Διαβάσαμε | "Μετοίκηση" του Στέλιου Μαρμελούδη

Διαβάσαμε | "Μετοίκηση" του Στέλιου Μαρμελούδη

Περιγραφή

Ενα διαστηµικό ταξίδι, µια κίνηση απελπισίας. Εκατόν τριάντα χρόνια µετά από την ολοκληρωτική καταστροφή του πλανήτη τους, οι τελευταίοι κάτοικοι του Άλβιον αποφασίζουν να αναζητήσουν τη γη της επαγγελίας πέρα από αυτόν. Ο Όριθ εντάσσεται ως µηχανικός στην Ερευνητική Αποστολή µε µοναδικό σκοπό να επαναφέρει τον πολιτισµό τους στο φως της επιφάνειας. Όµως δεν είναι όλοι σύµφωνοι µε το εγχείρηµα της µετοίκησης, ενώ στον ανεξερεύνητο πλανήτη ελλοχεύουν παγίδες και απειλές. Θα καταφέρουν να ξεπεράσουν τις προσωπικές έριδες, τα ηθικά διλήµµατα και την αυτοκαταστροφική φύση τους ή οι ελπίδες τους για ένα καλύτερο µέλλον θα σβήσουν για πάντα;



Γράφει ο Γρηγόρης Δημακόπουλος

Η Μετοίκηση, το συγγραφικό ντεμπούτο του Στέλιου Μαρμελούδη, των Εκδόσεων Πηγή, είναι ένα βιβλίο που τριβέλιζε στη σκέψη μου εδώ και αρκετό καιρό. Τόσο κατά το στάδιο στο οποίο σκεφτόμουν να προβώ στην αγορά του, όσο και στο χρονικό διάστημα που πέρασε αφότου ολοκλήρωσα την ανάγνωσή του. Ο λόγος και στις δυο περιπτώσεις ουσιαστικά είναι ο ίδιος: πρόκειται για ένα αξιόλογο βιβλίο Επιστημονικής Φαντασίας που αξίζει να βρίσκεται στα χέρια μεγάλης μερίδας του αναγνωστικού κοινού. Λόγω αυξημένων υποχρεώσεων αμέλησα να το παρουσιάσω νωρίτερα, όμως νομίζω πως ήρθε η ώρα να διορθωθεί αυτό το λάθος.

Θα ξεκινήσω λέγοντας πως το βιβλίο ήταν για μένα η επιτομή του ελκυστικού αναγνώσματος. Επιστημονική φαντασία έτσι όπως μου αρέσει, σε απροσδιόριστο χρονικό πλαίσιο, μια ζοφερή post-apocalyptic ατμόσφαιρα και ένα μέλλον αβέβαιο για έναν εξωγήινο πολιτισμό που βρίσκεται στα πρόθυρα της εξάλειψης. Συνδυάστε τώρα το καταπληκτικό εξώφυλλο (άνετα το κατατάσσω το top five των ομορφότερων εξωφύλλων ελληνικών βιβλίων φαντασίας) αλλά και τη γνώση που είχα εκ των προτέρων πως ο συγγραφέας δούλεψε μέσα από το εργαστήρι δημιουργικής γραφής Imaginarium, της Ευλαμπίας Τσιρέλη -μια δημιουργό που εκτιμώ πολύ-, δε χρειάστηκα και ιδιαίτερη πειθώ ώστε να ενταχθώ στο target group του βιβλίου.

Όπως αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ξεκινώντας την ανάγνωση είχα ορισμένες προσδοκίες. Ο συγγραφέας, στην προκειμένη περίπτωση, τις ικανοποίησε και με το παραπάνω. Η Μετοίκηση είναι ένα αξιοπρόσεκτο δείγμα εγχώριας λογοτεχνίας ΕΦ. Το βιβλίο χαρακτηρίζει η στιβαρή, δουλεμένη γραφή και η κεντρική του ιδέα, που αποτελεί ταυτόχρονα κι ένα ηχηρό περιβαλλοντικό μήνυμα.

Εκατόν τριάντα χρόνια πέρασαν από την ολοκληρωτική καταστροφή του πλανήτη Άλβιον και οι κάτοικοί του, έπειτα από μια ατέλειωτη περίοδο αναγκαστικής εξορίας στα έγκατα της γης, θέτουν σε κίνηση το τελευταίο απελπισμένο σχέδιο: η μετοίκηση σε έναν νέο κόσμο είναι πλέον η μόνη επιλογή. Πρέπει να εγκαταλείψουν τον νεκρό πλανήτη τους για να κρατήσουν την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον ζωντανή. Πρέπει να εγκαταλείψουν τον αργό θάνατο των υπόγειων καταφυγίων και να αναζητήσουν μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή ολοκληρώνοντας την Ερευνητική Αποστολή στον πλανήτη Ίοντορ. Όμως ο νέος πλανήτης κρύβει παγίδες και μυστικά, κρύβει κινδύνους, ενόσω η κατάσταση στον μητρικό κόσμο του Άλβιον γίνεται ολοένα και πιο εκρηκτική.

Παρακμή και κρίση ταυτότητας, πτώση των ηθικών αξιών, διχασμός, έριδες, διχόνοια, εκεί που η απελπισία αναμετρείται με την ελπίδα, κι ένας πολιτισμός που μέσα από τον τελευταίο επιθανάτιο σπασμό αποζητά την πολυπόθητη επαναφορά στη ζωή. Είναι ταιριαστό να πούμε πως κεντρικός πυρήνας του βιβλίου είναι η ενδόμυχη αγωνία του ανθρώπου για το τι μέλλει γενέσθαι αλλά και τα σοβαρά περιβαλλοντικά μηνύματα που περνάει, τα οποία θα έπρεπε να είναι αυτονόητα και δυστυχώς δεν είναι. Μηνύματα που θα έπρεπε να έχουν παρεισφρήσει στη συνείδησή μας και να έχουν διαμορφώσει τη στρατηγική της ανθρωπότητας όσον αφορά τη χάραξη μιας καθολικής οικουμενικής περιβαλλοντικής ανάπτυξης αλλά και τη θέσπιση μιας γενικότερης θεσμικής αναπροσαρμογής που θα έχει ως στόχο, πρωτίστως, την προστασία της Γης και κατ’ επέκταση τον μακρόπνοο σχεδιασμό μιας εφικτής μελλοντικής λύσης άπαξ και το χείριστο σενάριο επιβεβαιωθεί. Τίποτα δεν είναι δεδομένο. Ο κόσμος στον οποίο ζούμε δεν είναι απρόσβλητος από τους κινδύνους. Ένα μέλλον στο οποίο ο κόσμος μας μπορεί να κείτεται ετοιμοθάνατος δεν είναι ένα απίθανο ενδεχόμενο. Οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε το σπίτι μας με τον μέγιστο σεβασμό. Οφείλουμε να λογαριάζουμε τον πλανήτη ως το απόλυτο αγαθό, ως τον σπουδαιότερο θησαυρό.

Όλα αυτά τα στοιχεία στη Μετοίκηση δίνονται υποδόρια στον αναγνώστη, μέσω της ιστορίας, όπως θα έπρεπε, κι αυτό είναι κάτι που εκτίμησα ιδιαίτερα. Δε γίνεται να μην ταυτιστείς με τη μοίρα των κατοίκων του πλανήτη Άλβιον, δε γίνεται να μην διερωτηθείς αν τελικά αυτή η οπτική, ενός πολιτισμού που βρίσκεται στα πρόθυρα της εξάλειψης, είναι νομοτελειακά η κατάληξη όλων των πολιτισμών που υπήρξαν και θα υπάρξουν στο σύμπαν, καθώς υποκύπτουν στη χαοτική, αυτοκαταστροφική φύση τους.

Στις αρετές του βιβλίου συγκαταλέγω επίσης την επιλογή του Στέλιου Μαρμελούδη να σχολιάσει, ξανά με κομψό και όχι διδακτικό τρόπο, το σχίσμα που μπορεί να επιφέρουν οι ακραίες διαφορετικές πεποιθήσεις (θρησκευτικές, πολιτικές κ.τ.λ.) αλλά και το πόσο επιβλαβές μπορεί να αποδειχτεί για τον άνθρωπο η έλλειψη ομόνοιας.

Κατά τη διάρκεια της διήγησης αποκαλύπτεται μια ιστορία που κρύβει αρκετές εκπλήξεις, και που κρατάει το ενδιαφέρον αμείωτο από την αρχή ως το τέλος. Το κείμενο χαρακτηρίζεται από απρόσκοπτη ροή -η φόρμα με τα μικρά κεφάλαια και τις ευρύτερες θεματικές λειτουργεί άψογα- αλλά και μια χαρακτηριστικά στιβαρή γραφή που σε καθησυχάζει και σε προκαλεί να διαβάσεις παρακάτω, αφήνοντας τις οποιεσδήποτε αμφιβολίες στην άκρη, ώστε να μη μένει τίποτα άλλο παρά η επιθυμία να ακολουθήσεις το νήμα της πλοκής ως το τέλος.

Ολοκληρώνοντας την ανάγνωση του βιβλίου, ομολογώ πως έμεινα κάτι παραπάνω από ικανοποιημένος. Η αλήθεια είναι πως δε θα είχα πρόβλημα αν το βιβλίο ήταν μεγαλύτερο -απεναντίας, λίγες σελίδες παραπάνω θεωρώ πως θα ενέτεινε την  αναγνωστική απόλαυση-, όμως θα ήταν ψέμα αν έλεγα πως απόλαυσα την ιστορία στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Η Μετοίκηση του Στέλιου Μαρμελούδη είναι ένα δυνατό συγγραφικό ντεμπούτο, είναι ένα τίμιο και καλοδουλεμένο βιβλίο Ε.Φ. που αξίζει να κυκλοφορεί εκεί έξω, που αξίζει να κοσμεί το ράφι σας. Σίγουρα πρόκειται για ένα βιβλίο που μπορώ άνετα να προτείνω στους λάτρεις του είδους αλλά και στους αναγνώστες με περιβαλλοντικές ανησυχίες που θέλουν να κάνουν την αρχή δίχως να πάνε κατευθείαν στο δυσνόητο hard sci-fi. Το μόνο βέβαιο είναι πως περιμένω την επόμενη δουλειά του συγγραφέα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, και θα είμαι εκεί στο νέο λογοτεχνικό του βήμα, όποτε αυτό με το καλό λάβει χώρα.


Ο Στυλιανός Μαρµελούδης γεννήθηκε και µεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Πολιτικός Μηχανικός στο ΑΠΘ και µετέπειτα ειδικεύτηκε στη διοίκηση και διαχείριση τεχνικών έργων. Είναι λάτρης των ταξιδιών και της λογοτεχνίας του φανταστικού. Η σχέση του µε τη συγγραφή ξεκίνησε από πολύ µικρή ηλικία όταν έκανε τις πρώτες του απόπειρες να συνθέσει ιστορίες. Είναι απόφοιτος του Εργαστηρίου Συγγραφής και Επιµέλειας κειµένου «Imaginarium» της Ευλαµπίας Τσιρέλη. Έργα του έχουν διακριθεί σε πανελλήνιους διαγωνισµούς διηγήµατος και συµπεριληφθεί σε συλλογικές ανθολογίες. Η Μετοίκηση είναι το πρώτο του βιβλίο.