Άρθρο | A "road trip" to Gamelit / LitRPG & αφιέρωμα στο έργο του Αλέξανδρου Ίτσιου

Άρθρο | A "road trip" to Gamelit / LitRPG & αφιέρωμα στο έργο του Αλέξανδρου Ίτσιου

Τι στο καλό είναι τα Gamelit - πώς τα λένε;

Αυτή ακριβώς ήταν η πρώτη σκέψη που έκανα όταν γνώρισα τον συγγραφέα και νυν μέλος της ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ.Κ, Αλέξανδρο Ίτσιο, και έμαθα πως ο όρος Gamelit / LitRPG ανήκει σ’ ένα νέο λογοτεχνικό υποείδος που πρόσφατα εμφανίστηκε στις προτιμήσεις του αγγλόφωνου αναγνωστικού κοινού. Ομολογώ πως ως παραδοσιακός αναγνώστης που προτιμά να διαβάζει βιβλία στο χαρτί αιφνιδιάστηκα μόλις έμαθα πως πρόκειται για μια κατηγορία βιβλίων που κυκλοφορούν σε ψηφιακή μορφή στο διαδίκτυο (ως επί το πλείστον), η οποία είναι αρκετά δημοφιλής, διότι συνδυάζει τη λογοτεχνική αφήγηση με μηχανισμούς που συναντά κανείς στα παιχνίδια RPGs. Η κατάσταση ξεκαθαρίστηκε γρήγορα καθώς διάβασα το άρθρο που αναρτήθηκε στον ιστότοπο της ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ.Κ από τον ίδιο τον συγγραφέα (μπορείτε να το διαβάσετε εδώ) και στη συνέχεια ακολούθησαν συζητήσεις επί συζητήσεων πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα, σχετικά με το πόσο ανερχόμενο και προσοδοφόρο είναι ως είδος, αλλά και πως ουσιαστικά φιλοδοξεί να αντλήσει αναγνώστες από την gaming κοινότητα. Όμως επειδή, ως γνωστό, η περιέργεια είναι ένα πανίσχυρο ένστικτο, ήθελα να βιώσω αναγνωστικά ο ίδιος την εμπειρία ώστε να έχω προσωπική άποψη πάνω στο θέμα. Έτσι αποφάσισα να διαλέξω ορισμένα έργα από την ευρεία γκάμα επιλογών του συγγραφέα για να τα διαβάσω και να σας τα παρουσιάσω.  

Το συγκεκριμένο κείμενο, λόγω του όγκου των έργων, αλλά και της ιδιαίτερης φύσης της κατηγορίας, θεώρησα πως ήταν προτιμότερο να λάβει τη μορφή ενός γενικού αφιερώματος όπου θα ήταν ευκολότερο να παραθέσω τις απόψεις μου υπό μια πιο στενή –και προσωπική– οπτική γωνία χωρίς να αναλωθώ αποκλειστικά στην κριτική μιας και μόνο ιστορίας.

Παρακάτω σας παραθέτω τον κατάλογο των βιβλίων τα οποία φέρουν τον γενικό τίτλο Hades Online με την υπογραφή του Αλέξανδρου Ίτσιου. Όλα τα έργα βρίσκονται αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή στην πλατφόρμα της Amazon και είναι γραμμένα στην αγγλική γλώσσα. Έτσι λοιπόν, αφού περιηγήθηκα στο site του Αλέξανδρου (μπείτε εδώ) για να πάρω μια πρώτη γεύση, αποφάσισα να δοκιμάσω τη σειρά Knight και συγκεκριμένα προμηθεύτηκα τα Fire Knight, White Knight & Red Knight στις Κindle εκδόσεις τους, τα οποία και διάβασα μέσω του tablet που διαθέτω. Στη συνέχεια άκουσα ως ηχοβιβλίο το πρώτο μέρος της σειράς Succubus, που ουσιαστικά πρόκειται για μια ιστορία harem fantasy με... πικάντικο περιεχόμενο που απευθύνεται αυστηρά σε ενήλικο κοινό.

Η πρώτη εντύπωση που είχα από την όλη διαδικασία ήταν άκρως διαφωτιστική. Ελκυστικά εξώφυλλα, εξαιρετικά χαμηλές τιμές, αμεσότητα, ταχύτητα και ευελιξία στην αγορά. Ενδεικτικό ήταν το γεγονός πως δεν... κατάλαβα καν πότε έκανα την αγορά! Πάτησα το πλήκτρο one click buy και αυτόματα το βιβλίο κατέβηκε στο Cloud, και ήταν έτοιμο για να το διαβάσω ανά πάσα στιγμή, από οποιαδήποτε συσκευή. Ανοίγοντας τα περιεχόμενα συνειδητοποίησα πως η συγκεκριμένη σειρά βιβλίων ακολουθούσε επεισοδιακή δομή, και μάλιστα όχι και πολύ διαφορετικά απ’ αυτή μιας τηλεοπτικής σειράς. Το κάθε βιβλίο αποτελεί ουσιαστικά ξεχωριστό μέρος μιας συνολικής ενιαίας ιστορίας. Έχει το μέγεθος ενός μεγάλου διηγήματος (ή μιας μικρής νουβέλας) και ως περιεχόμενο είναι γραμμένο ώστε να εξυπηρετεί τη συγκεκριμένη φόρμα, με τα cliffhangers και τα ανοικτά μέτωπα που αφήνει. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς πως ολόκληρη η σειρά Knight είναι ένα ολοκληρωμένο μυθιστόρημα και τα επιμέρους τμήματά της τα κεφάλαια. Απλά πωλείται ξεχωριστά, σε πολλά μέρη.

Από πλευράς marketing είναι έξυπνο. Αν το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο τραβήξει το ενδιαφέρον του καταναλωτή, η επεισοδιακή δομή, σε συνδυασμό με τη χαμηλή τιμή, αποτελούν ισχυρό κίνητρο ώστε εκείνος να δώσει μια ευκαιρία στο έργο δίχως να δαπανήσει περιττό χρόνο και χρήμα για κάτι που είναι αμφίβολο αν θα του αρέσει. Άπαξ και το περιεχόμενο αποδειχθεί ικανοποιητικό, τότε υπάρχει η ισχυρή πιθανότητα ο αναγνώστης να ακολουθήσει ολόκληρη τη σειρά, ώσπου στο τέλος, και σε βάθος χρόνου, να έχει επενδύσει περισσότερα χρήματα για ένα ανάγνωσμα που όμως είναι βέβαιο πως είναι της αρεσκείας του. Ταυτόχρονα, είναι ηλίου φαεινότερον πως χάρη σ’ αυτήν τη μέθοδο διάθεσης εντείνεται το αίσθημα αγωνίας και προσμονής για την ολοκλήρωση της σειράς, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με τις τριλογίες. Απλώς στην προκειμένη περίπτωση τα τελικώς διαθέσιμα έργα μπορεί να φτάσουν και σε διψήφιο αριθμό χωρίς όμως να ξεπεράσουν ποτέ συνολικά το μέγεθος ενός κανονικού βιβλίου φαντασίας από άποψη όγκου. Το μικρό μέγεθος των ιστοριών τις καθιστά βολικές να διαβαστούν από την οθόνη, καθώς η ανάγνωση είναι δυνατόν να ολοκληρωθεί ακόμα και μέσα σε μια ώρα. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, πόσο ευκολότερο είναι για τα συγκεκριμένα βιβλία να πετύχουν πωλήσεις όταν στοιχίζουν λίγα ευρώ και μπορεί κανείς μέσα σ’ ένα μεσημέρι να τα ολοκληρώσει.

Τώρα, όσον φορά το περιεχόμενο των LitRPGs, στη σειρά Knight ακολουθούμε τις περιπέτειες του  νεαρού Melanthios ο οποίος προσπαθεί να  συγκεντρώσει πέντε πανίσχυρους Great Knights για να σώσει το χωριό του και την αγαπημένη του από μια θανάσιμη απειλή. Η πλοκή είναι αυτή ενός γνήσιου epic fantasy: Υπερφυσικοί εχθροί, κρυφοί κίνδυνοι, μαγεία, επικίνδυνες καταστάσεις, παράξενοι κόσμοι κι εχθρικά πλάσματα. Οι μάχες στη σειρά Knight ήταν άψογες, οι περιγραφές πολύ καλές, οι διάλογοι λειτουργικοί και ο βασικός χαρακτήρας αρκετά συμπαθής ώστε να θέλεις να ακολουθήσεις την εξέλιξή του. Η πρόζα είναι ενδεικτική της λογικής που σας ανέφερα παραπάνω. Γρήγορη, με απρόσκοπτη ροή, και αψεγάδιαστη δομή. Θαρρώ πως δεν υπήρχε ούτε μια περιττή παράγραφος στο κείμενο. Διαπίστωσα πως ήταν έκδηλη η διάθεση  του συγγραφέα για ανατροπές στην ιστορία, κι αυτό ήταν κάτι που πρόσφερε επιπλέον ενδιαφέρον στην ανάγνωση. Η πλοκή ακολουθεί τον επεισοδιακό τρόπο διήγησης που προανέφερα, οπότε, όπως καταλαβαίνετε, υπάρχουν πολλά γεγονότα και βασικές πληροφορίες που μετατίθενται για το μέλλον. Διάβασα με ενδιαφέρον τα τρία πρώτα βιβλία και μπορώ να πω πως με ικανοποίησαν και μου κράτησαν όμορφη παρέα. Σίγουρα με άφησαν με τη επιθυμία να ολοκληρώσω τη σειρά.

Τι ήταν αυτό όμως που τα έκανε να ξεχωρίσουν σε σχέση με τις συνηθισμένες ιστορίες φαντασίας; Αυτό που τα έκανε να διαφοροποιηθούν είναι το γεγονός πως οι εν λόγω ιστορίες προσομοιώνουν ουσιαστικά το περιβάλλον των βιντεοπαιχνιδιών. Ή για να το θέσω αλλιώς, διαδραματίζονται κυριολεκτικά μέσα σ’ αυτά.

Αν θα έπρεπε να χαρακτηρίσω με μια λέξη τα GameLit / Lit RPGs βιβλία, θα έλεγα πως είναι υβρίδια. Έχουν ενσωματωμένους μηχανισμούς παιχνιδιών μέσα στην ίδια τη διήγηση, μ’ έναν τρόπο άμεσο και ουσιαστικά ξεκάθαρο. Τι εννοώ; Εννοώ πως ήταν ένα μικρό σοκ για μένα όταν διάβασα, εν μέσω της αφήγησης, πως ο Melanthios έκανε level up έπειτα από τη θετική έκβαση μιας μάχης. Με έκπληξη διαπίστωσα πως ένας χαρακτήρας ενημέρωνε τον σύντροφό του για τη ραγδαία απώλεια των hit points του, έπειτα από ένα καίριο χτύπημα που δέχθηκε. Ακόμα πιο απροσδόκητη ήταν η στιγμή που ο αφηγητής αναφωνεί Side Quest Accepted όταν ο ήρωας επιλέγει να βοηθήσει έναν δευτερεύοντα χαρακτήρα και να αποκλίνει από την κεντρική ιστορία. Αν όλα όσα γράφω σας ακούγονται παράξενα, ίσως σας βοηθήσει αν σκεφτείτε τα LitRPGs ως την περιγραφή (ή την καταγραφή) ενός παιχνιδιού που διαδραματίζεται εκείνη τη στιγμή, σε πραγματικό χρόνο. Τι θα γράφατε εσείς αν βλέπατε την ιστορία να εξελίσσεται στην οθόνη του υπολογιστή σας, χωρίς να μπορείτε να παραλείψετε καμία πληροφορία; Δεν θα σημειώνατε τα αντικείμενα του inventory, την καταγραφή του lore, τα quests, τα hit & magic points κτλ; Αυτό ουσιαστικά είναι το LitRPG. Βιντεοπαιχνίδια που διαβάζεις αντί να παίζεις. Και το νήμα αυτής της σκέψης εύκολα οδηγεί στο συμπέρασμα πως σ’ αυτό το είδος είναι λογικό που υπάρχει η βούληση ώστε τα βιβλία να μετατρέπονται και σε ηχοβιβλία, πράγμα που συμβαίνει κατά κόρον στο εξωτερικό, διότι ταιριάζει στη λογική παιχνίδι που δεν βλέπεις, δεν παίζεις, δεν διαβάζεις, μα ακούς.

Παράξενα πράγματα. Παράξενα, ναι, μα υπάρχουν αρκετοί αναγνώστες που δείχνουν να τα προτιμούν, κι εγώ προσωπικά είμαι έτοιμος να δώσω ευκαιρία σε καθετί νέο, δίχως να βιαστώ να απορρίψω ένα είδος που μια μεγάλη μερίδα συνανθρώπων μας απολαμβάνει να διαβάζει.

Πολλοί μπορεί να πουν: μα αυτό δεν είναι καθαρή λογοτεχνία. Όταν εμπλέκονται όροι παιχνιδιού στην αφήγηση χάνεται η συνέχεια της ροής, η ρεαλιστικότητα, το συναίσθημα, η οικειότητα κτλ. Δεν είμαι ειδήμων, φιλόλογος, ούτε και ερευνητής για να κρίνω τις διάφορες τάσεις που εμφανίζονται κατά καιρούς. Η λογική μου λέει πως για να αναπτύσσονται, κάποιος λόγος πρέπει να υπάρχει. Ίσως είναι ο σύγχρονος τρόπος ζωής με τους ξέφρενους ρυθμούς και τις αλλεπάλληλες μετακινήσεις. Ίσως είναι η στροφή προς τις ψηφιακές μορφές της ψυχαγωγίας. Ίσως είναι η αλματώδης ανάπτυξη των κινητών και των υπολογιστών. Δεν ξέρω. Σίγουρα, τα LitRPGs δεν είναι τα βαθυστόχαστα αναγνώσματα που όλοι μας έχουμε συνηθίσει να διαβάζουμε. Είναι πιο εύπεπτα και ξένοιαστα, και επιχειρούν ουσιαστικά να κάνουν κάτι νέο, κάτι φρέσκο, κάτι διαφορετικό, ίσως και ριζοσπαστικό, ενώ ταυτόχρονα γεφυρώνουν δυο εκ διαμέτρου αντίθετους κόσμους χρησιμοποιώντας ως κοινό γνώμονα τη φαντασία. Επιχειρούν επίσης να προσελκύουν άτομα που δεν διαβάζουν λογοτεχνία. Με το χέρι στην καρδιά, δεν γνωρίζω αν κάνουν για όλους τους αναγνώστες, και ειδικά για εκείνους που είναι παλαιάς κοπής. Όμως μπορώ να πω με σιγουριά πως τα Gamelit / LitRPGs που διάβασα είναι, αν μη τι άλλο, fun to read. Είναι διασκεδαστικά και γρήγορα να τα διαβάσεις, και δεν στοιχίζουν πολύ. Πράγμα που τα κάνει ελκυστικά τουλάχιστον για μια δοκιμή, ειδικά σε όσους αρέσκονται να παίζουν βιντεοπαιχνίδια.

Δεν ξέρω αν τα Gamelit / LitRPG βιβλία είναι το μέλλον του φανταστικού, αν είναι μια παροδική τάση, αν ήρθαν για να μείνουν, ή αν εμφανίστηκαν απλά για να καλύψουν κάποιο κενό στις αναγνωστικές μας προτιμήσεις. Ξέρω μόνο πως ο κόσμος μας αλλάζει διαρκώς, και αυτή η αλλαγή είναι ένα σημάδι της εξέλιξης που οδηγεί την ανθρωπότητα από την αρχή των πάντων, οπότε θαρρώ πως είναι συνετό να αγκαλιάζουμε οτιδήποτε είναι διαφορετικό, έχοντας ανοιχτό μυαλό και θετική διάθεση, πόσω μάλλον όταν μιλάμε για ένα νέο λογοτεχνικό υποείδος που στο εξωτερικό αρχίζει να εδραιώνεται και να αποκτά γερά θεμέλια!