"Χρόνειρα", Ευλαμπία Τσιρέλη

Πληροφορίες έκδοσης

Τίτλος: Χρόνειρα
Συγγραφέας: Ευλαμπία Τσιρέλη
Εκδόσεις: Πηγή
Ημερομηνία έκδοσης: 2015
Σελίδες: 172

Περίληψη

"Ένα επικίνδυνο βιβλίο, ιπτάμενοι άνθρωποι, ένα μαύρο κουτί, σκοτεινά δάση κι αλλόκοτα πλάσματα, φονικές παραισθήσεις, αδίστακτες γυναίκες, ψυχασθενείς και ήρωες, ηλεκτρονική ονειροπόληση, στοιχειώματα, εφιάλτες, σκοτάδι και φως, θάνατος κι αναγέννηση, πόθοι, φόβοι, δυνάμεις, αποδράσεις, οργή, ελπίδα, δίδαγμα. Δέκα παράξενες ιστορίες που βασίζονται σε όνειρα και ξεφεύγουν από το «κούρδισμα» του κόσμου. Εικοσιένα αλλιώτικα ποιήματα που το καθένα τους κρύβει και μια ιστορία, μια φλόγα, μια φυγή. Όνειρα της νύχτας και όνειρα της μέρας ενώνονται σε ένα βιβλίο που δραπετεύει απ’ τον χρόνο, για να ταξιδέψει αδέσποτο στις βιβλιοθήκες, στις αγκαλιές, στις βαλίτσες. Πέντε σκέψεις στο τέλος, γίνονται οι ίδιες τροφή για σκέψη για τον χρόνο που τρέχει και για εμάς που δεν σταματάμε. Καλή ανάγνωση. Καλό ταξίδι."

Κριτική

Διαβάζοντας πρόσφατα το "Ο Έρωτας στα χρόνια της χολέρας" του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, αναρωτιόμουν τι είναι τελικά αυτό που ξεχωρίζει τους συγγραφείς από τους υπόλοιπους ανθρώπους (κι εν γένει τους καλούς συγγραφείς από τους υπόλοιπους). Είναι μήπως η φαντασία, ο πλούτος των ιδεών, η ικανότητα να αποτυπώνουν τη σκέψη τους με καθαρότητα, στόχο και ουσία; Είναι η τεχνική στην αφήγηση, η μεθοδική προσέγγιση της πληροφορίας, το στήσιμο των χαρακτήρων, των καταστάσεων, η ανάδειξη των συναισθημάτων (κι ως ένα βαθμό η χειραγώγηση αυτών, ως φυσικό επακόλουθο της ταύτισης του αναγνώστη με τους ήρωες), το στήσιμο ενός συνεπή κόσμου, η ικανότητα να παρουσιάζουν ως αληθινή την ψυχή μιας ιστορίας που είναι καμωμένη από χαρτί;

Μόλις ολοκλήρωσα το αριστούργημα του Μάρκες (ένα βιβλίο που κάνει σκόνη κυριολεκτικά όλους τους "κανόνες" συγγραφής, μια ιστορία με ελάχιστους διαλόγους, με παράλογες καταστάσεις, αλλά και τόσο βάθος), κατέληξα στο εξής συμπέρασμα: σίγουρα όλα τα παραπάνω παίζουν το ρόλο τους, μα αυτό που ξεχωρίζει έναν σπουδαίο συγγραφέα είναι τελικά κι αυτό που κάνει όλους εμάς να ξεχωρίζουμε αναμεταξύ μας, μιας και όλοι έχουμε τα ίδια αισθήματα, παρόμοιους πόθους και όνειρα, μια καρδιά να χτυπάει στο στήθος μας. Ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Η οπτική την οποία υιοθετούμε για να περιγράψουμε οτιδήποτε μας περιστοιχίζει. Το βάθος της έμφυτης εσωτερικής αντίληψης που καθορίζει την ποιότητα των σκέψεων και των πράξεων μας. Το βάθος από το οποίο αναβλύζει η ονειρώδης φαντασία και η συναισθηματική νοημοσύνη.

Ολοκληρώνοντας τα "Χρόνειρα" της Ευλαμπίας Τσιρέλη, ένιωσα ακριβώς το ίδιο συναίσθημα. Ο τρόπος με τον οποίο η συγγραφέας αντιλαμβάνεται τον κόσμο είναι άκρως συναισθηματικός. Ιδιαίτερος και ρομαντικός, αισθαντικός, ατμοσφαιρικός. Η συνύπαρξη χαράς και λύπης συντροφεύει τις λέξεις, τον ειρμό των σκέψεών της. Η οπτική που χρησιμοποίει, ο τρόπος με τον αποκαλύπτει σε εμάς τον γνώριμο δικό μας κόσμο, είναι ανατρεπτική (και σπάνια τη συναντάς πια). Κι αυτό γιατί στηρίζεται στην ιδιαιτερότητα μιας νεανικής ψυχής που αναζητά/διερευνά την ουσία γύρω της, την αίσθηση πραγματοσύνης στο καθετί που την περιστοιχίζει. Κι αυτή η ιδιαίτερη κατανόηση της επιτρέπει να αξιοποιεί με αξιοθαύμαστη δεξιοσύνη τα σχήματα λόγου και τις όμορφες ιδέες της.

Το βιβλίο στηρίζεται στην αυθεντικότητα· ουσιαστικά πρόκειται για ένα έργο που ελάχιστοι δημιουργοί έχουν το θάρρος να κυκλοφορήσουν, καμωμένο από γνήσια πρωτογενή υλικά και προσωπικό μεράκι. Βασίζεται σε αληθινά όνειρα και σκέψεις της συγγραφέως, είναι ένα κρυφοκοίταγμα σε μύχια βάθη που προσωπικά με συγκίνησε πολύ. Έχει ανθρώπινη αξία, πρωτίστως, θα έλεγα, και στη συνέχεια λογοτεχνική. Σαν καθρέφτης αντικατοπτρίζει το είδωλό μας, μα από πίσω ακριβώς κρύβει ένα πνεύμα ασύχαστο και φλογερό. Ειδικά με τα ποιήματα και τις σκόρπιες σκέψεις ανατρίχιασα, τολμώ να πω. Βρίθουν από νοήματα και προτροπές που αναδεικνύουν την ουσία της ζωής. Μου θύμισαν τον λόγο για τον οποίο γράφουμε. Μου προκάλεσαν ένα είδος νοσταλγίας, για τα στοιχεία που ξεθωριάζουν από μέσα μας όσο μεγαλώνουμε. Και με τα διηγήματα ένιωσα ακριβώς εκείνο το συναίσθημα που νιώθει κάποιος όταν ξυπνάει έπειτα από έναν ύπνο βαθύ, θυμούμενος λεπτομέρειες από τα όνειρά του.

Από τη συλλογή ξεχώρισα τα εξής διηγήματα: "Άνναμπελ", "Η Μετάβαση", "Το τίποτα".

Από τα ποιήματα: "Στη χώρα των θαυμάτων", "Να είσαι", "Ονειροπόλοι" και το "Αντί επιλόγου".

Αρνητικά δεν έχω κάτι σπουδαίο να επισημάνω. Θα ήθελα σίγουρα ορισμένα διηγήματα να ήταν λίγο μεγαλύτερα στο τέλος, ώστε να επιτυγχανόταν η βέλτιστη φυσικότητα στο ρυθμό της αφηγηματικής ροής, μα επειδή επρόκειτο για αληθινά όνειρα νομίζω πως δεν υπάρχει κάποιος λόγος να το αναλύσω περαιτέρω. (Επίσης σε κάποια σημεία, σε 1-2 διηγήματα στην αρχή, νομίζω πως έγινε κάποια προσπάθεια εκλογίκευσης των καταστάσεων, πράγμα που βρήκα αταίριαστο, μα αυτό το γεγονός δεν στάθηκε ικανό να με αποσυντονίσει κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης).

Όσοι αγαπάτε την ατμόσφαιρα, την ποίηση και τον ρομαντισμό, βρίσκετε απόλαυση ή νιώθετε σαγήνη απέναντι στα όνειρα, επενδύστε τον χρόνο σας άφοβα. Τα "Χρόνειρα" είναι ένα βιβλίο που δεν συναντά κανείς συχνά στη ζωή του. Είναι προσωπικό και ανατρεπτικό. Είναι ένα βιβλίο που στόχο έχει πρωτίστως να αγγίξει, να ταρακουνήσει τη σκέψη, να ταξιδέψει και να συγκινήσει.