Η Μαγεία και τα “συστήματα μαγείας” στην λογοτεχνία του φανταστικού!
Πριν ξεκινήσω να διαβάζω ένα βιβλίο φανταστικής λογοτεχνίας, μου αρέσει να το ψάχνω λίγο. Θέλω να δω αν έχει αυτά τα στοιχεία που αναζητώ και μου αρέσει να αναλύω, και στα reviews που κάνω, κατά καιρούς. Τα βασικά χαρακτηριστικά που θα με κάνουν να διαλέξω ένα βιβλίο ειναι οι χαρακτήρες, το “χτίσιμο” του κόσμου και το σύστημα μαγείας που υπάρχει μέσα στις σελίδες του.
Αυτό το τελευταίο είναι και αυτό που μου κινεί περισσότερο την περιέργεια. Είναι το στοιχείο που θέλω να δω σε έντονο βαθμό! Σίγουρα οι χαρακτήρες πρέπει να είναι σωστοί και χτισμένοι με ένα τρόπο που να σε βάζουν βαθειά μέσα στο νόημα. Φυσικά ένας όμορφα πλασμένος κοσμος κάνει το ταξίδι πιο ευχάριστο. Όμως για μένα, η μαγεία και ο τροπος που αυτή μας δίνεται, οι κανόνες που τη διέπουν και η μορφή που αυτή έχει είναι αυτό που μετατρέπει τη λογοτεχνία, σε φανταστική! Το σύστημα μαγείας είναι αυτό που μπορεί να επηρεάσει ολόκληρο τον κόσμο ενός βιβλίου αλλά και τους χαρακτήρες μιας και αυτοι εξελίσσονται μαζί καθώς οι σελίδες γυρίζουν. Η μαγεία είναι το κύριο συστατικό του ευρύτερου σύμπαντος που λέγεται Fantasy! Το σύστημα μαγείας είναι αυτό που ορίζει τον τρόπο λειτουργίας της ίδιας της μαγείας αλλά και όλα τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην έννοια “Μαγεία”. Επηρεάζει όλο το περιβάλλον και τους φυσικούς νόμους που υπάρχουν στον εκάστοτε κόσμο και βοηθά τον αναγνώστη να καταλάβει πως λειτουργούν όλα αυτά που βλέπει γύρω του!
Ο Brandon Sanderson, πρώτος, μας έχει μιλήσει για τον διαχωρισμό ανάμεσα στα διάφορα συστήματα μαγείας που υπάρχουν ή που θα μπορούσε κάποιος να χρησιμοποιήσει γράφοντας ένα βιβλίο. Τα συστήματα μαγείας λοιπόν μοιράζονται σε Hard Magic Systems και Soft Magic Systems. Προφανώς και η ονομασία δεν έχει να κάνει με την ποιότητα των συστημάτων αλλά με το πόσο αυστηρά σε επίπεδο κανόνων, σε πρώτη φάση, είναι αυτά. Πάμε να δούμε τι εννοούμε με τους παραπάνω όρους...
“Wizard” του Victor Fetsch
Hard Magic συστήματα μαγείας είναι αυτά τα οποία έχουν αυστηρούς κανόνες που δεν γίνεται να παραβεί κανείς και αυτό είναι κάτι που πρέπει να γίνεται σαφές εξ αρχής. Σε αυτά τα συστήματα, η δύναμη του χρήστη οριοθετείται, ακόμα και αν τα ορια είναι πολύ, μα πολύ υψηλά. Τίποτα δεν αφήνετε στην τύχη. Τα πάντα έχουν αρχή και τέλος! Φυσικά έχουμε αδυναμίες τις οποίες ο κάθε αναγνώστης καλείται να εντοπίσει αλλά και ο κάθε συγγραφέας να δουλέψει πάνω σε αυτές, ώστε να βγει ένα αποτέλεσμα που θα έχει νόημα πρώτα απ’ όλα και στη συνέχεια να έχει μια λογική ροή. Είναι πολύ εύκολο ο δημιουργός του συγκεκριμένου συστήματος να υποπέσει σε ανακολουθίες και ασάφειες στην προσπάθεια του να εξηγήσει τον τρόπο λειτουργίας του. Επίσης η χρήση της δύναμης σε αυτά τα συστήματα έχει κάποιο κόστος. Δεν μπορεί ο χρήστης δηλαδή να ασκεί μαγεία χωρίς επιπτώσεις. Πολλές φορές απαιτείται κάποιο αντικείμενο το οποίο είναι σαν “καύσιμο”, κατά κάποιο τρόπο, ενώ σε άλλες περιπτώσεις η ενέργεια έχει συγκεκριμένο απόθεμα το οποίο τελειώνει. Τα Hard Magic Systems δεν συστήνονται για νέους αναγνώστες στο είδος της φανταστικής λογοτεχνίας. Είναι δύσκολο να τα ακολουθήσει κάποιος παράλληλα με όλη την πλοκή του βιβλίου, ειδικά αν έχει να κάνει με ένα σωρό χαρακτήρες και τοποθεσίες.
Ενα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό είναι ότι ο αναγνώστης εκπαιδεύεται παράλληλα με τους πρωταγωνιστές του εκάστοτε έργου καθώς αυτό εξελίσεται. Είναι μια ενδιαφέρουσα μέθοδος να κατανοήσουμε τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος. Καθώς προχωρά η ιστορία, ξεδιπλώνεται και το σύστημα μαγείας και το οποίο γνωρίζουμε μαζί με τους πρωταγωνιστές. Αν δεν μπορούμε να καταλάβουμε πως δουλεύει, δε θα μπούμε ποτέ στο νόημα του βιβλίου αφού σχεδόν πάντα η μαγεία είναι ένα με την πλοκή και το ένα επηρεάζει το άλλο. Αυτού του είδους τα συστήματα τα συναντάμε επίσης σε περιπτώσεις όπου απαιτούνται λύσεις σε προβλήματα όπου η χρήση μαγείας είναι επιτακτική. Οι λύσεις αυτές όμως δεν έρχονται άμεσα από το σύστημα. Θα ήταν πολύ εύκολο αυτό και βαρετό, ταυτόχρονα! Ο καθένας που χρησιμοποιεί τη μαγεία πρέπει μέσα από τους περιορισμούς και τους κανόνες του συστήματος να επιδείξει ευελιξία και δημιουργικότητα για να μπορέσει να βρει τη λύση, κινούμενος μέσα σε στενά πλαίσια. Αυτός ο τρόπος επίλυσης προβλημάτων είναι που κρατάει τον αναγνώστη σε εγρήγορση έτσι ώστε να μπορέσει και ο ίδιος, αφού κατανοήσει πλήρως το σύστημα μαγείας φυσικά, να βρει τη λύση που χρειάζεται!
“Snapcaster Mage” του Ryan Alexander Lee
Ένα αρνητικό που θα μπορούσε κάποιος να εντοπίσει, διαβάζοντας αυτές τις γραμμές, είναι ότι ίσως με αυτού του είδους τα συστήματα, να περιορίζεται η φαντασία του αναγνώστη. Βάζοντας τόσο στενά περιθώρια και κανόνες, κάποιος θα μπορούσε να πει ότι οδηγείται σε συμπεράσματα και δεν τα ανακαλύπτει μόνος του. Η απάντηση είναι απλη. Αν ο συγγραφέας ειναι ικανός και έχει φτιάξει ένα σύστημα στιβαρό και σωστά μελετημένο, δεν υπάρχει περίπτωση να απογοητεύσει κανέναν. Έχετε πάντα στο νου ότι βιβλία που ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία, απαιτούν συγγραφείς απόλυτα προσηλωμένους στο στόχο τους και έχουν απαιτητικούς αναγνώστες που θα ψάξουν την παραμικρή λεπτομέρεια για να βρουν έστω και ένα ψεγάδι! Ακολουθουν μερικά παραδείγματα με Hard Magic Systems που είναι χαρακτηριστικά!
Πρώτο και καλύτερο το Wheel Of Time του Robert Jordan. Ίσως ένα από το αρτιότερα συστήματα μαγείας σε όλο το χώρο της φανταστικής λογοτεχνίας, αν όχι το αρτιότερο! Εδώ έχουμε ισχυρούς κανόνες και περιορισμούς με βασικό αυτόν του διαχωρισμού της Δύναμης σε Αρσενικό (Saidin) και Θηλυκό (Saidar) αναλογα με τον χρήστη που αντλεί τη Μια Δύναμη, όπως μας περιγράφει ο συγγραφέας. Τα όρια της μαγείας είναι σαφή, όπως και το κόστος αν κάποιος υπερβεί αυτά τα όρια, ενώ μέσα από το σύστημα, με υφανσεις των στοιχείων της φύσης αλλά και του πνεύματος, οι συνδυασμοί που δημιουργούνται ειναι άπειροι και η ποικιλομορφία των χρήσεων θα αφήσει ικανοποιημένο και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη!
“Lady Mistborn” της Marcella Medeiros
Δευτέρο και επίσης χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Mistborn του Brandon Sanderson, ο οποίος ειναι και ο ορισμός του Hard Magic System συγγραφέα! Στο Mistborn, λοιπόν, έχουμε να κάνουμε με ένα πολύ πρωτότυπο και υψηλού επιπέδου σύστημα μαγείας το οποίο εκφράζεται με την καύση/χρηση συγκριμενων μετάλλων με ξεχωριστές και πολύ εξειδικευμένες χρήσεις το κάθε ένα (Allomancy, Hemalurgy, Feruchemy). Κι εδώ έχουμε αυστηρούς κανόνες σε σημείο που, αρκετες φορές, φέρνουμε στο μυαλό μας όρους και θεωρίες που χρησιμοποιούνται στη Φυσική και στην Επιστήμη γενικότερα. Επίσης η ανάγκη επίλυσης προβλημάτων με τη χρήση της μαγείας είναι επιτακτική και καθορίζει το ίδιο το έργο, θα μπορούσα να πω..
Μια ακόμα σειρά βιβλίων με ενδιαφέρον και εντυπωσιακό Hard Magic System είναι το Lightbringer Archives του Brent Weeks. Στο σύστημα αυτό οι χρήστες (Drafters) εκμεταλλεύονται το φως και τα χρώματα που αποτελούν το φάσμα του φωτός, με μερικές ακόμα προσθήκες (Cromaturgy), ώστε να το μετατρέψουν σε ύλη (Luxin), ενώ το κάθε χρώμα έχει και τη δική του ιδιότητα και χρήση.
Από την άλλη μεριά έχουμε τα Soft Magic Systems. Χαρακτηριστικό των συστημάτων αυτών, είναι η έλλειψη αυστηρών κανόνων αλλά και ορίων στη χρήση της μαγείας. Αρκετές φορές έχουμε ένα ιστορικό υπόβαθρο της μαγείας, από πού ξεκίνησε, από πού προήλθε, αλλά πάντα σε ένα γενικό πλαίσιο. Τίποτα το απόλυτα συγκεκριμένο. Η μαγεία είναι διάχυτη στο χώρο που εξελίσσεται το βιβλίο και μπορείς να τη νιώσεις γύρω σου. Σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα δεν υπάρχει κάτι το χειροπιαστό, μια ιδιότητα που έχει κάποιος από τους χαρακτήρες και μπορεί να την χρησιμοποιήσει, αλλά εκφράζεται σαν ένα σύνολο στο έργο. Θα μπορούσε για παράδειγμα όλο το χτίσιμο του κόσμου να είναι αποτέλεσμα μιας μαγικής δύναμης η οποία επιδρά πάνω στα πάντα με έμμεσο ή και άμεσο τρόπο. Οι ασαφείς μηχανισμοί που λειτουργεί το σύστημα μαγείας βοηθά στη διατήρηση του μυστηρίου γύρω από την ίδια τη μαγεία και δίνει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να περιμένει ακόμα και ένα θαύμα στην πορεία της πλοκής. Μεγάλες ανατροπές και θεαματικές αλλαγές συντελούνται στα βιβλία με Soft Magic System αρκεί αυτές να είναι σωστά δομημένες και όχι φτιαγμένες πρόχειρα. Ένα πλεονέκτημα αυτών των συστημάτων είναι ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο εξέλιξης του συστήματος καθώς το βιβλίο προχωρά. Ο συγγραφέας εφόσον δεν εγκλωβίζεται μέσα σε αυστηρά όρια μπορεί να συνεχίσει να εξελίσσει την ιστορία του πιο απελευθερωμένος. Τέλος, τα βιβλία με τα συγκεκριμένα συστήματα μαγείας συστήνονται για νέους αναγνώστες στο χώρο του fantasy και ο λόγος είναι ότι δεν αποσπάται η προσοχή του αναγνώστη στο να μάθει τους κανόνες του συστήματος μαγείας, αλλά αφήνεται ελεύθερος να απολαύσει όλα τα επιμέρους κομμάτια ενός βιβλίου (world building, characters κλπ) και αν επιθυμεί ο ίδιος , αργότερα να μπει πιο βαθιά στο χώρο και να αναζητήσει κάτι πιο περίπλοκο.
“Fellowship of the Ring” του Gus Hunter
Χαρακτηριστικό παράδειγμα Soft Magic System είναι το αγαπημένο σε όλους μας Lord of the Rings του J.R.R Tolkien. Γενικά όλα τα έργα του Kαθηγητή κινούνται στο ίδιο πνεύμα. Η ατμόσφαιρα ξεχειλίζει μαγεία, έχουμε δυνάμεις και θεούς να γυρίζουν τον κόσμo και ο τρόπος γραφής του Tolkien είναι μαγικός και σε μαγνητίζει. Ομως δεν έχουμε σαφείς μηχανισμούς για τη χρήση της μαγείας. Ούτε κανόνες και όρια που να την περιορίσουν. Ο κόσμος ο ίδιος επηρεάζεται από τη μαγεία και μαζι του επηρεαζόμαστε κι εμείς.
Άλλη μια σειρά βιβλίων όπου το σύστημα μαγείας ανήκει στα Soft Magic Systems, είναι η τριλογία του The First Law, του Joe Abercrombie. Το σύστημα μαγείας ανήκει κυρίως στο παρελθόν, για το οποίο μαθαίνουμε σιγά σιγά όσο εξελίσσεται η πλοκή. Έχουμε προϊστορία και μύθο και η μαγεία φαίνεται να ανήκει στο παρελθόν. Όμως η ευκολία που δίνει ένα τέτοιο σύστημα μαγείας εδώ πιάνει τόπο καθώς η δύναμη που θεωρούνταν ξεχασμένη, επανέρχεται με εντυπωσιακό τρόπο! Το στοιχείο του μυστηρίου γύρω από τη μαγεία ειναι έντονο και δίνει μια δυναμική σε ένα ούτως ή άλλως εξαιρετικό σύνολο.
Φυσικά δε θα μπορούσε να λείπει ένα βιβλίο Έλληνα συγγραφέα μιας και η ελληνική κοινότητα fantasy είναι πολύ δυνατή. Θα πάμε σε ένα από τα πιο δυνατά βιβλία του χώρου και δεν είναι άλλο από τη σειρά Η Εποχή των Θρύλων του Γρηγόρη Δημακόπουλου. Εδώ έχουμε ένα ακόμα χαρακτηριστικό Soft Magic System, στο οποίο η μαγεία έχει να κάνει με το χτίσιμο του κόσμου περισσότερο, παρά με ένα σύστημα εφαρμοσμένης δύναμης με άμεσα αποτελέσματα. Στη σειρά η κοσμοπλασια βασίζεται σε ένα σύστημα παράλληλων επιπέδων ύπαρξης. Στις Σφαίρες της Εθεανς. Σε αυτά τα επίπεδα ζουν πλάσματα θεϊκά αλλά και καταχθόνια, όπου ταξιδεύουν ελεύθερα από επίπεδο σε επίπεδο μέσω του Μαύρου Αιθέρα που συνδέει αυτα τα επίπεδα ύπαρξης φέρνοντας μαζί τους δυνάμεις και ικανότητες διαφορετικές από τις συνηθισμένες.
Η διάκριση σε Hard Magic και Soft magic είναι ένας τρόπος να χωρίσεις τα συστήματα μαγείας σε κατηγορίες ανάλογα με τον τρόπο που λειτουργουν σε ένα βιβλίο. Ένας άλλος τρόπος για να ξεχωρίσουμε τα συστήματα μαγείας είναι ανά είδος. Το κάθε σύστημα ξεκινά με ένα είδος μαγείας, συνήθως, και εξελίσσεται ανάλογα με την ικανότητα του συγγραφέα και τη φαντασία του. Θα προσπαθήσω να πιάσω όσο μεγαλύτερο εύρος μπορώ σε είδη μαγείας και να τα κατηγοριοποιήσω δίνοντας παράλληλα παραδείγματα και προτάσεις για όποιον ενδιαφέρεται.
Το πρώτο από τα είδη μαγείας που βρίσκουμε σε συστήματα μαγείας είναι αυτό του “Elemental Magic”. Είναι η μαγεία που έχει να κάνει με τα στοιχεία της φύσης. Γη, Φωτιά, Νερό και Αέρας. Μαζί με τα βασικά στοιχεία, στη λογοτεχνία του φανταστικού βρίσκουμε και μερικές προσθήκες ακόμα που έχουν να κάνουν με στοιχεία της φύσης γενικότερα, όπως για παράδειγμα διάφορα μέταλλα, σε επέκταση της χρήσης του στοιχείου της Γης και του Κεραυνού! Τα συγκεκριμένα συστήματα μαγείας για να οριστούν ως elemental πρέπει να ρίχνουν το μεγαλύτερο βάρος τους στα στοιχεία της φύσης και όχι να είναι ένα κομμάτι τους απλά, όπως λαθεμένα κατατάσσουν σε αυτή τη κατηγορία βιβλία όπως το Wheel of Time, Mistborn και Stormlight Archives. Παραδείγματα με “Elemental Magic” συναντάμε στη σειρά Codex Alera του Jim Butcher. Ναι, είναι αυτή η σειρά βιβλίων στην οποία ο συγγραφέας συνδυάζει τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και τις λεγεώνες της... με τα Pokemons!
Δεύτερο παράδειγμα έχουμε τη σειρά βιβλίων Shades Of Magic της V.E. Schwab όπου η ιστορία ξεδιπλώνεται ανάμεσα σε 4 διαφορετικές εκδοχές της πόλης του Λονδίνου την εποχή της Bιομηχανικής Eπανάστασης. Κάθε εκδοχή της πόλης έχει σημαδευτεί από τη μαγεία. Στο Μαύρο Λονδίνο η μαγεία κατέστρεψε τον κόσμο, στο Λευκό η μαγεία έκανε τον κόσμο σκληρό και άπληστο, στο Κόκκινο βρίσκουμε την απόλυτη ισορροπία και στο Γκρι η μαγεια έχει ξεχαστεί εδώ και καιρό.
Φυσικά έχουμε και ελληνική συμμετοχή στην συγκεκριμένη κατηγορία με την σειρά βιβλίων Η Γη των Αμολυντων του Βαγγέλη Ιωσηφίδη. Στη σειρά αυτή οι πρωταγωνιστές ξεκινούν ένα ταξίδι παρέα με έναν απρόσμενο επισκέπτη ο οποίος θα τους μυήσει στα μυστικά της τέχνης της χειραγώγησης των στοιχείων της Φύσης και στην πορεία παίρνουν μέρος σε μια επική αναζήτηση αντιμετωπίζοντας καταστάσεις που μόνο σε μύθους και θρύλους είχαν ακούσει έως τώρα.
Το επόμενο είδος μαγείας που συναντάμε έχει να κάνει με την ύπαρξη θεϊκών πλασμάτων. Οι θεοί στη λογοτεχνία του φανταστικού έχουν μια ιδιαίτερη θέση καθώς προτιμώνται ιδιαίτερα από τους συγγραφείς μιας και προσφέρουν πολλά στην αίσθηση του υπερφυσικού που διαθέτουν τα βιβλία αυτού του είδους. Βλέπουμε θεούς να επέμβουν άμεσα η έμμεσα στην πλοκή. Απόγονοι αυτών που έχουν ενεργό ρόλο στη ροή της ιστορίας, αλλά και θνητούς να γίνονται αποδεκτές θεϊκών δώρων είτε με μορφή αντικειμένων, είτε δίνοντας τους κάποια δύναμη για να χρησιμοποιήσουν. Με τον όρο “θεός”, στη λογοτεχνία του φανταστικού, δεν είναι απόλυτο ότι ο ρόλος αυτός θα υπηρετεί και το Καλό. Έχουμε παραδείγματα καλών και κακών θεών, όπως θα δούμε παρακάτω. Στην ίδια κατηγορία με τα θεϊκά πλάσματα μπορούμε να βάλουμε και άλλες υπερφυσικές οντότητες, όπως άγγελοι και δαίμονες.
Στο πρώτο βιβλίο της σειράς Malazan Book of the Fallen, με τίτλο Gardens of the Moon του Steven Erikson, έχουμε θεούς που δύσκολα θα μπορούσες να διαλέξεις με ποια πλευρά ειναι. Εξυπηρετούν τους δικούς τους σκοπούς και επεμβαίνουν στην πλοκή τόσο ενεργά που η έκβαση των όσων συμβαίνουν θα μπορούσε να είναι εντελώς διαφορετική. Δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν και να θυσιάσουν θνητούς για να επιτύχουν το στόχο τους. Παντοδύναμα πλάσματα που έχουν όλα τα χαρακτηριστικά ενός θεού, έρχονται σε σύγκρουση στις σελίδες του βιβλίου, δίνοντας μας ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα για να απολαύσουμε.
Ο Guy Gavriel Kay στην τριλογία του Fionavar Tapestry μας μιλά για θεούς, που παρόλο που τους απαγορεύεται να επέμβουν στα όσα διαδραματίζονται, δείχνουν σημάδια ανθρώπινης αδυναμίας και παραβαίνουν τους κανόνες. Προσφέρουν έτσι με όποιο τρόπο μπορούν τις υπηρεσίες τους ώστε να σώσουν τον κόσμο και τον εαυτό τους από το Κακό που ελευθερώνεται και απειλεί ολόκληρο το δημιούργημα του Υφαντή όλων των κόσμων.
Η ελληνική πρόταση σε αυτή την κατηγορία είναι Το Σημάδι του Ξίφους του Άγγελου Κυπριανού. Το βιβλίο ξεκινά με μια επικών διαστάσεων σύγκρουση στην οποία παίρνουν μέρος τόσο θεοί όσο και άνθρωποι. Η έκβαση αυτής της σύγκρουσης θα καθορίσει το μέλλον του κόσμου που μας περιγράφει ο συγγραφέας με τους θεούς, τους απογόνους τους αλλά και πανίσχυρες οντότητες από αλλά σύμπαντα να μπλέκονται σε μια καταιγιστική πλοκή.
Συνεχίζοντας αυτό το ταξίδι στα είδη μαγείας, συναντάμε μια ακόμα μεγάλη κατηγορία. Αυτή των “Power Words”. Ξόρκια και εντολές που με τη χρήση συγκεκριμένων λέξεων μπορούν να σπείρουν τον όλεθρο ή να σώσουν ζωές. Σε πολλές περιπτώσεις οι λέξεις απλά συνοδεύουν ένα ξόρκι και δεν είναι το κλειδί για την εφαρμογή της. Οι λέξεις είναι ίσως το μόνο είδος μαγείας που μας ακολουθεί έως τώρα, αφού τα βιβλία είναι η απόδειξη ότι οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν μαγικά! Παρακάτω θα δούμε και περιπτώσεις που οι λέξεις αποτελούν σύστημα μαγείας!
Πρώτο παράδειγμα της κατηγορίας δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από την σειρά βιβλίων του Harry Potter της JK Rowling. Τα πιο ισχυρά ξόρκια συνοδεύονται από λέξεις και φράσεις που όλοι μας λίγο πολύ προφέραμε παράλληλα καθώς βλέπαμε τις ταινίες. Τι, όχι; Μόνο εγώ; Τέλος πάντων!
“Dragon of Pendor” του Tsomer
Προχωράμε παρακάτω και πάμε στο πρώτο βιβλίο της σειράς Earthsea Cycle με τίτλο A Wizard of Earthsea της Ursulla Le Guin. Εδώ συναντάμε την αναφορά για την “Old Speech” όπου επιτρέπει σε ένα μάγο, γνωρίζοντας την πραγματική σημασία και τα πραγματικά ονόματα των λέξεων και των αντικειμένων, να χρησιμοποιήσει τις δυνάμεις τους προς όφελος του. Μια ακόμα σειρά που χρησιμοποιεί λέξεις και φράσεις με παρόμοιο τρόπο ειναι η τετραλογία Inheritance Cycle του Christopher Paolini. Στα βιβλία η μαγεία είναι συνδεδεμένη με τη χρήση λέξεων. Κάθε μαγική πράξη είναι αποτέλεσμα μια λέξης ή φράσης καλύτερα, στην αρχαία γλώσσα (ancient language). Η αρχαία γλώσσα μπορεί να πει μόνο την αλήθεια και πολλές φορές είναι δεσμευτική όταν προφέρεται για έναν όρκο. Υπάρχουν όμως έμπειροι χρήστες που μπορούν να διαστρεβλώνουν το νόημα και να αλλάζουν το νόημα των λέξεων χωρίς να ψεύδονται.
Η ελληνική πρόταση, στην συγκεκριμένη κατηγορία, έρχεται από τον Άγγελο Αναγνωστόπουλο με το δεύτερο βιβλίο της σειράς Η Λαεεν και το μεγαλείο της, με τίτλο Το Αίμα των Βασιλείων. Εδώ έχουμε ένα κώδικα που χρησιμοποιεί ο χρήστης, ώστε να χρησιμοποιηθεί κάποιο ξόρκι. Όταν πρόκειται κάποιος να εκτελέσει ένα ξόρκι πρέπει να πει την συγκεκριμένη λέξη. Η λέξη αυτή μπορεί να ψιθυριστεί ή και να λεχθεί στο μυαλό κάποιου ο οποίος ανήκει στα υψηλότερα επίπεδα δύναμης!
Last but not least, κατηγορία που χωρίζουμε τα είδη μαγείας, που συναντάμε στα magic systems, είναι το “Ritual Magic”. Μια κατηγορία που έχει αρκετά κοινά με την κατηγορία “Power Words” αλλά εδώ δε μας είναι αρκετή μια λέξη/φράση. Σε αυτό το είδος μαγείας, είναι απαραίτητο να έχουμε μια διαδικασία, μια τελετουργία πριν μετουσιωθεί η δύναμη. Αυτή η τελετουργία έχει να κάνει με τον τόπο που μπορεί να γίνει, με το άτομο ή τα άτομα αν λειτουργούν σαν μέσο ή ακόμα και με τα αντικείμενα που χρειάζονται για να ολοκληρωθεί. Εδώ βρίσκουμε συνήθως μαγεία που έχει να κάνει με σκοτεινές τέχνες, όπως “Blood Magic”, “Necromancy”, “Dark Μagic” κλπ, που απαιτούν μια διαδικασία για την ολοκλήρωση τους.
Πρώτο στη λίστα με τα παραδείγματα - προτάσεις είναι η σειρά βιβλίων του Elric of Melniboné του Michael Moorkook. Εδώ έχουμε αρκετές τελετές σκοτεινής φύσεως, κατά τις οποίες έχουμε επικλήσεις των αρχόντων του χάους αλλά και θεϊκών πλασμάτων. Έχουμε και αντικείμενα, φυσικά, που αποτελούν τα ίδια ζωντανά κομμάτια μαγείας και συνθέτουν ένα σύνολο τόσο σκοτεινό και συνάμα δυνατό.
“Elric of Melnibone” του Robert Gould
Θα τολμήσω να βάλω το A Song of Ice and Fire του G.R.R Martin στην κατηγορία “Ritual Magic” καθώς στα περισσότερα ήδη που έχουμε στα βιβλία, απαιτείται και μια τελετουργία ή ένα αντικείμενο που είναι απαραίτητο για την τέλεση ενός μαγικού. Η σειρά των βιβλίων βρίθει από τη χρήση dark arts με χαρακτηριστικά τα Necromancy και Blood Magic. Εχουμε πρακτικές μαγείας όπως το “Rising the Dead” και την παρουσία Warlocks. Συναντάμε επίσης και αντικείμενα που είναι απαραίτητα για την τέλεση ή την εφαρμογή των πρακτικών όπως τα glamors, το dragonglass και το θρυλικό Lightbringer!
Σε ελληνικό fantasy βιβλίο, τελετουργική μαγεία συναντάμε στο Witchpunk της Χρυσας Αναστασίου όπου οι Μάγισσες της Κρέστα προκειμένου να προστατεύσουν τη Γη τους από τα στρατεύματα της Σκάρου χρησιμοποιούν κάθε μέσo. Εδώ έχουμε εφαρμογή ενός μικρού τελετουργικού πριν η κάθε μία εκ των μαγισσών χρησιμοποιήσει την τέχνη της με το χάραγμα ενός κύκλου και των ρούνων που απαιτούνται, ενώ ξόρκια και πρακτικές ξεχασμένες από καιρό, γραμμένες σε αρχαία βιβλία, χρειάζονται συγκεκριμένες θυσίες και ενέργειες που θα καθορίσουν την πλοκή του βιβλίου.
Τελειώνοντας αυτή τη μικρή καταγραφή των συστημάτων μαγείας και των ειδών που παίρνουν μέρος σε αυτά, υπάρχουν πολλά ακόμα εκεί έξω που περιμένουν να τα ανακαλύψετε. Υβριδικά συστήματα μαγείας και βιβλία που μπλέκουν αριστοτεχνικά διαφορετικά είδη μεταξύ τους και δίνουν υπέροχα αποτελέσματα.
Η παρούσα καταγραφή έχει σκοπό να προσφέρει ένα κομματάκι γνώσης στους νέους αναγνώστες, μια κατεύθυνση σε όποιον θέλει να ακολουθήσει ένα συγκεκριμένο είδος και μια βοήθεια, ίσως, σε κάποιους που θέλουν να ασχοληθούν με τη συγγραφή ώστε να διαλέξουν το κατάλληλο σύστημα και πως θα το διαμορφώσουν.
Κλείνοντας να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλα τα μέλη της Λέσχης Φανταστικής Λογοτεχνίας Καρδίτσας για τη βοήθεια και την υποστήριξη σε αυτή τη προσπάθεια.