“The Winternight Trilogy” της Katherine Arden

Πρόσφατα ολοκλήρωσα μία υπέροχη τριλογία φαντασίας από μία συγγραφέα ελάχιστα γνωστή στο ελληνικό κοινό, η οποία πιστεύω ότι αξίζει μεγαλύτερη αναγνώριση. Πρόκειται για την Katherine Arden και την τριλογία της The Winternight Trilogy, η οποία αποτελείται από τα βιβλία The Bear and the Nightingale, The Girl in the Tower και The Winter of the Witch. Τα βιβλία αυτά δεν έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά, όμως θεωρώ ότι είναι μία εξαιρετική επιλογή για τους Έλληνες αναγνώστες που έχουν την ευχέρεια να διαβάζουν στα αγγλικά.

Το είδος στο οποίο ανήκει η τριλογία είναι το Historical Fantasy. Ενδεχομένως να δείτε να τη χαρακτηρίζουν ΥΑ κάποιες φορές, αλλά προσωπικά δεν την εντάσσω εκεί: η πρωταγωνίστρια μπορεί να ξεκινά ως παιδί και έφηβη στο πρώτο βιβλίο, και ανάμεσα σε άλλα το Winternight Trilogy είναι και ιστορία ενηλικίωσης, όμως τα θέματα που πραγματεύεται, και κυρίως το ύφος της αφήγησης και το επίπεδο της γλώσσας στη γραφή, το «στρέφουν» προς πιο ενήλικο κοινό. Και τα τρία βιβλία ήταν υποψήφια στην κατηγορία Best Fantasy στο Goodreads τη χρονιά που εκδόθηκαν.

“Every time you take one path, you must live with the memory of the other: of a life left unchosen. Decide as seems best, one course or the other; each way will have its bitter with its sweet.”
― Katherine Arden, The Girl in the Tower

Βρισκόμαστε στη μεσαιωνική Ρωσία, και μιας και η Arden βασίζεται σε πραγματικά ιστορικά γεγονότα και υπαρκτά ιστορικά πρόσωπα, γνωρίζουμε και πότε ακριβώς: χονδρικά ανάμεσα στο 1360 και το 1380 μ.Χ., την εποχή που ο Dmitry Ivanovich ήταν υψηλός πρίγκιπας της Μόσχας και έθεσε τις βάσεις για τη γέννηση της ενωμένης Ρωσίας. Η εποχή εκείνη ήταν ιδιαιτέρως ταραχώδης για την περιοχή, καθώς δεχόταν επιδρομές από τις ορδές των Τάταρων, με αποκορύφωμα την εισβολή των Τάταρων του Mamai και τη Μάχη του Κουλίκοβο το 1380, που είναι και η κορύφωση των γεγονότων της τριλογίας.

Σε μια αγροτική περιοχή αυτής της Ρωσίας, μεγαλώνει η Vasya, κόρη ενός ευγενή και γαιοκτήμονα. Η Vasya απέχει πολύ από τα τυπικά κορίτσια της εποχής της: απεχθάνεται τις κοριτσίστικες ασχολίες, τσαλαβουτά στις λάσπες, περιπλανιέται στο δάσος, ασχολείται με τα ζώα. Το μεγάλο της μυστικό είναι ότι έχει την ικανότητα να βλέπει και να επικοινωνεί με τα chyerti, τα αόρατα πλάσματα της παλαιάς θρησκείας: τα domovoi, που προστατεύουν το σπίτι, τα bannik, πνεύματα των δημόσιων λουτρών, τα dvorovoi, φύλακες των στάβλων, τη rusalka, δαιμονική νύμφη του νερού, και πολλά πολλά άλλα. Μεγαλώνοντας, όλο και περισσότεροι την αποκαλούν μάγισσα – πράγμα που τραβά την προσοχή των χριστιανών και ιδιαίτερα ενός χαρισματικού φανατικού ιερέα. Ταυτόχρονα, τραβά την προσοχή και του αόρατου κόσμου – από μικρό παιδί θα βρεθεί μπλεγμένη στα σχέδια και τις επιδιώξεις των δύο δυνατότερων chyerti: του Morozko, Άρχοντα του Χειμώνα και του Θανάτου, και του μονόφθαλμου Medved, πνεύματος του Χάους.

“There are no monsters in the world, and no saints. Only infinite shades woven into the same tapestry, light and dark. One man’s monster is another man’s beloved. The wise know that.”
― Katherine Arden, The Winter of the Witch

Κατά τη διάρκεια της τριλογίας, η Vasya, με τις μοναδικές της ικανότητες, τη γενναιότητά της και την καλοσύνη της, θα γίνει σημαντικός παράγοντας και στο πολιτικό σκέλος της ιστορίας, δηλαδή τον πόλεμο ανάμεσα στους Ρώσους και τους Τάταρους, και στο μαγικό σκέλος της ιστορίας, με τον πόλεμο ανάμεσα σε καλοκάγαθα και μοχθηρά chyerti, αλλά και στο θρησκευτικό κομμάτι της ιστορίας, με τον πόλεμο ανάμεσα στον χριστιανισμό και τον παγανισμό. Και οι τρεις αυτές συγκρούσεις είναι άρρηκτα συνδεδεμένες και συνθέτουν ένα έργο πολύπλευρο και πολυεπίπεδο, που ξεδιπλώνεται σαν παραδοσιακό ρωσικό παραμύθι.
Και αυτό ακριβώς είναι και η γραφή της Arden: παραμυθένια. Με πανέμορφο λεξιλόγιο και πλούσια έκφραση, σε παρασύρει και σε απορροφά εντελώς στον κόσμο της, στους χειμώνες και τα δάση και τα παγωμένα του ποτάμια. Αμέτρητα τα πλάσματα της ρωσικής λαογραφίας και οι μύθοι που έχει εντάξει, τα οποία τα μεταχειρίζεται με απόλυτο σεβασμό και σοβαρότητα. Με τον ίδιο σεβασμό προσεγγίζει και τη ρωσική ιστορία, έχοντας κάνει ενδελεχή έρευνα στη χρονική περίοδο που παρουσιάζει. Έχει δημιουργήσει μία κεντρική ηρωίδα απόλυτα ενταγμένη στην ιστορική αυτή περίοδο, αλλά δυναμική και αντισυμβατική. Όλοι θέλουν είτε να την παντρέψουν είτε να την κλείσουν σε μοναστήρι, κι εκείνη θα αγωνιστεί για το δικαίωμα να χαράξει μόνη της τον δρόμο της και να αποφασίσει για τη ζωή της. Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η σχέση της με τα αδέλφια της, την πριγκίπισσα Olga και τον χριστιανό μοναχό Sasha, όπου η αδελφική αγάπη συγκρούεται με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και τα κοινωνικά στερεότυπα.

“All my life,” she said, “I have been told ‘go’ and ‘come.’ I am told how I will live, and I am told how I must die. I must be a man’s servant and a mare for his pleasure, or I must hide myself behind walls and surrender my flesh to a cold, silent god. I would walk into the jaws of hell itself, if it were a path of my own choosing. I would rather die tomorrow in the forest than live a hundred years of the life appointed me.”
― Katherine Arden, The Bear and the Nightingale

Αν λοιπόν αγαπάτε το historical fantasy και τα κλασικά σκοτεινά παραμύθια, σας ενθαρρύνω να γνωρίσετε τη φαντασία και τη γραφή της ταλαντούχας Katherine Arden. Δεν υπάρχει πιο ταιριαστή ιστορία να διαβάζει κανείς στην καρδιά του χειμώνα, με το τζάκι αναμμένο και τον βοριά να λυσσομανά έξω από το παράθυρο. Έμπιστες πληροφορίες μου λένε ότι και η middle grade horror τετραλογία της, “Small Spaces”, είναι επίσης εξαιρετική. Το νέο της βιβλίο, The Warm Hands of Ghosts, κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο και μας ταξιδεύει στο Βέλγιο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Για πληροφορίες: https://www.goodreads.com/series/198489-the-winternight-trilogy