό. Θα ξεχωρίσω τις δύο μεγάλες, «Οι κάτοικοι των τοίχων» και «Η μελωδία των ζωυφίων», δεδομένου ότι λόγω του μεγέθους τους, μου έδωσαν τη δυνατότητα να ταξιδέψω περισσότερο χρόνο με τους ήρωές τους. Θα έγραφα ευχαρίστως και επιστημονική φαντασία, καθώς πρόκειται για το είδος που απολαμβάνω να διαβάζω σαν αναγνώστης, ωστόσο δεν νομίζω ότι θα μου δοθεί ποτέ ο χρόνος που επιθυμώ, προκειμένου να το πράξω. Δεν θα ήθελα να υποκύψω στον πειρασμό να σχεδιάσω μια ν-λογία τόμων, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να την εγκαταλείψω μετά τον πρώτο. Ο τρόμος, έχει το καλό ότι λειτουργεί σε πιο σύντομες φόρμες  Πάντως έχω πειραματιστεί και με το steampunk στο παρελθόν.

Κατά την ανάγνωση του βιβλίου παρατήρησα μια απαισιοδοξία σχετικά με την οικονομική κατάσταση της χώρας. Θες να μας μιλήσεις λίγο για αυτό;

Νομίζω ότι περισσότερο εκφράζω την αγανάκτηση των ηρώων που βιώνουν τις συνέπειες της οικονομικής κατάστασης της χώρας και δεν σου κρύβω ότι υπήρξαν στιγμές ή περίοδοι, που τους δικαιολογούσα απόλυτα. Ωστόσο πρόκειται για τη δική τους φωνή και τη δική τους αφήγηση. Στην πραγματικότητα θέλησα να πειραματιστώ με χαρακτήρες που σε αντίθεση με τους συνήθεις πρωταγωνιστές ιστοριών, δεν έχουν λύσει τα προβλήματα του βιοπορισμού τους. Ο πειραματισμός αυτός προέκυψε εντελώς αβίαστα, δεδομένου ότι οι ιστορίες τους, είτε τοποθετούνται χρονικά στη χρονική στιγμή που γράφτηκαν, είτε επηρεάζονται άμεσα από τη στιγμή αυτή. Ασφαλώς υπάρχουν και ιστορίες μου όπου πρωταγωνιστούν χαρακτήρες ανεπηρέαστοι από τις οικονομικές συγκυρίες, ωστόσο στην παρούσα συλλογή επέλεξα να έχουν μία επιπλέον σκοτούρα –πέραν του μεταφυσικού παράγοντα με τον οποίο έρχονται αντιμέτωποι.

Από πού άντλησες έμπνευση για τις ιστορίες σου; Υπήρξαν και άλλες που είχες σκεφτεί και αν ναι για ποιο λόγο δεν συμπεριλήφθηκαν στο βιβλίο;

Αντλώ έμπνευση από πολλά μέσα αφήγησης. Από ταινίες, βίντεο, μουσική, αφηγήσεις προσωπικών μαρτυριών από φίλους, video games, όνειρα που βλέπω και –εννοείται- από βιβλία. Δίνω μεγάλη σημασία στην πρωτοτυπία της ιδέας. Όταν μου γεννιέται μια πρωτότυπη ιδέα, την γράφω περιληπτικά, ώστε να μη την ξεχάσω. Έχω και πολλές άλλες ιστορίες. Κάποιες είναι έτοιμες, ενώ άλλες, όχι. Δεν χωράνε όλες σε ένα μόνο βιβλίο.

Τι θεωρείς πιο σημαντικό σε μια ιστορία τρόμου; Τους χαρακτήρες, την πλοκή ή την ατμόσφαιρα;

Οι χαρακτήρες και η πλοκή είναι ίσης αξίας δομικά στοιχεία σε μια αφήγηση. Ωστόσο θεωρώ ότι η ατμόσφαιρα υπερέχει, διότι είναι αυτή που διαφοροποιεί τον λογοτεχνικό τρόμο από αυτόν που δημιουργείται με άλλα μέσα αφήγησης. Στις ταινίες για παράδειγμα, ο τρόμος αποσκοπεί περισσότερο στην πρόκληση του σοκ ή της αποστροφής, ενώ η ατμόσφαιρα λειτουργεί με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Το να δημιουργώ μια ατμόσφαιρα με λέξεις και όχι με εικόνες ή φωτισμό, είναι κάτι που με γοητεύει.

Πόσο χρόνο χρειάζεσαι για ολοκληρώσεις μία ιστορία; Με ποιο τρόπο την σχεδιάζεις μέχρι την τελική της μορφή;

Ανάλογα με το μέγεθος και το πόσο απασχολημένος είμαι. Άπαξ και βουτηχτώ στη συγγραφή της, παράγω αρκετές σελίδες ανά ημέρα. Μπορεί μέσα σε ένα μήνα να έχω ετοιμάσει το πρώτο draft από ένα μυθιστόρημα. Αρχικά καταστρώνω ένα γενικό πλάνο, όπου γράφω περιληπτικά το τι θα συμβεί σε κάθε κεφάλαιο. Αν κάποιο κεφάλαιο μου βγει υπερβολικά μεγάλο, το σπάω σε μικρότερα. Στο τέλος, προσθέτω ή αφαιρώ λέξεις και σκηνές, ώστε να αποκτήσει σιγά-σιγά την τελική μορφή το κείμενο.

Πώς αντιδράς στις αρνητικές κριτικές;

Όποιος διαθέτει χρόνο και χρήμα προκειμένου να διαβάσει ένα βιβλίο μου, αξίζει τον σεβασμό μου. Όποιος εντοπίζει στο κείμενο πράγματα που δεν του αρέσουν, μου δίνει τροφή ώστε να επιχειρήσω να τον ικανοποιήσω στις μελλοντικές συγγραφικές μου απόπειρες. Δίνω μεγάλη σημασία στην αυστηρή κριτική, διότι θεωρώ ότι εφόσον γράφουμε αυτά που θέλουμε να διαβάσουμε οι ίδιοι σαν αναγνώστες, δύσκολα αντιλαμβανόμαστε τις αδυναμίες τους. Οι διαφορετικές απόψεις και προσεγγίσεις είναι απαραίτητες, σε βαθμό που πολλές φορές έχουν τη δυναμική να βοηθήσουν στη σμίλευση και στο ραφινάρισμα του έργου μας. Τέλος, σε μία χώρα όπου όλοι θα προτιμούσαμε να διαβάζουν περισσότεροι, ακόμη και μια κριτική που κατακεραυνώνει το έργο μας, μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στο να το γνωρίσει ο κόσμος. Η ύπαρξη μιας κριτικής είναι πάντοτε προτιμότερη από την έλλειψή της.

Τι είδους βιβλία διαβάζεις γενικά και ποιους συγγραφείς εκτιμάς περισσότερο;

Προτιμώ να διαβάζω επιστημονική φαντασία, τρόμο και κόμιξ. Πέρα από τους άρχοντες του κοσμικού τρόμου που είναι οι Lovecraft, Machen και Chambers, αγαπώ τους Thomas Ligotti, Stephen King, Brian Keene και πολλούς άλλους. Από επιστημονική φαντασία, μου αρέσουν ο Arthur Clark Clarke, ο Philip Dick, o William Gibson και ο Dmitry Glukhovsky. Τέλος, αγαπώ τον Robert Howard γιατί από μικρός ήμουν φαν του Κόναν.

Από όλα τα βιβλία που έχεις γράψει ποιο είναι το πιο αγαπητό σου;

Πέρα από το καινούργιο, θα ξεχωρίσω και τη «Νύχτα που έβρεξε μαχαίρια», δεδομένου ότι βλέπω ακόμη στα σόσιαλ μίντια να συζητιέται, να το αναζητούν (παρά το γεγονός ότι έχει εξαντληθεί), ενώ η σελίδα της στο facebook εισπράττει δεκάδες like σε καθημερινή βάση.

Ποια πιστεύεις είναι τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του να είσαι συγγραφέας στην Ελλάδα;

Τα πλεονεκτήματα είναι ότι γνωρίζεις πολύ κόσμο που μοιράζεται το ίδιο πάθος με σένα. Τα μειονεκτήματα έχουν να κάνουν με το μικρό μέγεθος του πληθυσμού μας: Η αγορά είναι μικρή, τα κέρδη αμελητέα και επομένως καλούμαστε να εξασκήσουμε τη συγγραφή σαν χόμπι, όσο κι αν τη λατρεύουμε. Επίσης υπάρχει μια τάση –για να το συνδέσω με το επόμενο ερώτημα- να αντιμετωπίζονται οι συγγραφείς ως αποκομμένοι από άλλα στοιχεία πολιτισμού της εποχής τους. Το να παίζει κάποιος συγγραφέας video games ή να διαβάζει κόμιξ, ή να βλέπει ταινίες, είναι κάτι που ακόμη μας ξενίζει. Ευτυχώς αυτό το στερεότυπο του «συγγραφέα-ερημίτη», φθίνει χρόνο με τον χρόνο.

Το σινεμά σε έχει επηρεάσει; Ποιες ταινίες και ποιοι σκηνοθέτες είναι οι αγαπημένοι σου;

Ναι, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα πρότεινα σε κάποιον να καταπιαστεί με τη συγγραφή, έχοντας προσλαμβάνουσες μόνο από τον κινηματογράφο και χωρίς πρώτα να έχει διαβάσει πολλά βιβλία. Είμαι φαν των μεταφυσικών gialli της δεκαετίας του 70, γι’ αυτό και λατρεύω το έργο σκηνοθετών όπως του Dario Argento και του Lucio Fulci. Από τους πιο σύγχρονους δημιουργούς, ξεχωρίζω το έργο των Ari Aster και Robert Eggers. Η καλύτερη ταινία τρόμου κατ’ εμέ, είναι με διαφορά, το Suspiria του 1977.  

Το βιβλίο σου το έχεις αφιερώσει στους εκπροσώπους της ελληνικής φανταστικής λογοτεχνίας. Βλέπουμε αυτό το είδος να έχει αποκτήσει ένα μικρό, μα φανατικό, κοινό στην Ελλάδα. Ποια πιστεύεις θα είναι η εξέλιξη του;

Θεωρώ ότι έχει τη δυναμική να φτάσει ακόμη και την ερωτική και την αστυνομική λογοτεχνία, που αυτή τη στιγμή μεσουρανούν στο εκδοτικό σκηνικό. Ξεκίνησε να αναδεικνύεται συνδεδεμένη με τις παραφυσικές έρευνες και αργότερα προσδέθηκε στο άρμα της ποπ κουλτούρας. Το θετικό είναι ότι πάντοτε θα υπάρχουν κάποια εξωγενή στοιχεία που να τη στηρίζουν. Οι εποχές αλλάζουν και το διαδίκτυο έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας. Ο καθένας πλέον έχει τη δυνατότητα να ανακαλύπτει μια πληθώρα έργων και να συμβάλλει σε αυτή, όντας ανεπηρέαστος από την κεντρική ροή της πληροφορίας –που πολλές φορές είναι κατευθυνόμενη. Την ίδια στιγμή, ο πλανήτης μαστίζεται από αλλεπάλληλες κρίσεις (οικονομικές, περιβαλλοντικές, υγειονομικές) και κατ’ επέκταση, η ανάγκη του ανθρώπου να αποδράσει γίνεται όλο και μεγαλύτερη, καθώς η ρουτίνα του αγγίζει τα όρια της δυστοπίας.

Σε συνέχεια της προηγούμενης ερώτησης και αναφορικά με τους ελληνικούς εκδοτικούς οίκους, θεωρείς πως δίνεται το βήμα σε νέους συγγραφείς αυτού του είδους ή όχι;

Ναι, βέβαια. Θεωρώ ωστόσο ότι όλοι οι εκδοτικοί οίκοι (ακόμη και οι «μεγάλοι») πρέπει να κάνουν ανοίγματα στη λογοτεχνία του φανταστικού. Θα γίνει κι αυτό κάποια στιγμή.

Τι θα συμβούλευες ένα νέο συγγραφέα στο είδος της λογοτεχνίας τρόμου;

Να διαβάσει τόσο τους σύγχρονους, όσο και τους κλασικούς συγγραφείς του είδους. Καλό θα είναι επίσης να διαβάσει και έργα συγγραφέων που δεν έχουν μεταφραστεί ακόμη στην χώρα μας. Επίσης να διαβάσει και άλλα λογοτεχνικά είδη.

Τι άλλο να περιμένουμε από εσένα; Έχεις βρει το επόμενο σου βιβλίο, και αν ναι, μπορείς να μας πεις κάτι για αυτό;

Αυτό που οραματίζομαι για τη συνέχεια, με γεμίζει με συναισθήματα χαράς και προσμονής. Θέλω να συγκεντρώσω σε έναν ογκώδη τόμο, ιστορίες που έχουν κατά καιρούς διακριθεί σε διαγωνισμούς ή έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και ιστοσελίδες, μαζί με άλλα, ανέκδοτα κείμενα. Ο λόγος που δεν το έκανα τόσο καιρό είναι ότι περίμενα να λήξουν κάποια δικαιώματα δημοσιευμένων κειμένων, ώστε να επιστρέψουν σε μένα. Θεωρώ ότι θα πρόκειται για μια σημαντική στιγμή στη συγγραφική πορεία μου.

Βασίλη σε ευχαριστούμε πολύ που μας παραχώρησες αυτή την συνέντευξη και σου ευχόμαστε κάθε επιτυχία.

Εγώ ευχαριστώ για την τιμή που μου έκανες Μιχάλη και για τις τόσο εύστοχες ερωτήσεις. Εύχομαι καλή συνέχεια σε όλα τα μέλη της Λέσχης – κάποια εκ των οποίων έχουν μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου. Εύχομαι επίσης, η χώρα μας να ξεπεράσει αυτή τη νέα περιπέτεια που τη μαστίζει και να επανέλθουμε σύντομα σε μια πιο ανθρώπινη καθημερινότητα.