Διαβάσαμε | "Ο πλανήτης Σειρήνα" - Τζάννι Ροντάρι

Διαβάσαμε | "Ο πλανήτης Σειρήνα" - Τζάννι Ροντάρι


Περιγραφή:

“Υπάρχει ο υδάτινος πλανήτης Σειρήνα; Και αν υπάρχει, μήπως εκεί ζούσαν οι Σειρήνες του Οδυσσέα πριν να εμφανιστούν στη Γη; Γιατί ο κύριος Κορνήλιος απ το Γαλάτσι βάζει τα παπούτσια του μέσα στο ψυγείο; Αλλά κι ο κτηνίατρος κύριος Μένιος από τις Τζιτζιφιές γιατί κοιμάται με το ένα μάτι του μόνο κλειστό; Θα ανακαλύψει ο επιθεωρητής Σβελτάδας ποιος πουλάει πλαστά εισιτήρια για τον ποδοσφαιρικό αγώνα ΠΑΝΣΕΡΑΪΚΟΣ-ΟΦΗ; Τα δέντρα περπατάνε; Όχι; Τότε πώς παίζουν το παιχνίδι με τις τέσσερις γωνίες;”
 


 

Γράφει ο Ευάγγελος Ιωσηφίδης:

Αφήστε με να σας ταξιδέψω σε κάτι μακρινό, από τα γεμάτα φαντασία παιδικά μου χρόνια. Τότε που διάβαζα κάθε συγγραφέα που έπεφτε στα χέρια μου και ξεχώριζα ελάχιστους από αυτούς. Μια τέτοια ξεχωριστή φιγούρα είναι ο Τζάννι Ροντάρι, από τον οποίο επιλέγω να παρουσιάσω τη συλλογή διηγημάτων “Ο Πλανήτης Σειρήνα”. 

Γιατί αυτό το συγκεκριμένο βιβλίο; Διότι είναι ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον, αλλόκοτο και ξεχωριστό ανάγνωσμα. Το διάβασα αρκετές φορές μέχρι τα δώδεκά μου χρόνια και το θυμάμαι ακόμα. Κι αν έχει κερδίσει έτσι επάξια τη μάχη με τον χρόνο και τη μνήμη, τότε αξίζει να βουτήξουμε στα δροσερά νερά του πλανήτη Σειρήνα. 

Ο Πλανήτης Σειρήνα

Στο διήγημα αυτό, το οποίο δίνει και τον τίτλο στη συλλογή, βλέπουμε έναν έρωτα αλλόκοτο κι εξωτικό. Ένα paranormal romance, όπως θα το λέγαμε σήμερα. Το στοιχείο της φαντασίας εισέρχεται απότομα και βοηθά τον αναγνώστη να αποδεχτεί την εξέλιξη της ιστορίας. Αυτό που θυμάμαι ξεκάθαρα είναι πως η σουρεαλιστική παρέμβαση έρχεται εντελώς ξαφνικά, σαν βουτιά στα νερά των Σειρήνων.

Τα παπούτσια του κυρίου Κορνήλιου

Εδώ έχουμε ένα πολύ απλούστερο σκηνικό. Έναν υπάλληλο που δυσκολεύεται με τις συνθήκες εργασίας του και τη σύζυγό του, η οποία βάζει το χεράκι της στην ιστορία. Γιατί μας ενδιαφέρει αυτό; Διότι πάλι η φαντασία εμπλέκεται με την εξέλιξη. Μόνο που αυτή τη φορά δεν έχουμε πλάσματα της μυθολογίας αλλά μια εφεύρεση που αλλοιώνει ελαφρώς αυτά που γνωρίζουμε για τον συμβατικό μας κόσμο. Μια πινελιά φαντασίας, αν θέλετε.

Άφαντο το άγαλμα του Κολοκοτρώνη

Στο χιουμοριστικό αυτό διήγημα, το οποίο μάλιστα ασχολείται ακροθιγώς με τον υπόκοσμο, βλέπουμε παθήματα και μαθήματα ελαφρόμυαλων ανθρώπων. Το φανταστικό στοιχείο έρχεται στην υπερβολή. Όπως ο Διγενής Ακρίτας και ο Ηρακλής, έτσι κι εδώ ο ήρωάς μας χρησιμοποιεί την πιο απλή και θεμελιώδη υπερδύναμη. Ναι, την υπερβολική δύναμη εννοώ. Και ως κινητήριος δύναμη της πλοκής, οδηγεί στο απρόσμενο αποτέλεσμα του διηγήματος.

Τις νύχτες κάπου στις Τζιτζιφιές

Υπερβολές, υπερβολές και πάλι υπερβολές. Αυτά δε γίνονται στις Τζιτζιφιές, ή σε οποιαδήποτε άλλη περιοχή της πρωτευούσης, για να σας προλάβω. Εκτός αν διαβάζεις Τζάννι Ροντάρι. Πώς γίνεται η ανάγκη επίλυσης ενός πρακτικού προβλήματος, όπως η επιτήρηση ενός υπνοβάτη, να δίνει λύσεις σε τόσα ακόμα προβλήματα; Ε λοιπόν γίνεται. Αρκετά τρυφερή κι αθώα η ματιά του συγγραφέα σε αυτό το διήγημα, αρκετά διασκεδαστική η εξέλιξη της πλοκής.

Ένα παιχνίδι για τα Χριστούγεννα

Εδώ η φαντασία του συγγραφέα έδωσε ρέστα. Δεν έχουμε σημεία και τέρατα. Έχουμε απλώς σημεία, αλλά τι σημεία! Σημεία στον χώρο και τον χρόνο που αλλάζουν, διαστρέβλωση της πραγματικότητας και έναν από τους πρώτους φιλοσοφικούς προβληματισμούς που σημάδεψαν την τρυφερή μου ηλικία. Ακόμα κρατάω την κλιμάκωση του διηγήματος, το οποίο ξεκινά τόσο αθώα. Είναι απλά συγκλονιστικό!

Ποιος έφαγε το ουράνιο τόξο;

Ποια είναι η πιο γαλήνια εικόνα που μπορεί να φανταστεί κανείς; Ένα λιβάδι με αγελάδες που μασουλάνε γρασίδι; Ε λοιπόν, αυτήν ακριβώς την εικόνα εκμεταλλεύεται ο συγγραφέας μας! Διότι γιατί όχι; Το ουράνιο τόξο φαγωμένο και την εικονοπλασία να οργιάζει. Εξάλλου όπου υπάρχει φαντασία, η λογική περιττεύει. Κι άσε τους κτηνιάτρους να τραβάνε τα μαλλιά τους.

Το ματς

Εδώ το στοιχείο της φαντασίας λείπει σχεδόν εντελώς. Βρισκόμαστε στην ελληνική επαρχία, όπου τα ματς επαρχιακών ομάδων του ελληνικού ποδοσφαίρου γεμίζουν τις εξέδρες αδιαλείπτως και προσφέρουν στο αστυνομικό δαιμόνιο των αναγνωστών ανθρωποκυνηγητά. Εντάξει, δε χρειάζεται κάτι παραπάνω για να μιλήσουμε για φαντασία, θα έλεγα. Βλέπουμε μια ρομαντικοποιημένη εκδοχή της σχέσης της αστυνομίας με τους κακοποιούς, οι οποίοι κάθε άλλο παρά ως κακοποιοί παρουσιάζονται. Διασκεδαστικό αλλά από τα μέτρια διηγήματα της συλλογής.

Η καντάδα του Πακέτου

Άλλη μια αστυνομική υπόθεση τραβηγμένη απ' τα μαλλιά, με το ρομάντζο να δίνει ρεσιτάλ και την ατάκα “Μόλις τώρα συλλαμβάνω έναν κλέφτη. Δεν ξέρω ακόμα το γιατί, αλλά γρήγορα θα το ανακαλύψω” να κλέβει την παράσταση. Γλυκιά νοσταλγία και στροφή σε μια εποχή όπου το φλερτ γινόταν καντάδες, οι κακοποιοί ρίσκαραν τη ζωή τους για να σώσουν γατάκια και οι αστυνομικοί τη δική τους για να σώσουν τους κακοποιούς.

Το τραγούδι του κάγκελου

Ένας συμπαθέστατος πρωταγωνιστής, μια ιστορία ενηλικίωσης και το πιο ευαίσθητο κουμπί μου: το πέρασμα του χρόνου. Κι ενώ μέσα στο διήγημα συμπεριλαβάνονται ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, μια θυμωμένη υπηρέτρια κι ένας τραπεζικός υπάλληλος, παρόλο που ένα τραγούδι απ’ τα παλιά, ξεχασμένο για χρόνια, ακούγεται πια μονότονο και κακόηχο, σε αυτό το μικρό, χορταστικό διήγημα βρίσκουμε όλη την ουσία της ζωής.

Το παιχνίδι με τις τέσσερις γωνίες

Η συλλογή κλείνει με το προσωπικό αγαπημένο μου διήγημα. Η επιστροφή στον κόσμο της φαντασίας είναι καταιγιστική, με την προσωποποίηση να δίνει ρέστα και να βάζει σε μεγάλους προβληματισμούς τον αναγνώστη. Και τι δεν έχει! Ατμόσφαιρα, αναζήτηση, μυστήριο κι ένα κρυμμένο μήνυμα για τον άνθρωπο που θέλει να ακούσει. Χωρίς αυτό το διήγημα, η συλλογή κατά τη γνώμη μου θα ήταν λειψή.

Συνολικά, ένα ανάγνωσμα απλό, παιδικό και μια εξαιρετική εισαγωγή στον κόσμο της φαντασίας για νεαρούς αναγνώστες. Με υλικά απλά και αγνά, τα πιάτα που διαδέχονται το ένα το άλλο παρέχουν ένα άκρως χορταστικό γεύμα. Ρομαντισμός, φαντασία κι αισιοδοξία στα καλύτερά τους. Αν το προτείνω; Μα καλά, φαντάζεστε να έλεγα όχι;